COMPENDIUM VAN DE CATECHISMUS VAN DE KATHOLIEKE KERK
(Soort document: Catechismus-Compendium)
28 juni 2005
ARTIKEL 7 - Het Sacrament van het Huwelijk
Welk plan heeft God met de man en met de vrouw?
God, die liefde is en die de mens uit liefde heeft geschapen, heeft hem geroepen tot liefhebben. Bij de schepping van de man en de vrouw heeft Hij hen in het Huwelijk geroepen tot een innige gemeenschap van leven en liefde met elkaar: “zo zijn zij dus niet langer twee, één vlees als zij geworden” zijn (
Mt. 19, 6). Hen zegenend sprak God tot hen: "Wees vruchtbaar en wordt talrijk “ (
Gen. 1, 28).
Waartoe heeft God het Huwelijk ingesteld?
De huwelijksgemeenschap van man en vrouw, door de Schepper gegrondvest en van eigen wetten voorzien, is van nature gericht op de gemeenschap en het welzijn van de echtgenoten, en op het voortbrengen en opvoeden van kinderen. De huwelijksgemeenschap is volgens het oorspronkelijke plan van God onontbindbaar, zoals Jezus Christus bevestigt: "Wat God heeft verbonden heeft, mag een mens niet scheiden" (
Mc. 10, 9).
Op welke wijze bedreigt de zonde het Huwelijk?
Vanwege de eerste zonde, die ook de breuk veroorzaakt heeft in de gemeenschap tussen de man en de vrouw zoals die door de Schepper was geschonken, wordt de huwelijksgemeenschap heel dikwijls bedreigd door tweedracht en ontrouw. Maar in zijn oneindige barmhartigheid schenkt God de man en de vrouw zijn genade, opdat zij de vereniging van hun levens verwezenlijken volgens het oorspronkelijke goddelijke plan.
Wat leert het Oude Testament over het Huwelijk?
God helpt zijn volk, vooral door de pedagogie van de wet en de profeten, tot het volwassen besef te komen van de eenheid en onontbindbaarheid van het Huwelijk. Het huwelijksverbond van God met Israël is voorbereiding en voorafbeelding van het nieuwe Verbond dat de Zoon van God, Jezus Christus, gesloten heeft met zijn bruid, de Kerk.
Wat is het nieuwe dat door Christus aan het Huwelijk is geschonken?
Jezus Christus heeft niet alleen de door God gewilde oorspronkelijke ordening hersteld, maar Hij geeft ook de genade, het Huwelijk te beleven in de nieuwe waardigheid van Sacrament, die het teken is van zijn huwelijksliefde voor de Kerk: "Mannen hebt uw vrouwen lief, zoals Christus de Kerk heeft liefgehad" (
Ef. 5, 25).
Is het Huwelijk een plicht voor allen?
Het Huwelijk is geen plicht voor allen. God roept namelijk sommige mannen en vrouwen tot navolging van de Heer Jezus op de weg van de maagdelijkheid of van het celibaat omwille van het Rijk der hemelen, door af te zien van het grote goed dat het Huwelijk is, teneinde zorg te hebben voor de dingen van de Heer en te zoeken Hem te behagen, en aldus een teken te worden van de absolute voorrang van de liefde tot Christus, en van de vurige verwachting van zijn wederkomst in heerlijkheid.
Hoe wordt het Sacrament van het Huwelijk gevierd?
Omdat het Huwelijk de echtgenoten vestigt in een publieke levensstaat binnen de Kerk, is de liturgische viering ervan publiek, in aanwezigheid van een priester (of een bevoegde getuige van de Kerk) en van andere getuigen.
Wat is de huwelijksinstemming?
De huwelijksinstemming is de wil, tot uitdrukking gebracht door een man en een vrouw, om zich wederzijds en definitief aan elkaar te geven, met het doel een trouw en vruchtbaar verbond van liefde te beleven. Omdat het Huwelijk door de instemming (consensus) tot stand komt, is deze onontbeerlijk en onvervangbaar. Om het Huwelijk geldig te laten zijn, moet de instemming betrekking hebben op het ware Huwelijk en moet zij een menselijke daad zijn, bewust en vrij, niet bepaald door geweld of dwang.
Wat is vereist wanneer één van beide echtgenoten niet katholiek is?
Om geoorloofd te zijn hebben
gemengde Huwelijken (Huwelijken tussen een katholiek en een gedoopte niet-katholiek) de toestemming nodig van het kerkelijke gezag. Huwelijken met een
verschil in eredienst (tussen een katholiek en een niet gedoopte) hebben om geldig te zijn een dispensatie nodig. In alle gevallen is het een vereiste dat de echtgenoten de erkenning van de doeleinden en van de wezenlijke eigenschappen van het Huwelijk niet uitsluiten, en dat de katholieke partij de verplichtingen bevestigt, waarvan ook de andere partij op de hoogte moet zijn, om het geloof te bewaren en het Doopsel en de katholieke opvoeding van de kinderen te waarborgen.
Wat zijn de uitwerkingen van het Sacrament van het Huwelijk?
Het Sacrament van het Huwelijk schept tussen beiden echtgenoten een blijvende en exclusieve band. God zelf bezegelt de instemming van de echtgenoten. Daarom kan een Huwelijk, dat tussen gedoopten aangegaan en voltrokken is, nooit ontbonden worden. Bovendien verleent dit Sacrament de echtgenoten de noodzakelijke genade voor het bereiken van de heiligheid in het huwelijksleven, en voor het verantwoord aanvaarden en opvoeden van kinderen.
Welke zonden zijn zwaar in strijd met het Sacrament van het Huwelijk?
Dat zijn: de echtbreuk; de polygamie, omdat die in tegenstelling staat met de gelijke waardigheid van de man en de vrouw, en met de eenheid en exclusiviteit van de echtelijke liefde; de weigering van de vruchtbaarheid, die het huwelijksleven berooft van de gave van kinderen; en de echtscheiding, die tegen de onontbindbaarheid ingaat.
Wanneer staat de Kerk een fysieke scheiding van de echtgenoten toe?
De Kerk staat een fysieke scheiding (
scheiding van tafel en bed) van de echtgenoten toe, in geval hun samenwonen om zwaar wegende redenen praktisch onmogelijk is geworden, ook al wenst zij hun verzoening. Maar zij zijn, zolang de ander leeft, niet vrij een nieuw Huwelijk aan te gaan, tenzij hun Huwelijk ongeldig is en dat als zodanig door het kerkelijke gezag is verklaard.
Welke houding neemt de Kerk aan tegenover gescheiden mensen die hertrouwd zijn?
Trouw aan de Heer, kan de Kerk de verbintenis tussen gescheiden mensen die burgerlijk hertrouwd zijn, niet als een Huwelijk erkennen. "Wie zijn vrouw wegzendt en een andere huwt maakt zich tegenover haar schuldig aan echtbreuk. En wanneer zij haar man wegzendt en een andere huwt begaat zij echtbreuk" (
Mc. 10, 11-12). Jegens hen beoefent de Kerk een aandachtige zorg, door hen uit te nodigen tot een leven van geloof, tot gebed, tot werken van naastenliefde en tot het christelijk opvoeden van hun kinderen. Maar zij kunnen de sacramentele absolutie niet ontvangen, noch tot de communie naderen, noch bepaalde kerkelijke verantwoordelijkheden uitoefenen, zolang deze situatie voortduurt, die objectief in strijd is met de wet van God.
Waarom wordt het christelijke gezin ook wel huiskerk genoemd?
Omdat het gezin het gemeenschaps- en gezinskarakter van de Kerk als gezin van God laat zien en verwerkelijkt. Ieder lid oefent, overeenkomstig de eigen rol, het door de doop verworven priesterschap uit, door ertoe bij te dragen van het gezin een gemeenschap van genade en gebed te maken, een leerschool van de menselijke en christelijke deugden, de plaats van de eerste verkondiging van het geloof aan de kinderen.
© 2005, Libreria Editrice Vaticana
© 2005, Vert.: Werkgroep Compendium
Deze werkvertaling is uitgangspunt geweest voor de officiële uitgave. Deze versie wordt binnenkort geconformeerd aan de officiële uitgave.
