Patriarch Athenagoras - 27 oktober 1967
Zeer heilige broeder in Christus,
De God en Vader van onze Heer Jezus Christus, de enige die wonderen in de Heilige Geest verricht, is waarlijk groot. Moge zijn naam steeds verheerlijkt worden, nu en tot in de eeuwen der eeuwen.
'Naar het welbehagen van zijn wil' (Ef. 1, 6) was het ons op die H. Paus Paulus VI - Brief
Anno ineunte
Aan Patriarch Athanagoras I, Oecumenisch Patriarch van Constantinopel, over het herenigen van de Kerken van Oosten en het Westen (25 juli 1967) gegeven om uwe heiligheid als de reisgenoot van Paulus en de verkondiger van de vrede en van het goede van het oude Rome, deze oude en voor de gehele Christenheid eerbiedwaardige stad, naar het nieuwe Rome te zien komen om aan het Oosten de kus van liefde en van vrede van het westen te brengen: door u naar ons te begeven, waart gij een uitnemend voorbeeld van broederlijke liefde. Voor deze heilige onderneming betuigen wij vandaag op de eerste plaats aan uwe heiligheid! onze persoonlijke erkentelijkheid, waardering en dank en die van onze Kerk van Constantinopel en in werkelijkheid ook van andere en van alle.
Maar vandaag zegent deze zelfde God, de Wonderdoener, ons opnieuw. Hetgeen sedert zeer lang in ons hart en in dat van onze Kerk is ontstaan en zich heeft ontwikkeld als een vurig verlangen en een zoete hoop, beleven wij vandaag als een heilige werkelijkheid die ons opnieuw binnenvoert in 'zijn geheim raadsbesluit' (Ef. 1, 9).
Zeer heilige broeder in Christus,
Om de liefde, de eenheid en de vrede in vervnlling te doen gaan, hebben wij elkaar in diepe eerbied en verering enige tijd geleden als broeders in Christus omhelsd in onze Kerk van het oosten; vandaag, in deze eeuwige stad van de romeinen, de verblijfplaats van de voormannen van de apostelen, Petrus en Paulus, en de roem van de christelijke wereld, komen wij tot uwe heiligheid als een broeder tot zijn broeder. Bezield door deze gevoelens, schenken wij u de kus van de liefde en van de vrede van de Heer Jezus en geven wij. uitdrukking aan onze diepe waardering voor u.
Wij zijn bijzonder gelukkig dit te doen, niet alleen eenvoudig jegens de eerbiedwaardige bisschop van Rome, drager van de apostolische genade en opvolger van een uitgelezen schare heilige en wijze mannen die deze zetel beroemd hebben gemaakt, de eerste in eer en rang in de structuur van de christelijke kerken welke over de gehele wereld zijn verspreid en wier heiligheid, wijsheid en strijd voor het gemeenschappelijk geloof in de onverdeelde Kerk een voortdurend bezit en een schat van de hele christelijke wereld vormen; maar wij zijn ook gelukkig dit re doen jegens een paus van een uitmuntende geestelijke waarde en christelijke inspiratie, die in nederigheid de verheven gaven bezit welke door zijn verantwoordelijkheidsgevoel voor de Heer, voor de verdeelde Kerk en voor de veelsoortige tragedies van deze wereld van dag tot dag en van liefdedaden tot stichtende voorbeelden op de juiste wijze in dienst worden gesteld van God, van de Kerk en van de mens.
Wij bevinden ons naast uwe heiligheid op deze heilige plaats bij het altaar om ons in hart en geest voor te bereiden om te komen tot een gemeenschappelijke eucharistieviering, met de gevoelens van de Heer, toen Hij de voeten van zijn apostelen waste; wij horen op dit buitengewoon heilige ogenblik de kreet van het bloed van de apostelen Petrus en Paulus, de stem van de Kerk der catacomben en van de martelaren van het Colosseum die ons uitnodigen om al de mogelijkheden en al de middelen uit te putten ter voltooiing van het eenmaal begonnen heilige werk, dat van de volmaakte eenheid van de verdeelde Kerk van Christus, niet alleen om de wil van de Heer in vervulling te brengen, maar ook opdat de wereld volgens onze geloofsbelijdenis de eerste eigenschap van de Kerk zal zien schitteren: haar eenheid.
De oecumenische beweging, het Tweede Vaticaans Concilie, de panorthodoxe conferenties, de Lambeth-conferenties en de congressen van alle christenen van de andere christelijke kerken en belijdenissen, de contacten met uwe heiligheid en tussen de andere christelijke leiders hebben voor de ogen van allen de zware fout van de verdeeldheid van de Kerk geopenbaard en wel op zo'n wijze, dat er vandaag geen verantwoordelijke plaatselijke kerk, geen herder of christelijke leider kan bestaan die niet overtuigd is van de absolute en dringende noodzaak om het kwaad te genezen.
Van de andere kant heeft het feit, dat wij allen uit ons isolement en onze zelfgenoegzaamheid zijn gekomen om de vaste grond te zoeken waarop de onverdeelde Kerk is gesticht, ons deze waarheid geopenbaard, dat wat ons verenigt veel meer is dan wat ons gescheiden houdt.
Deze beide feiten vervullen onze harten met de zekere hoop, dat geheel de katholieke Kerk en geheel de orthodoxe Kerk eensgezind en met verantwoordelijkheidsgevoel op weg zullen gaan naar hun eenheid.
In deze gemeenschappelijke opgang, die een opgang zal zijn naar de waarheid, een opgang naar 'wat allen altijd en overal geloofd hebben', worden wij geroepen om de dialoog van de liefde zo voort te zetten en te versterken, dat wij er een gebeurtenis van maken die de theologische dialoog voorafgaat; wat vooral de theologische dialoog betreft, wij zullen haar in gemeenschappelijk overleg voeren, enerzijds om te komen tot de interpretatie van wat reeds gemeenschappelijk in de Kerk wordt beleefd, anderzijds om in de geest van liefde en waardering te zoeken en in de geest van dienstbaarheid en van waarheid' tot. uitdrukking te brengen.
Zo hopen wij te komen tot een juiste waardering en onderscheid van die geloofspunten welke gemeenschappelijk moeten worden beleden en die andere elementen in het leven van de Kerk welke geen geloofspunten zijn en dus volgens de traditie van iedere Kerk vrij de eigen gezichtspunten van het leven van ieder kunnen vormen welke door de anderen dienen te worden geëerbiedigd. Wij kunnen natuurlijk niet de duur van deze opgang bepalen. Dit is een kwestie van geloof in het eindresultaat, van veel gebed, van heilig geduld, van hard werken, maar vooral een kwestie van liefde. Slechts in de liefde immers zullen wij ons kunnen zuiveren van al de negatieve elementen die wij van het verleden geërfd hebben, zullen wij de beletsels die zich voordoen, kunnen wegnemen, zullen wij volledig het wederzijds broederlijk vertrouwen kunnen herstellen en, wanneer wij een nieuwe mentaliteit van wederzijdse eerbied kunnen scheppen, namelijk een mentaliteit van verwantschap, dan zullen wij op een hechte en veilige wijze de eenheid van onze kerken in Christus Jezus kunnen opbouwen, die het Hoofd van de Kerk is.
Heilige broeder,
Moge onze ontmoeting de Heer aangenaam zijn en moge zij een nieuw vertrekpunt vormen voor onze kerken naar Hem en naar elkaar.
Na deze vurige wens, begroeten wij uwe heiligheid, de eerbiedwaardige vergadering die u omgeeft, de hiërarchie van de gehele wereld, de gewijde geestelijkheid, de religieuze orden en geheel het ons zo dierbare volk van de heilige rooms-katholieke Kerk.
'Moge de God der hope ons vervullen met alle vreugde en vrede die het geloof ons kan schenken, zodat wij overvloeien van hoop, door de kracht van de Heilige Geest' (Rom. 15, 13). Amen.
