Het Tweede Vaticaans Concilie leert dat de katholieke Kerk, waarin de ene en universele Kerk van Christus subsisteert 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 8, zich om vele redenen verenigd weet met alle gedoopten 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 15 en dat "de Geest van Christus niet weigert hen (de verschillende Kerken en kerkelijke gemeenschappen) als heilsmiddelen te gebruiken waarvan de kracht is afgeleid van de volheid aan genade en waarheid zelf die aan de katholieke Kerk is toevertrouwd." 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 3 Dit is de basis van het engagement van de katholieke gelovigen om samen met de andere christenen op weg te gaan naar de volle en zichtbare eenheid in de aanwezigheid van de gekruisigde en verrezen Heer: de enige die de wonden die in de loop van de geschiedenis aan zijn lichaam zijn toegebracht, kan hechten en met de gave van de Geest in de waarheid van de liefde de verschillen kan verzoenen.

Het oecumenische engagement legt een weg af die het hele volk van God aangaat en vereist de bekering van het hart en wederzijdse openheid om de muren van wantrouwen te doorbreken die de christenen eeuwenlang van elkaar hebben gescheiden, om de vele rijkdommen te ontdekken, te delen en te genieten die ons verenigen als gaven van de ene Heer op grond van het ene doopsel: van het gebed tot het luisteren naar het Woord en de ervaring van wederzijdse liefde in Christus, van het getuigenis van het evangelie tot de dienst aan de armen en gemarginaliseerden, van de inzet voor een rechtvaardig en solidair sociaal leven tot dat voor de vrede en het algemeen welzijn.

Met vreugde moet worden opgemerkt dat de oecumenische dialoog in de afgelopen jaren in de synodaliteit een dimensie is gaan erkennen die het wezen van de Kerk openbaart en constitutief is voor de eenheid in de veelheid van haar uitdrukkingsvormen. Het gaat om de convergentie in de notie van de Kerk als koinonia, die zich in iedere lokale Kerk en in haar relatie met andere Kerken verwerkelijkt door middel van specifieke synodale structuren en processen.

In de dialoog tussen de katholieke Kerk en de orthodoxe Kerk bevestigt het recente Pauselijke Raad ter bevordering vd Eenheid vd Christenen
Synodaliteit en primaatschap gedurende het eerste millennium: naar een gemeenschappelijk verstaan in de dienst aan de eenheid van de Kerk
Chieti (21 september 2016) dat de kerkelijke communio, die haar wortels heeft in de Allerheiligste Drie-eenheid Vgl. Pauselijke Raad ter bevordering vd Eenheid vd Christenen, Chieti, Synodaliteit en primaatschap gedurende het eerste millennium: naar een gemeenschappelijk verstaan in de dienst aan de eenheid van de Kerk (21 sept 2016), 1 in het eerste millennium in het Oosten en in het Westen "structuren van synodaliteit" heeft ontwikkeld "die onlosmakelijk verbonden zijn met het primaatschap" Vgl. Pauselijke Raad ter bevordering vd Eenheid vd Christenen, Chieti, Synodaliteit en primaatschap gedurende het eerste millennium: naar een gemeenschappelijk verstaan in de dienst aan de eenheid van de Kerk (21 sept 2016), 20, waarvan de theologische en kerkrechtelijke erfenis "het noodzakelijk referentiepunt vormt( .... ) om de wonde van haar verdeeldheid aan het begin van het derde millennium te helen." Vgl. Pauselijke Raad ter bevordering vd Eenheid vd Christenen, Chieti, Synodaliteit en primaatschap gedurende het eerste millennium: naar een gemeenschappelijk verstaan in de dienst aan de eenheid van de Kerk (21 sept 2016), 21

Het document van de Commissie voor geloof en kerkorde van de Wereldraad van Kerken Wereldraad van Kerken
De Kerk. Op weg naar een gemeenschappelijke visie
Faith and Order Paper 214 (1 januari 2013) benadrukt dat "onder de leiding van de Heilige Geest heel de Kerk synodaal/conciliair is op alle niveaus van haar leven: lokaal, regionaal en universeel. Haar synodaliteit en conciliariteit weerspiegelen het mysterie van het drie-ene leven van God en de structuren van de Kerk brengen." Wereldraad van Kerken, Faith and Order Paper 214, De Kerk. Op weg naar een gemeenschappelijke visie (1 jan 2013)

De consensus in deze visie op de Kerk laat toe om met sereniteit en objectiviteit de aandacht te richten op de belangrijke theologische knopen die nog moeten worden ontward. Allereerst is er de kwestie van de relatie tussen de deelname aan het synodale leven van alle gedoopten, in wie de Geest van Christus de sensus fidei opwekt en voedt, en de daaruit voortvloeiende bekwaamheid en verantwoordelijkheid bij het onderscheiden van de zending, en het eigen gezag van de herders, afgeleid van een specifiek charisma dat hun op sacramentele wijze is toevertrouwd. Vervolgens gaat het om de interpretatie van de communio tussen de lokale Kerken en de universele Kerk die door de communio tussen hun herders met de bisschop van Rome wordt uitgedrukt. Hier moet bepaald worden wat tot de legitieme pluraliteit behoort van de vormen waarin het geloof zich in de verschillende culturen uitdrukt en wat behoort tot hun eeuwigdurende identiteit en hun katholieke eenheid.

In deze context vormen de verwerkelijking van het synodale leven en de verdieping van de theologische betekenis ervan een uitdaging en een kans van groot belang bij de voortzetting van de oecumenische tocht. Het is inderdaad aan de horizon van de synodaliteit dat, met creatieve trouw aan het depositum fidei en in overeenstemming met het criterium van de hierarchia veritatum 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 11, die "uitwisseling van gaven" veelbelovend is, waardoor het mogelijk is elkaar op de weg naar de eenheid als verzoende harmonie wederzijds te verrijken met de onuitputtelijke rijkdom van het mysterie van Christus, die tot uitdrukking komt in de schoonheid van het aangezicht van de Kerk.