We kunnen ons nu de vraag stellen hoe lang de tocht is die ons scheidt van die zegenrijke dag wanneer de volledige eenheid in het geloof zal worden bereikt en we samen in vrede de heilige eucharistie van de Heer kunnen vieren. Het grotere wederzijdse begrip en de leerstellige overeenkomsten die we al hebben bereikt, en die geresulteerd hebben in een affectieve en effectieve groei van de gemeenschap, kunnen niet voldoende zijn voor het geweten van de christenen die belijden dat de Kerk één, heilig, katholiek en apostolisch is. Het uiteindelijke doel van de oecumenische beweging is het herstel van de volledige zichtbare eenheid onder alle gedoopten.

Met het oog op dit doel zijn alle resultaten tot nog toe slechts een etappe van de reis, hoe beloftevol en positief ook.

In de oecumenische beweging koesteren niet alleen de katholieke Kerk en de orthodoxe Kerken deze veeleisende opvatting van de door God gewilde eenheid. Het streven naar een dergelijke eenheid wordt ook door anderen tot uitdrukking gebracht. Het geduldige werk van de Commissie Geloof en Kerkorde heeft tot een vergelijkbare visie geleid die door de Zevende Assemblee van de Wereldraad van Kerken is overgenomen in de Verklaring van Canberra (7-20 februari 1991); vgl. Signs of the Spirit, Officieel Verslag, Zevende Assemblee, WVK, Genève, 1991, pp.235-258. Deze visie werd bevestig door de Wereldconferentie over Geloof en kerkorde in Santiago de Compostela (3-14 augustus 1993): vgl. Information Service, 85 (1994), 18-37.

Oecumene houdt in dat de christelijke Gemeenschappen elkaar helpen, opdat er in hen de volledige inhoud en alle vereisten van "het erfgoed dat de apostelen hebben overgeleverd" 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 14 aanwezig zijn. Als die afwezig zijn zal volledige gemeenschap nooit mogelijk zijn. Deze wederzijdse hulp bij het zoeken naar de waarheid is een uitmuntende vorm van evangelische liefde.

De documenten van de vele Internationale Gemengde Dialoogcommissies hebben deze inzet om de eenheid te zoeken tot uitdrukking gebracht. Op basis van een zekere fundamentele leerstellige eenheid bespreken deze teksten het Doopsel, de Eucharistie, het ambt en het gezag.

Vanuit deze fundamentele maar gedeeltelijke eenheid moet men nu voortgaan naar de noodzakelijke en toereikende zichtbare eenheid, die op een werkelijke en concrete manier gestalte krijgt, opdat de christenen waarachtig een teken worden van die volledige eenheid in de ene, heilige, katholieke en apostolische Kerk die haar uitdrukking zal vinden in de gemeenschappelijke viering van de eucharistie.

Deze weg naar de noodzakelijke en toereikende zichtbare eenheid, in de gemeenschap van de ene Kerk die Christus wil, blijft geduldige en moedige inspanningen vragen. In dit proces moet men geen andere last opleggen dan die strikt noodzakelijk is Vgl. Hand. 15, 28 .

Nu reeds is het mogelijk om de thema's vast te stellen die uitgediept moeten worden om tot een echte overeenstemming in het geloof te komen:

1. de verhouding tussen de Heilige Schrift als het hoogste gezag in geloofszaken, en de heilige Traditie als onontbeerlijk voor de interpretatie van het Woord van God;
2. de eucharistie als het sacrament van het Lichaam en Bloed van Christus, geofferd tot lof van de Vader, gedachtenis van het offer en werkelijke aanwezigheid van Christus, heiligmakende uitstorting van de heilige Geest;
3. de wijding als een sacrament, voor het ambt in zijn drie stappen: het bisschopsambt, het priesterschap en het diakonaat;
4. het leergezag van de Kerk, toevertrouwd aan de paus en de bisschoppen in gemeenschap met hem, begrepen als een verantwoordelijkheid en een gezag die uitgeoefend worden in de naam van Christus om het geloof te onderrichten en te behoeden;
5. de maagd Maria, als Moeder van God en Icoon van de Kerk, de geestelijke Moeder die voorspraak is voor Christus' leerlingen en voor de hele mensheid.

Op deze moedige weg naar de eenheid verlangen de helderheid en de wijsheid van het geloof dat wij zowel een vals irenisme alsook onverschilligheid ten aanzien van de kerkelijke normen vermijden Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 4.11. Omgekeerd dwingen diezelfde helderheid en wijsheid ons ertoe om lauwheid in het streven naar eenheid, en meer nog: vooringenomen weerstand af te wijzen, of een defaitisme dat ertoe neigt om alles negatief te zien.

Vasthouden aan een visie op de eenheid die rekening houdt met alle eisen van de geopenbaarde waarheid betekent niet dat men een rem zet op de oecumenische beweging Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot de kardinalen en de Romeinse Curie (28 juni 1985), 6. Integendeel: het betekent voorkòmen dat men geroegen neemt met schijnoplossingen die tot een niet stevig en echt resultaat zouden voeren Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot de kardinalen en de Romeinse Curie (28 juni 1985), 6. De verplichting om de waarheid te eerbiedigen is absoluut. Is dat niet de wet van het evangelie?