Zo groot is ons verlangen om eer te brengen aan de allerheiligste maagd Maria, moeder van Christus, en dus moeder van God en ook onze Moeder; zo groot is ons vertrouwen in haar liefde voor de Kerk en in haar bezorgdheid voor ons apostolisch ambt; zo groot is onze behoefte aan haar voorspraak bij Christus, haar goddelijke Zoon, dat wij als nederige en gelovige pelgrim naar dit heiligdom hebben willen komen om hier vandaag de 50e herdenking van haar verschijning in Fatima en de 25e herdenking van de Paus Pius XII - Radiotoespraak
Mais de uma vez
Tot de gelovigen van Portugal bij gelegenheid van de plechtige feestelijkheden ter ere van de H. Maagd die in Fatima vereerd wordt
(31 oktober 1942) te vieren.

Wij zijn verheugd, dat gij, broeders en geliefde kinderen, hier bijeen gekomen zijt om u aan te sluiten bij ons gebed en onze eerbetuiging aan onze heilige moeder Maria, waardoor ons eerbetoon een waarlijk grootse en levende manifestatie wordt en onze smeekbeden zeker gehoor zullen vinden.

Wij begroeten u, broeders en kinderen die hier aanwezig zijt, u vooral leden van dit gelovige en arbeidzame volk dat in zijn lange geschiedenis grote en heilige mannen aan de Kerk geschonken heeft. Wij groeten u, pelgrims, gekomen van verre en van dichtbij, en u allen, gelovigen van de heilige katholieke Kerk, die te Rome en in andere steden en dorpen, verspreid over de gehele aarde, geestelijk aanwezig zijt rondom dit altaar. Met u en voor u vieren wij vandaag dit heilig offer en te zamen scharen wij ons als kinderen van een grote familie rondom onze hemelse moeder om door haar, in de viering van dit heilig misoffer, te geraken tot een inniger vereniging met Christus, haar Zoon, onze Heer en Verlosser.

Niemand willen wij hierbij uitsluiten, iedereen willen wij laten delen in de genaden die wij vandaag van de hemel afsmeken. Wij dragen u allen in ons hart: broeders in het episcopaat, priesters, kloosterlingen die u in totale liefde aan Christus hebt weggeschonken, christelijke huisgezinnen, dierbare leken die u te zamen met de geestelijkheid wilt inzetten voor de verbreiding van het rijk Gods op aarde, gij jonge mensen en kinderen, u allen hebben wij in gedachte, u allen zouden wij om ons heen willen hebben, ook de zieken en de bedroefden en degenen die lijden en zorgen te dragen hebben, want ook hen heeft Christus geroepen om hen te troosten en om hen deelgenoot te maken in zijn verlossing brengend lijden.

Onze blik gaat ook naar alle niet-katholieke Christenen die in het Doopsel onze broeders zijn en in ons hart koesteren wij de hoop op de volledige hereniging in de door Jezus gewilde eenheid. Ons hart opent zich tenslotte voor de gehele wereld, wij willen aan onze liefde geen grenzen stellen, zij omvat op dit ogenblik de gehele mensheid, alle volken van deze aarde en hen die deze volken besturen.

Wij weten, welke bijzondere intenties deze bedevaart kenmerken. Wij willen ze hier evenwel nogmaals uitspreken, opdat zij ook duidelijk zijn voor al degenen die naar ons luisteren.

Onze eerste intentie betreft de Kerk, de ene, heilige, katholieke en apostolische Kerk. Wij willen bidden, hebben wij gezegd, voor haar inwendige vrede. Het oecumenisch concilie heeft in de boezem van de Kerk veel sluimerende krachten tot leven gewekt, het heeft wijdere perspectieven geopend op het gebied van de leer, het heeft haar kinderen meer bewust gemaakt en hen geroepen tot nauwere samenwerking en vuriger apostolaat. Wij hopen innig, dat deze heilzame vernieuwing bestendig zal zijn en nog zal toenemen. Maar welk een schade zou er aan de Kerk worden toegebracht, wanneer een willekeurige en niet door de Kerk geautoriseerde uitleg van haar leer deze hernieuwing zou doen verkeren in een onrust die haar traditionele en constitutionele gemeenschap zou ontwrichten; wanneer de theologie van de echte grote meesters zou worden vervangen door nieuwe en persoonlijke ideologieën met de bedoeling uit de richtlijnen van het geloof datgene te schrappen wat de moderne geest niet begrijpt of niet bevalt; wanneer het apostolisch vuur van de verlossing brengende liefde zou veranderen in het negativisme van de wereldse mentaliteit en de wereldse zeden! Al onze pogingen tot universele toenadering zouden slechts bedrog en misleiding zijn, wanneer wij aan onze christenbroeders die thans nog van ons gescheiden zijn en aan allen die ons geloof in zijn authentieke zuiverheid en oorspronkelijke schoonheid nog niet kennen niet het ongeschonden erfdeel van waarheid en liefde konden aanbieden waarvan de Kerk de schatbewaardster en de uitdeelster is!

Wij willen aan Maria vragen om een levende, ware, ene en heilige Kerk. Wij willen te zamen met u ervoor bidden, dat de verwachtingen en de krachten die door het oecumenisch concilie gewekt zijn, aangewend mogen worden om de werking van de Heilige Geest, wiens feest wij morgen, op Pinksteren, vieren, in grote mate te begunstigen en om de vruchten van die werking, door de apostel Paulus aangeduid als: 'liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtheid en ingetogenheid' (Gal. 5, 22), tot rijping te brengen. Wij willen ervoor bidden, dat de dienst van God nog steeds en voor altijd de eerste plaats in deze wereld moge innemen en dat zijn leer het geweten en de handelingen van de moderne mens moge leiden. Het geloof in God is het meest verheven licht dat de mensheid verlicht en dit licht mag niet alleen niet uitdoven in de harten van de mensen, maar het moet steeds levendiger gaan schijnen, gevoed als het moet worden door wetenschap en vooruitgang.

Deze gedachte, die het motief vormt van ons gebed, roept in onze geest de herinnering op aan die landen waarin de godsdienstvrijheid onderdrukt wordt en waar de ontkenning van God gepropageerd wordt alsof hierin de waarheid van de nieuwe tijd en de bevrijding van de volken gelegen ware, terwijl dit niet het geval is. Wij bidden voor die landen, wij bidden voor onze gelovige broeders daar, opdat God hun inwendige kracht moge schenken en opdat de ware vrijheid eenmaal hun deel moge zijn.

En zo is de tweede intentie van onze pelgrimage: de wereld, de vrede in de wereld. Gij weet, dat de Kerk zich haar zending in de wereld, een zending van liefde en dienstbaarheid, sedert het concilie meer dan-ooit bewust is. Gij weet, dat de wereld verkeert in een fase van grote verandering tengevolge van de enorme en wonderbaarlijke vooruitgang op wetenschappelijk gebied en dank zij de verovering van de rijkdommen van de aarde en van de ruimte. Maar gij weet ook, gij ziet het zelf, dat de wereld niet gelukkig, niet rustig is en de eerste oorzaak van deze onrust is de disharmonie. Alles schijnt ertoe bij te dragen de wereld te voeren naar eenheid en broederschap, maar helaas, het tegendeel is een feit, in de boezem van de mensheid blijven de verschrikkelijkste conflicten losbarsten. Twee hoofdoorzaken zijn het die deze periode in de geschiedenis van de mensheid tot een zo ernstige maken: de overvloed aan afschuwelijke moorddadige wapens en het feit dat de wereld, moreel gesproken, achtergebleven is bij de vorderingen op wetenschappelijk en technisch gebied. Bovendien verkeert een groot gedeelte van de wereldbevolking in een staat van verschrikkelijke armoede en honger, terwijl ook zij zich bewust geworden zijn van hun eigen behoeften en van de welvaart van de anderen, hetgeen hen vanzelfsprekend onrustig maakt. Daarom, zeggen wij, verkeert de wereld in gevaar. Daarom zijn wij gekomen tot de koningin van de vrede om aan haar het geschenk te vragen dat God alleen kan geven: de vrede.

Ja, de vrede is een gave Gods welke Hij ons in zijn barmhartigheid en door zijn mysterieuze tussenkomst kan schenken. Maar daarom is dit geschenk op zichzelf nog geen wonder; het is wel een geschenk dat wonderen kan verrichten in de harten van de mensen, het is een geschenk dat in vrijheid aanvaard moet worden en dat vrijwillige medewerking vereist. En daarom, nadat wij de hemel gebeden hebben, richten wij thans onze smeekbeden tot alle mensen van de gehele wereld: mensen, zo smeken wij op dit bijzondere ogenblik, zorgt ervoor, dat gij dit goddelijke geschenk van de vrede waardig zijt, laat zien, dat gij werkelijk ménsen zijt, weest goed, weest wijs, hebt een open oog en hart voor het algemeen welzijn van de wereld, weest edelmoedig, leert inzien, dat uw eigen welzijn en uw eigen prestige niet tegengesteld zijn aan, maar overeenkomen met het welzijn en het prestige van de ander, richt uw geest niet langer op projecten van vernietiging en dood, van revolutie en onderdrukking, maar op projecten van wederzijdse steun en onderlinge samenwerking. Mensen, denkt aan de ernst en de grootheid van dit uur, dat beslissend kan zijn voor de geschiedenis van de tegenwoordige en de toekomstige generatie en zoekt opnieuw naar wegen tot toenadering om te zamen een nieuwe wereld op te bouwen die alleen maar kan bestaan, wanneer zij God als een zon aan de horizon heeft. Mensen, luistert naar onze nederige, bevende stem die de echo is van het woord van Christus zelf: 'Zalig zijn de zachtmoedigen want zij zullen de aarde bezitten; zalig de vreedzamen want zij zullen kinderen Gods genoemd worden'!

Ziet, kinderen, broeders, gij allen die naar ons luistert, hoe het beeld van de wereld en haar lot zich hier op grootse en dramatische wijze voor onze ogen ontrolt, een beeld dat Maria voor onze onthutste, maar altijd vertrouwende, geest openlegt, een beeld dat steeds meer naderbij zal komen - wij zijn daarvan overtuigd -, wanneer wij luisteren naar de vermaning die zijzelf ons gegeven heeft: bidt en doet boete. Moge God geven, dat dit beeld van de wereld voortaan nooit meer strijd, leed en geweld zal vertonen, maar slechts de vruchten van de liefde en de overwinning van de vrede.