In de brief die ik onlangs schreef aan de bisschoppen, de geestelijkheid en de gelovigen van de katholieke Kerk om de weg aan te duiden die gevolgd moet worden naar de viering van het Grote Jubileum van het Heilig Jaar 2000, schreef ik dat "de beste voorbereiding op het nieuwe millennium alleen kan aangetoond worden door een hernieuwde inzet voor de zo getrouw mogelijke toepassing van de leer van Vaticanum II in het leven van ieder afzonderlijk en van de hele Kerk". H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Nu het derde millennium van de nieuwe tijd nadert, Tertio millennio adveniente (10 nov 1994), 37 Het Tweede Vaticaans Concilie is het grote begin - de Advent als het ware - van de reis die ons brengt naar de drempel van het Derde Millennium. Gezien het belang dat het Concilie hechtte aan het werk van het herstel van de christelijke eenheid, en in deze onze tijd van genade voor de oecumene, achtte ik het nodig om de fundamentele overtuigingen nogmaals te bevestigen die het Concilie ingeprent heeft in de gewetens van de katholieke Kerk; ik riep die in herinnering in het licht van de vooruitgang die intussen geboekt is naar de volle gemeenschap van alle gedoopten.

Het lijdt geen twijfel dat de heilige Geest actief is in dit streven en dat Hij de Kerk leidt naar de volle verwezenlijking van het plan van de Vader, in overeenstemming met de wil van Christus. Deze wil werd met zulke smartelijke aandrang in het gebed uitgedrukt dat, volgens het Vierde Evangelie, Hij uitsprak op het moment dat Hij binnenging in het verlossende geheim van zijn Pascha. Net als Hij toen deed, roept Christus ook vandaag iedereen op tot een hernieuwde inzet voor de volledige en zichtbare gemeenschap.

Daarom spoor ik mijn broeders in het bisschopsambt aan om bijzonder attent te zijn op deze inzet. De twee Codices van het canonieke Recht geven onder de verantwoordelijkheden van de bisschop ook die van het bevorderen van de eenheid van alle christenen door alle activiteiten en initiatieven te steunen die met dit doel ondernomen worden; dit in het besef dat de Kerk deze verplichting van Christus zelf heeft. Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 755 Wetboek, Codex van Canoniek Recht van de Oosterse Kerken, Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium (1 okt 1991), 902 Dit is een deel van de zending van de bisschop, en het is een plicht die rechtstreeks voortkomt uit de trouw aan Christus, de Herder van de Kerk. Alle gelovigen worden uitgenodigd door de Geest van God al het mogelijke te doen om de gemeenschapsbanden tussen alle christenen te bevorderen en de samenwerking tussen de volgelingen van Christus te doen groeien: "De hele Kerk moet zorg hebben voor het herstel van de eenheid, de gelovigen evenzeer als de geestelijkheid. Ze strekt zich uit over iedereen, overeenkomstig ieders mogelijkheden" 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 5

De macht van Gods Geest geeft groei aan de Kerk en bouwt haar de eeuwen door op. Nu de Kerk haar blik richt op het nieuwe millennium, vraagt zij de Geest om de genade, haar eigen eenheid te versterken en haar te doen groeien tot volledige gemeenschap met andere christenen.

Hoe kan de Kerk deze genade verkrijgen? Allereerst door gebed. Het gebed moet altijd onrustig zijn van het verlangen naar eenheid, en als zodanig is het een van de grondvormen van onze liefde voor Christus en voor de Vader die rijk is aan barmhartigheid. Op deze reis die wij ondernemen met andere christenen naar het derde millennium moet het gebed de eerste plaats innemen.

Hoe kan zij deze genade verkrijgen? Door dankzegging, zodat we niet met lege handen staan op de vastgestelde tijd: "Zo helpt ons ook de Geest in onze zwakheid (...) (en) staat voor ons in met een zuchten dat wij niet in woorden kunnen vatten" (Rom. 8, 26), om ons erop voor te bereiden God te vragen wat wij nodig hebben.

Hoe kan zij deze genade verkrijgen? Door hoop in de Geest, die de pijnlijke herinneringen van onze scheiding voor ons kan verdrijven. De Geest kan ons een heldere blik, kracht en moed geven om alle noodzakelijke stappen te zetten, opdat onze inzet steeds geloofwaardiger zal worden.

En als we ons afvragen of dit alles mogelijk is, dan zal het antwoord altijd ja zijn. Het is hetzelfde antwoord dat Maria van Nazareth hoorde: voor God is niets onmogelijk.

De woorden van het commentaar van de H. Cyprianus komen mij in gedachten, dat hij op het Onze Vader schreef, het gebed van iedere christen: "God aanvaardt niet het offer van een zaaier van tweedracht, maar beveelt hem van het altaar weg te gaan, om zich eerst te verzoenen met zijn broeder. Want God kan alleen verzoend worden door vredesgebeden. Voor God is het beste offer vrede, broederlijke eendracht en een volk dat één is in de eenheid van de Vader, Zoon en heilige Geest". H. Cyprianus van Carthago, Over het gebed des Heren, De Oratione Domini. 23: CSEL 3, 284-285.

Bij de dageraad van een nieuw millennium kunnen we niet anders dan van de Heer met nieuw enthousiasme en een sterker besef de genade afsmeken, ons samen voor te bereiden op de aanbieding van dit offer van eenheid.

Ik, Johannes Paulus, nederige servus servorum Dei, maak mij de woorden van de apostel Paulus eigen, wiens martelaarschap, samen met dat van de apostel Petrus, aan deze Stoel van Rome de glans heeft geschonken van zijn getuigenis, en ik zeg tot u, de gelovigen van de katholieke Kerk, en tot u, mijn broeders en zusters van de andere Kerken en kerkelijke Gemeenschappen: "Weest volmaakt, spoort elkaar aan, weest eensgezind, en leeft in vrede, en de God van liefde en vrede zal met u zijn (...) De genade van de Heer Jezus Christus, de liefde van God en de gemeenschap van de heilige Geest zij met u allen" (2 Kor. 13, 11.13).