Paus Franciscus - 14 februari 2018
Dierbare broeders en zusters, goedendag!
Goedendag, ook al is het enigszins een gure dag. Maar met een ziel in vreugde is het altijd een goede dag. Daarom, goedendag! Vandaag gebeurt de audiëntie op twee plaatsen. Een kleine groep zieken is, omwille van het slechte weer, in de aula en wij zijn hier. Maar zij zien ons en wij zien hen op de maxischermen. Laten we hen met een applaus groeten.
We zetten de catecheses over de Mis verder. Luisteren naar de Bijbelse lezingen, verlengd door de homilie, wat is dat eigenlijk? Het is een recht. Het geestelijk recht van het volk van God om in overvloed de schat van Gods woord te ontvangen. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Ordening voor de lezingen van de Mis - Editio typica altera, Ordo Lectionum Missae (21 jan 1981), 45 Ieder van ons heeft het recht, wanneer men naar de Mis gaat, overvloedig het Woord van God te ontvangen, goed gelezen, goed uitgesproken, goed verklaard in de homilie. Dat is een recht! En wanneer het Woord van God niet goed wordt gelezen, door de diaken, de priester of de bisschop niet met vurigheid wordt verkondigd, dan doet men onrecht aan de gelovigen. We hebben het recht het Woord van God te horen. God spreekt tot allen, herders en gelovigen. Hijzelf klopt aan het hart van wie aan de Mis deelnemen, ieder in zijn toestand, leeftijd, situatie. De Heer troost, roept, wekt loten van nieuw leven en verzoent. Dat alles door middel van zijn Woord. Zijn Woord klopt aan het hart en verandert de harten!
Daarom, maakt een korte stilte na de homilie het mogelijk dat het ontvangen zaad in de geest kan bezinken zodat dat wat de Geest aan ieder inblaast kan beaamd worden. Dat is de stilte na de homilie. Dan moet men een echte stilte inlassen en iedereen moet nadenken over wat men gehoord heeft.
Gaat de Mis na deze stilte verder? Het persoonlijke geloofsantwoord wordt deel van de geloofsbelijdenis van de Kerk, vertolkt in het “Credo”. Wij allen spreken het “Credo” uit in de Mis. Doordat heel de gemeenschap het Symbolum uitspreekt, is dat de vertolking van het gezamenlijke antwoord op wat zij van het Woord van God heeft gehoord. Vgl. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 185-197 Er bestaat een vitale band tussen horen en geloven. Het geloof ontstaat niet uit de fantasie van de menselijke geest, maar, zoals Sint Paulus zegt: “door de prediking, en de prediking geschiedt in opdracht van Christus” (Rom. 10, 17). Het geloof voedt zich aan het gehoor en leidt naar het Sacrament. De belijdenis van het “Credo” heeft als uitwerking dat ze de liturgische gemeenschap “de grote mysteries van het geloof in herinnering brengt en deze belijdt, voordat met de viering ervan in de Eucharistie wordt begonnen”. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 67
Het Symbolum van het geloof is de band tussen Eucharistie en Doopsel, ontvangen “in naam van de Vader en van de Zoon en van de heilige Geest”. Het herinnert ons er aan dat de Sacramenten moeten verstaan worden in het licht van het geloof van de Kerk.
Het antwoord op het Woord van God, met geloof onthaald, spreekt zich vervolgens uit in de gezamenlijke smeking, Voorbede genaamd omdat zij de noden van de Kerk en wereld betreft. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 69-71 Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Ordening voor de lezingen van de Mis - Editio typica altera, Ordo Lectionum Missae (21 jan 1981), 30-31 Soms wordt het ook genoemd Gebed van de gelovigen.
De concilievaders van Vaticanum II hebben dit gebed na Evangelie en homilie opnieuw willen invoeren, vooral op zon – en feestdagen, met de bedoeling “ dat samen met het volk worde gebeden voor de heilige Kerk, voor hen die gezag over ons uitoefenen, voor hen die gebukt gaan onder allerlei noden, alsook voor alle mensen en het heil van heel de wereld”. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 53 Vgl. 1 Tim. 2, 1-2 Het volk, onder leiding van de priester die het inleidt en besluit, “biedt God in de uitoefening van het priesterschap krachtens het doopsel zijn smeekbeden aan voor het heil van allen”. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 69 Na de afzonderlijke intenties, voorgedragen door de diaken of de lector, bidt de gemeenschap met één stem: “Verhoor ons, Heer”.
We herinneren ons immers wat de Heer Jezus heeft gezegd: “Als gij in Mij blijft en mijn woorden in u blijven, vraagt dan wat gij wilt en gij zult het krijgen” (Joh. 15, 7). “Maar wij geloven dit niet echt, omdat we weinig geloof hebben”. Zouden we een geloof hebben – zo zegt Jezus – als een mosterdzaadje, we zouden alles verkregen hebben. “Vraagt dan wat gij wilt en gij zult het krijgen”. Bij gelegenheid van de Voorbede, na het Credo, moeten we, in de Mis, de Heer de belangrijkste dingen vragen, de dingen die we nodig hebben, die we verlangen. “Ge zult het krijgen”, op een of andere wijze, maar “Ge zult het krijgen”. “Alles is mogelijk voor wie gelooft” heeft de Heer gezegd. En de man tot wie Jezus deze woorden sprak, antwoordde: “Ik geloof, Heer. Kom mijn klein geloof ter hulp”. Ook wij kunnen zeggen: “Heer, ik geloof. Kom mijn klein geloof ter hulp”. Met deze geest van geloof moeten we bidden: “Heer ik geloof, kom mijn klein geloof ter hulp”. Pretenties vanuit een wereldse logica stijgen niet ten hemel op. Eigengereide vragen blijven onverhoord. Vgl. Jak. 4, 2-3 De intenties waarvoor het gelovige volk wordt opgeroepen te bidden, moeten de concrete noden vertolken van de kerkgemeenschap en van de wereld. Men zal conventionele en kleingeestige formules vermijden. Het “universele” gebed dat de Woorddienst afsluit, nodigt ons uit te kijken met de blik van God die zorg draagt voor al zijn kinderen.
