Dierbare broeders en zusters, goedendag!

In de catechese over de Eucharistieviering hebben we gezien dat de Paus Franciscus - Audiëntie
H. Mis 6. - De schuldbelijdenis
Catechesereeks over de Heilige Mis - Aula Paulus VI
(3 januari 2018) helpt ons te ontdoen van onze verwaandheid en voor God te treden zoals we echt zijn, bewust dat we zondaars zijn met de hoop vergiffenis te krijgen

Precies in de ontmoeting van de menselijke ellende en de goddelijke barmhartigheid ontspringt de dankbaarheid die uitgedrukt wordt door het “Gloria” “een zeer oude en eerbiedwaardige hymne, waardoor de Kerk, in de Heilige Geest vergaderd, God de Vader en het Lam verheerlijkt en smekend aanroept.” Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 53

De aanhef van deze hymne - “Eer aan God in den hoge” – herneemt de zang van de engelen bij de geboorte van Jezus in Betlehem. Het is de blijde boodschap van de omhelzing van hemel en aarde. Deze zang betrekt ook ons die bidden: “Eer aan God in den hoge en vrede op aarde aan, de mensen die Hij liefheeft”. Na het “Gloria”, of, wanneer dit afwezig blijft, onmiddellijk na de Schuldbelijdenis neemt het gebed de vorm aan van het gebed dat “collecta” genoemd wordt. Hierdoor wordt het eigen karakter van de viering vertolkt, afhankelijk van de dag en van de tijd van het jaar. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 54 Door de uitnodiging “Laat ons bidden” nodigt de priester het volk uit samen met hem een ogenblik stilte in acht te nemen, met het doel bewust voor God te staan en in ieder hart de eigen intenties waar te nemen waarmee men deelneemt aan de Mis. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 54 De priester zegt: “Laat ons bidden” en dan, tijdens de stilte denkt ieder aan wat men nodig heeft en dat men in het gebed wil vragen.

De stilte is niet louter de afwezigheid van woorden maar veeleer de bereidheid om naar andere stemmen te luisteren: de stem van ons hart en, vooral, de stem van de Heilige Geest. In de liturgie hangt de aard van de gewijde stilte af van het ogenblik waarop ze gebeurt: “Bij de boete-act immers en na de uitnodiging tot gebed keert eenieder in zichzelf; na de lezing of na de homilie echter overweegt men kortstondig wat men zojuist heeft gehoord; na de Communie evenwel looft men God in zijn hart en bidt men tot Hem”. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 45 Met andere woorden, vóór het Openingsgebed helpt de stilte in onszelf te keren en te denken aan de reden waarom we zijn samengekomen. Dat is het belang van te luisteren naar ons innerlijk om zo open te komen voor de Heer. Misschien beleven we vermoeiende dagen of dagen van vreugde, van leed en willen we dat aan de Heer zeggen. Zijn hulp inroepen, vragen dat Hij ons zou bijstaan. Misschien zijn familieleden of vrienden ziek of maken ze een moeilijke tijd door. Of we willen de lotgevallen van Kerk en wereld aan God toevertrouwen. Daarvoor dient de korte stilte voordat de priester de intenties van ieder verzamelt en luidop, in naam van allen, het gemeenschappelijk gebed tot God richt. Dit gebed, dat de individuele intenties “collecteert”, is het besluit van de openingsritus. Ik vraag aan de priesters zeer uitdrukkelijk dit korte ogenblik van stilte in acht te nemen, zonder haast. “Laat ons bidden” en dan stilte. Ik vraag dit uitdrukkelijk aan de priesters. Zonder die stilte lopen we het gevaar de ingetogenheid van de ziel te verwaarlozen.

De priester spreekt dit smeekgebed, dit collectagebed, uit met gespreide armen. Dat is de houding van de bidder, bij de Christenen in gebruik vanaf de eerste tijden – zoals blijkt uit de fresco’s in de catacomben van Rome – om de open armen van Christus op het kruis na te bootsen. Daar is Christus Bidder en Gebed terzelfdertijd. In het kruis herkennen we de Priester die aan God de Hem aangename eredienst brengt, dat wil zeggen: de kinderlijke gehoorzaamheid.

In de Romeinse Ritus zijn de gebeden beknopt maar rijk aan betekenis: men kan aan deze gebeden mooie bezinningen wijden. Heel mooie! Die teksten overwegen, ook buiten de Mis, kan ons helpen hoe we ons tot God kunnen richten. Welke woorden gebruiken om te vragen. Moge de liturgie voor ieder van ons een echte school van gebed worden.