COMPENDIUM VAN DE CATECHISMUS VAN DE KATHOLIEKE KERK
(Soort document: Catechismus-Compendium)
28 juni 2005
ARTIKEL 6 - Het zesde gebod: Gij zult geen echtbreuk plegen
Welke opgave heeft de menselijke persoon met betrekking tot zijn seksuele identiteit?
God heeft de mens mannelijk en vrouwelijk geschapen met gelijke waardigheid als persoon, en heeft hem de roeping tot liefde en gemeenschap ingeprent. Ieder heeft als opgave de eigen seksuele identiteit te aanvaarden, er de betekenis van te erkennen voor heel de persoon, evenals haar specificiteit en haar complementariteit.
De kuisheid is de positieve integratie van de seksualiteit in de persoonlijkheid. De seksualiteit wordt waarlijk menselijk wanneer zij op de juiste wijze wordt geïntegreerd in de relatie van persoon tot persoon. De kuisheid is een morele deugd, een gave van God, een genade en een vrucht van de Geest.
Wat brengt de deugd van kuisheid met zich mee?
Zij brengt met zich mee het verwerven van de zelfbeheersing als uitdrukking van een menselijke vrijheid die gericht is op de gave van zichzelf. Noodzakelijk daarvoor is een integrale en permanente opvoeding, die verloopt in fases van geleidelijke groei.
Welke middelen helpen om de kuisheid te beleven?
Er staan tal van middelen ter beschikking:
- de genade van God;
- de hulp van de Sacramenten;
- het gebed; de zelfkennis;
- de beoefening van een ascese die aangepast is aan de verschillende situaties;
- het oefenen van de morele deugden, in het bijzonder van de deugd van matigheid, die beoogt de hartstochten te laten leiden door de rede.
Hoezo zijn alle gedoopten geroepen de kuisheid te beleven?
In navolging van Christus die het voorbeeld van kuisheid is, zijn allen geroepen een kuis leven te leiden naargelang hun levensstaat:
- sommigen door te leven in de maagdelijkheid of het gewijde celibaat, een uitmuntende wijze om zich gemakkelijker aan God toe te wijden met een onverdeeld hart;
- anderen, in geval zij gehuwd zijn, door de echtelijke kuisheid te beoefenen;
- in geval zij ongehuwd zijn, door de kuisheid te beleven in de onthouding.
Wat zijn de voornaamste zonden tegen de kuisheid?
Ernstig in strijd met de kuisheid zijn, ieder naar de aard van zijn object, deze zonden: echtbreuk, masturbatie, ontucht, pornografie, prostitutie, verkrachting en homoseksuele handelingen. Deze zonden zijn uitdrukking van de ondeugd van de onkuisheid. Worden deze zonden jegens minderjarigen begaan, dan zijn ze een des te ernstiger aanslag op hun lichamelijke en morele integriteit.
Waarom verbiedt het zesde gebod alle zonden tegen de kuisheid, hoewel het luidt: “Gij zult geen echtbreuk plegen”?
Ook al staat er in de bijbelse tekst van de decaloog: “Gij zult geen echtbreuk plegen” (
Ex. 20, 14), toch volgt de Overlevering van de Kerk de morele leer van het Oude en het Nieuwe Testament in haar geheel, en beschouwt zij het zesde gebod als een gebod dat alle zonden tegen de kuisheid omvat.
Welke taak hebben de burgerlijke overheden met betrekking tot de kuisheid?
Omdat zij de eerbiediging moeten bevorderen van de waardigheid van de persoon, moeten zij ertoe bijdragen dat er een voor de kuisheid gunstig klimaat wordt geschapen, ook door met passende wetten de verbreiding te verhinderen van enkele van de hierboven genoemde ernstige schendingen van de kuisheid, vooral ter bescherming van de minderjarigen en de zwaksten.
Wat zijn de goederen van de huwelijksliefde, waar de seksualiteit op gericht is?
De goederen van de huwelijksliefde, die voor gedoopten is geheiligd door het Sacrament van het Huwelijk, zijn: eenheid, trouw, onontbindbaarheid en openheid voor de vruchtbaarheid.
Welke betekenis heeft de huwelijksdaad?
De huwelijksdaad heeft een dubbele betekenis: zij maakt één (de wederzijdse gave van de echtgenoten) en staat in het teken van de voortplanting (de openheid voor de doorgave van het leven). Niemand mag de onverbreekbare band die God tussen deze beide betekenissen heeft gewild, te niet doen door een van beiden uit te sluiten.
Wanneer is de regeling van de geboorten moreel verantwoord?
De geboorteregeling, die een van de aspecten is van het verantwoord ouderschap, beantwoordt objectief aan de zedelijkheid, wanneer zij door de echtgenoten zonder dwang van buitenaf en niet uit egoïsme, maar om serieuze motieven wordt beoefend met methoden die aan de objectieve criteria van de zedelijkheid voldoen en dat betekent door onthouding en door gebruik te maken van de onvruchtbare perioden.
Welke middelen van geboorteregeling zijn immoreel?
Intrinsiek immoreel is iedere handeling - zoals bijvoorbeeld de directe sterilisatie of het gebruik van anticonceptiemiddelen - die als doel of als middel, hetzij in het vooruitzicht op de huwelijksdaad, hetzij tijdens het verloop ervan, hetzij in de ontwikkeling van de natuurlijke gevolgen, zou beogen de voortplanting onmogelijk te maken.
Waarom zijn kunstmatige inseminatie en bevruchting immoreel?
Zij zijn immoreel omdat zij de voortplanting losmaken van de daad waarmee de echtgenoten zich aan elkaar geven, en de techniek laten heersen over de oorsprong en de bestemming van de menselijke persoon. Bovendien schenden de technieken van de heterologe inseminatie en bevruchting, waarbij buiten het echtpaar nog een derde persoon wordt ingeschakeld, het recht van het kind om geboren te worden uit een vader en een moeder die het kent, die door het Huwelijk met elkaar verbonden zijn, en die het exclusieve recht hebben dat de een slechts door de ander vader of moeder wordt.
Hoe moet men het kind beschouwen?
Het kind is een gave van God, het grootste geschenk van het Huwelijk. Er bestaat geen recht op een kind (“het kind dat mij koste wat het kost toekomt”). Er bestaat daarentegen wel het recht van het kind de vrucht te zijn van de huwelijksdaad van zijn ouders, en ook het recht om te worden geëerbiedigd als persoon vanaf het moment van zijn conceptie.
Wat kunnen de echtgenoten doen wanneer ze geen kinderen krijgen?
Wanneer aan echtgenoten de gave van een kind niet verleend wordt, kunnen zij, nadat zij alle geoorloofde medische hulp hebben aangewend, hun edelmoedigheid tonen door pleegouderschap of adoptie, of door belangrijke diensten voor de naaste te vervullen. Zo worden zij in rijke mate vruchtbaar.
Welke zijn de schendingen van de waardigheid van het Huwelijk?
Het zijn: overspel, echtscheiding, polygamie, incest, het vrij of ongehuwd samenwonen (concubinaat), de seksuele daad vóór of buiten het Huwelijk.
© 2005, Libreria Editrice Vaticana
© 2005, Vert.: Werkgroep Compendium
Deze werkvertaling is uitgangspunt geweest voor de officiële uitgave. Deze versie wordt binnenkort geconformeerd aan de officiële uitgave.
