Kijken we tenslotte naar de heiligen, met name naar degenen die de liefde op voorbeeldige wijze hebben waargemaakt. Daarbij denken we in het bijzonder aan Martinus van Tours (†397), de soldaat die later monnik en bisschop werd: als een icoon verduidelijkt hij de onvervangbare waarde van het individuele getuigenis van liefde. Voor de poorten van Amiens deelt Martinus zijn mantel met een arme.

In de volgende nacht verschijnt Jezus zelf hem in een droom, bekleed met deze mantel, en bevestigt daarmee de eeuwige geldigheid van de woorden uit het evangelie: “ Ik was naakt en gij hebt Mij gekleed... Al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van mijn broeders hebt gij voor Mij gedaan” (Mt. 25, 36.40). Vgl. Sulpicius Severus, Vita Sancti Martini. 3, 1-3: SCh 133, 256-258 Maar men zou nog zoveel méér getuigenissen van liefde kunnen aanhalen uit de geschiedenis van de Kerk! Op een bijzondere manier komt zij tot uitdrukking in de opmerkelijke dienst van daadwerkelijke naastenliefde die heel de monastieke beweging waarmaakt, van af haar begin bij de heilige abt Antonius. In de ontmoeting “van aangezicht tot aangezicht” met God, die de liefde zelf is, ervaart de monnik de dringende eis, zijn hele leven om te vormen in dienstbaarheid - in dienst aan God en dienst aan de naaste. Zo zijn de grote gast-, zieken- en armenhuizen te verklaren die naast de kloosters zijn ontstaan. En zo zijn ook de grote initiatieven voor de menselijke vooruitgang en de christelijke opvoeding te verklaren die vooral bedoeld zijn voor de allerarmsten; over hen hebben zich de monastieke orden en de bedelorden het eerst ontfermd, en vervolgens door heel de geschiedenis van de Kerk heen de verschillende mannelijke en vrouwelijke religieuze ordes. Heiligenfiguren als Paus Benedictus XVI - Audiëntie
H. Franciscus van Assisi
(27 januari 2010), Ignatius van Loyola, Johannes de Deo, Camillus de Lellis, Vincentius a Paolo, Louise de Marillac, Paus Benedictus XVI - Audiëntie
HH. Leonardo Murialdo en Giuseppe B. Cottolengo
7e catechese in de reeks naar aanleiding van het Jaar van de PriesterOverwegingen bij de voorbereiding op het bezoek aan de Lijkwade van Turijn
(28 april 2010), Johannes Bosco, Luigi Orione en Teresa van Calcutta - om er slechts enkelen te noemen - zijn beroemde voorbeelden van sociale liefdadigheid voor alle mensen van goede wil, omdat zij mensen zijn van geloof, hoop en liefde.

Onder de heiligen munt Maria uit, de Moeder van de Heer, spiegel van alle heiligheid. In het Lucasevangelie zien we haar in een liefdedienst aan haar nicht Elisabeth, bij wie zij “ongeveer drie maanden” blijft (Lc. 1, 56) om haar bij te staan in de laatste fase van haar zwangerschap. “Magnificat anima mea Dominum”, zegt ze bij dit bezoek - “Mijn ziel prijst hoog de Heer” (Lc. 1, 46) en drukt daarmee het hele programma van haar leven uit: niet zelf in het middelpunt gaan staan, maar ruimte maken voor God, die zij zowel in het gebed als in de dienst aan de naaste ontmoet - dan alleen wordt de wereld goed. Maria is groot omdat zij niet zichzelf maar God groot wil laten zijn. Zij is deemoedig: zij wil niets anders zijn dan dienstmaagd van de Heer Vgl. Lc. 1, 38.48 . Zij weet dat ze alleen tot het heil van de wereld kan bijdragen wanneer zij niet haar eigen werk wil volbrengen, maar zich helemaal beschikbaar maakt voor het werken van God. Zij is iemand die vervuld is van hoop: enkel omdat zij in de beloften van God gelooft en uitziet naar het heil van Israël, kan de engel tot haar komen en haar roepen tot de beslissende dienst aan deze beloften. Zij is iemand die gelooft: “Zalig zijt gij, omdat gij geloofd hebt”, zegt Elisabeth tegen haar Vgl. Lc. 1, 45 . Het Magnificat - als het ware een portret van haar ziel - is helemaal geweven uit draden van de heilige Schrift, uit draden van Gods Woord. Zo wordt zichtbaar dat zij in het Woord van God thuis is, daar in en uit gaat. Zij spreekt en denkt in Gods Woord; het Woord van God wordt haar woord, en haar woord komt voort uit Gods Woord. Zo wordt ook zichtbaar dat haar gedachten een meedenken zijn met Gods gedachten, dat haar willen een meewillen is met de wil van God. Omdat zij ten diepste doordrongen was van Gods Woord, kon zij moeder worden van het vleesgeworden Woord. Tenslotte: Maria is iemand die liefheeft. Had dat anders kunnen zijn? Als gelovende en in geloof met Gods gedachten meedenkende en met Gods Wil meewillende, kan zij alleen maar iemand zijn die liefheeft. Wij vermoeden het aan de stille gebaren waarover ons de kindsheidverhalen uit het evangelie vertellen. We zien het aan de discretie waarmee zij in Kana de nood van de bruiloftsgasten opmerkt en bij Jezus brengt. We zien het aan de deemoed waarmee zij de terugwijzing aanneemt tijdens het openbaar leven - in de wetenschap dat haar Zoon nu een nieuw gezin moet stichten en dat het uur van de moeder pas weer zal aanbreken op het moment van het kruis, dat het ware uur van Jezus is Vgl. Joh. 2, 4 Vgl. Joh. 13, 1 . Dan, als de leerlingen zijn gevlucht, zal zij het zijn die onder het kruis staat Vgl. Joh. 19, 25-27 ; en later, wanneer het uur van Pinksteren is aangebroken, zullen de leerlingen zich om haar scharen, in afwachting van de heilige Geest Vgl. Hand. 1, 14 .

Tot het leven van de heiligen hoort niet alleen hun aardse biografie, maar ook hun leven en werken vanuit God na hun dood. In de heiligen wordt het zichtbaar: wie naar God gaat, gaat niet weg van de mensen, maar komt hen pas werkelijk nabij. Nergens zien we dat méér dan bij Maria. Het woord van de Gekruisigde tot de leerlingen, tot Johannes en door hem heen tot alle leerlingen van Jezus: “Zie daar uw moeder” (Joh. 19, 27), wordt door alle generaties heen steeds opnieuw waar. Maria is inderdaad tot moeder van alle gelovigen geworden. De mensen van alle tijden en van alle delen der aarde komen tot haar moederlijke goedheid en tot haar maagdelijke reinheid en schoonheid, in hun noden en verwachtingen, in hun vreugden en lijden, in hun eenzaamheid en als gemeenschap. En steeds ervaren zij het geschenk van haar goedheid, ervaren zij de onuitputtelijke liefde die zij uit de grond van haar hart uitdeelt. De dankbetuigingen die haar in alle werelddelen en culturen worden gebracht, zijn de erkenning van haar reine liefde, die niet zichzelf zoekt, maar gewoon alleen maar het goede wil. De verering door de gelovigen laat tegelijk zien, dat zij er een onfeilbaar gevoel voor hebben hoe zulke liefde mogelijk wordt: door de innigste eenwording met God, door van Hem doordrongen te zijn, waardoor degenen die uit de bron van Gods liefde heeft gedronken, zelf tot een bron wordt “waaruit stromen van levend water vloeien” Vgl. Joh. 7, 38 . Maria, de Maagd, de Moeder, laat ons zien wat liefde is, waaraan ze ontspringt, en haar steeds weer hernieuwde kracht ontleent. Aan haar vertrouwen wij de Kerk toe, haar zending in dienst van de liefde:

Heilige Maria, Moeder van God,
U hebt aan de wereld
het ware licht geschonken,
Jezus, uw Zoon - Gods Zoon.
U hebt uzelf geheel en al
aan de roeping van God overgegeven,
en bent zo tot bron geworden
van de goedheid die uit Hem stroomt.
Laat ons Jezus zien. Breng ons bij Hem.
Leer ons Hem kennen en Hem liefhebben,
opdat ook wij zelf
mensen van waarachtige liefde
kunnen worden,
en bronnen van levend water,
temidden van een dorstende wereld.

Gegeven te Rome, bij Sint Petrus, op 25 december, het Hoogfeest van de Geboorte des Heren, in het jaar 2005, het eerste van mijn pontificaat.

Paus Benedictus XVI