COMPENDIUM VAN DE CATECHISMUS VAN DE KATHOLIEKE KERK
(Soort document: Catechismus-Compendium)
28 juni 2005
ARTIKEL 1 - Het eerste gebod: Ik ben de Heer uw God. Gij zult geen andere goden hebben ten koste van Mij.
Wat houdt de bevestiging in van God: “Ik ben de Heer uw God” (Ex. 20, 2)?
Het houdt voor de gelovigen in: de drie goddelijke deugden bewaren en beoefenen, en de zonden mijden die daaraan tegengesteld zijn. Het geloof gelooft in God, en wijst af wat daaraan tegengesteld is, zoals bijvoorbeeld de opzettelijke twijfel, het ongeloof, de ketterij, de apostasie en het schisma. De hoop verwacht met vertrouwen de gelukzalige aanschouwing van God en zijn hulp, terwijl zij de wanhoop en het vermetel vertrouwen vermijdt. De liefde bemint God boven alles: daarom moeten de onverschilligheid, de ondankbaarheid, de lauwheid, de luiheid of geestelijke traagheid, en de haat tegen God die voortkomt uit de hoogmoed, worden afgewezen.
Wat brengt het woord van de Heer met zich mee, dat zegt: “De Heer uw God zult gij aanbidden en Hem alleen dienen” (Mt. 4, 10)?
Het brengt met zich mee: God aanbidden als de Heer van al wat bestaat; Hem de verschuldigde eredienst brengen, individueel en gemeenschappelijk; tot Hem bidden met uitdrukkingen van lofprijzing, dankzegging en smeking; Hem offers brengen, vooral het geestelijk offer van ons leven in vereniging met het volmaakte offer van Christus; de beloften en geloften volbrengen die men Hem gedaan heeft.
Hoe oefent de mens het hem eigen recht uit, om aan God eredienst te bewijzen in waarheid en vrijheid?
Iedere mens heeft het recht en de morele plicht om de waarheid te zoeken, vooral in hetgeen God en de Kerk betreft, en om, zodra hij haar kent, haar te omhelzen en getrouw te bewaren, door aan God een waarachtige eredienst te brengen. Tegelijk vraagt de waardigheid van de menselijke persoon dat op godsdienstig gebied niemand gedwongen wordt tegen zijn geweten in te handelen, noch belemmerd wordt om, binnen de juiste grenzen van de publieke orde, in overeenstemming met zijn geweten te handelen, privé of in het openbaar, individueel of samen met anderen.
Wat verbiedt God wanneer Hij gebiedt: “Gij zult geen andere goden hebben ten koste van Mij ” (Ex. 20, 2)?
Dit gebod verbiedt:
het polytheïsme en de afgodendienst die een schepsel vergoddelijkt, de macht, het geld of zelfs de duivel;
het bijgeloof, dat een ontsporing is van de eredienst die de ware God verschuldigd is, en dat ook tot uitdrukking komt in diverse vormen van waarzeggerij, magie, toverij en spiritisme; de ongodsdienstigheid, die tot uitdrukking komt in het op de proef stellen van God in woorden of door daden;
in de heiligschennis, waarbij sacrale personen of zaken ontwijd worden, vooral de Eucharistie; in de simonie, waarbij men beoogt geestelijke goederen te kopen of te verkopen;
het atheïsme, dat het bestaan van God afwijst, dikwijls op grond van een verkeerd begrip van de menselijke autonomie;
het agnosticisme, volgens hetwelk men over God niets kan weten, en dat ook de onverschilligheid en het praktisch atheïsme omvat.
Verbiedt het gebod van God: “Gij zult geen godenbeelden maken…” (Ex. 20, 4) de verering van beelden?
In het Oude Testament werd met dit gebod verboden de absoluut transcendente God af te beelden. Sinds de menswording van de Zoon van God is de christelijke verering van heiligenbeelden gerechtvaardigd (zoals het tweede concilie van Nicea in 787 bevestigt), omdat zij berust op het mysterie van de mensgeworden Zoon van God, in wie de transcendente God zichtbaar wordt. Daarbij gaat het niet om de aanbidding van een beeld, maar om de verering van de persoon, die erdoor wordt voorgesteld: Christus, de heilige Maagd, de engelen of de heiligen.
© 2005, Libreria Editrice Vaticana
© 2005, Vert.: Werkgroep Compendium
Deze werkvertaling is uitgangspunt geweest voor de officiële uitgave. Deze versie wordt binnenkort geconformeerd aan de officiële uitgave.
