26 oktober 2004
Nu de staten hun centrale rol verliezen, moet de internationale gemeenschap zich meer verbinden tot het spelen van een beslissende rol op het economische en financiële terrein. Een belangrijk gevolg van het globalisatieproces is immers de progressieve teloorgang van de doeltreffendheid van de natiestaten in het sturen van de dynamieken van nationale economische en financiële systemen. De regeringen van individuele landen zien hun optreden in het economische en sociale domein steeds meer bepaald door de verwachtingen van de internationale kapitaalmarkten en door de steeds nadrukkelijker voorwaarde van credibiliteit vanwege de financiële wereld. Omwille van de nieuwe afhankelijkheidsrelaties tussen de globale operatoren, lijken de traditionele defensieve maatregelen van de staten gedoemd tot mislukken, en door de opkomst van nieuwe competitiesferen verdwijnt de notie zelf van de nationale markt naar de achtergrond.
Hoe meer het wereldwijde economische en financiële systeem hoge toppen van functionele en organisatorische complexiteit scheert, hoe meer er prioriteit moet worden verleend aan de plicht om dit proces te reguleren in functie van de realisatie van het algemeen welzijn van de ganse mensenfamilie. Het is noodzakelijk dat de staten en de internationale gemeenschap deze delicate opdracht met behulp van adequate en doeltreffende politieke en juridische instrumenten vervullen.
Het is daarom onontbeerlijk dat de internationale economische en financiële instituties de meer geschikte institutionele oplossingen vinden en beleidsplannen uitwerken voor de oriëntering van een verandering die anders, indien enkel passief aanvaard en eenvoudig aan zichzelf overgelaten, een dramatische situatie zou veroorzaken die vooral ten nadele voor de zwakste en weerloze delen van de wereldbevolking zou uitvallen.
In de schoot van de internationale organismen moeten de belangen van de grote mensenfamilie billijk vertegenwoordigd zijn. Het is bovendien noodzakelijk dat zij "bij de beoordeling van de gevolgen van hun beslissingen altijd op passende wijze rekening houden met de volken en landen die weinig gewicht hebben op de internationale markt, maar waarin de meest vitale en pijnlijke behoeften samenkomen en die meer hulp nodig hebben voor hun ontwikkeling". H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 58
Ook de politiek moet, evenals de economie, haar actieradius uitbreiden tot buiten de nationale grenzen en zich snel een wereldwijde operationele dimensie eigen maken die haar als enige in staat kan stellen om de aan de gang zijnde processen niet enkel in het licht van economische maar ook van morele parameters te oriënteren. De basisdoelstelling is het leiden van economische processen waarbij de waardigheid van de mens en zijn volledige ontwikkeling, in de context van het algemeen welzijn, worden verzekerd. Vgl. H. Paus Paulus VI, Apostolische Brief, Aan Maurice Kardinaal Roy, bij gelegenheid van de 80ste verjaardag van Rerum Novarum, Octogesima Adveniens (14 mei 1971), 43-44 Het vervullen van deze taak houdt de verantwoordelijkheid in om de consolidering van de bestaande instellingen te versnellen, en om nieuwe organen te creëren waaraan deze verantwoordelijkheid kan worden toevertrouwd. Vgl. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2240 Vgl. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de ontwikkeling van de volken, Populorum Progressio (26 mrt 1967), 78 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, De ontwikkeling van de mens en de samenleving
Twintig jaar na Populorum Progressio van Paus Paulus VI, Sollicitudo Rei Socialis (30 dec 1987), 43 In feite kan economische ontwikkeling slechts duurzaam zijn in de mate dat zij zich realiseert in een duidelijk en welomlijnd normatief kader en in een breed project van morele, burgerlijke en culturele groei van de ganse mensenfamilie.