Paus Pius XI - 29 juni 1931
| NON ABBIAMO BISOGNO Over de verdediging van de Katholieke Actie |
|||
| ► | Pessimistische menselijke vooruitzichten | ||
| ► | Wensen voor de verandering van de eedsformule | ||
En nu komen wij aan onze bezorgdheid, een buitengewoon ernstige bezorgdheid, die -- wij voelen het -ook de uwe is, eerbiedwaardige broeders, de uwe vooral, bisschoppen van Italië. Onze bezorgdheid gaat onmiddellijk en vóór alles uit naar al onze kinderen, jongens en meisjes, die onder die eedsformule als leden staan ingeschreven. Wij hebben diep medelijden met al die door twijfels gekwelde gewetens (van deze twijfels en gewetenskwellingen kwamen ontegensprekelijke bewijzen tot ons), juist op grond van die eed, gelijk hij opgesteld werd, vooral na de jongste gebeurtenissen.
Wij kennen de veelvuldige moeilijkheden van het huidige moment en wij weten hoe lidmaatschapskaart en eed voor heel velen een noodzakelijke vereiste zijn voor hun toekomst, hun brood, hun bestaan Tegen deze passage protesteert de nationale fascistische partijleiding in het eerste punt van haar verklaring van 14 juli 1931: "De nationale fascistische partijleiding protesteert luid tegen de bewering van een onlangs verschenen pauselijke encycliek, volgens welke de eed van de zwarthemden afgelegd wordt om het brood, om de carrière of om het leven. De zwarthemden hebben getoond, dat zij weten te verzaken aan brood, carrière en ook aan het leven, wanneer dit noodzakelijk is voor het vaderland en de fascistische revolutie: het wijst derhalve de zware belediging af, waardoor men hun ‘geloof’, dat reeds de proef van het offer doorstond, heeft trachten neer te halen." Civ. Catt., 82 (1931) 3, 262. De Osservatore Romano van 16 juli 1931 antwoordde hierop, dat het communiqué van de partijleiding de zin van de encycliek in deze niet juist weergaf.; daarom hebben wij een middel gezocht om de gewetensrust terug te geven door de uiterlijke moeilijkheden tot het minimum terug te brengen. En het dunkt ons dat het middel voor hen, die reeds ingeschreven zijn, hierin zou kunnen bestaan, dat zij voor God en hun eigen geweten het voorbehoud maken: "behoudens de wetten van God en van de Kerk", of: "behoudens de plichten van een goed christen", met het vaste besluit voor dit voorbehoud ook openlijk uit te komen, wanneer dit nodig mocht zijn.
Wij zouden vervolgens wensen, dat tot hen, van wie de beschikkingen en bevelen uitgaan, ons verzoek doordrong, het verzoek van een vader, die het geweten van zoveel kinderen in Jezus Christus wil gerust stellen: dat men namelijk dit zelfde voorbehoud in de eedsformule zou invoegen, als men tenminste niet iets nog beters, veel beters, wil doen, namelijk de eed geheel achterwege laten; want de eed is uit zichzelf een godsdienstige daad en is toch zeker niet op zijn plaats op de lidmaatschapskaart van een partij.
