28 oktober 1965
Reeds vanaf de vroegste tijden tot op onze dagen vindt men bij de verschillende volken een zeker besef van die verborgen kracht, die de loop van de dingen en de gebeurtenissen van het menselijk leven beheerst, soms zelfs een erkenning van een Opperwezen of ook van een Vader. Dit besef en dit erkennen doordringt hun leven van een diep godsdienstige zin. De godsdiensten, die nauw verweven zijn met de ontwikkeling van de cultuur, trachten op de genoemde vragen een antwoord te geven in scherpere begrippen en in een meer verfijnde taal. Zo doorvorsen de mensen in het Hindoeïsme het goddelijk mysterie en drukken dit uit door een onuitputtelijke rijkdom aan mythen en door scherpzinnige pogingen van filosofisch denken. Zij zoeken de bevrijding uit de beklemming van het menselijk bestaan door vormen van ascetisch leven of door diepe beschouwing of door met liefde en vertrouwen hun toevlucht te nemen tot god. In het Boeddhisme erkent men overeenkomstig de verschillende richtingen ervan de volstrekte ontoereikendheid van deze veranderlijke wereld en leert men de mensen een weg om met toewijding en vertrouwen de toestand van volmaakte bevrijding te kunnen bereiken ofwel om tot de hoogste verlichting te kunnen geraken, hetzij door eigen inspanning, hetzij door hulp van boven. Eveneens trachten ook de andere godsdiensten, die men over heel de wereld aantreft, op verschillende wijzen de onrust van het menselijk hart te verhelpen door bepaalde wegen voor te houden, nl. leerstelsels, levensnormen en heilige riten.
De katholieke Kerk wijst niets af van wat er aan waars en heiligs is in deze godsdiensten. Met oprechte eerbied beschouwt zij die vormen van handelen en leven, die normen en leerstelsels, die wel in vele opzichten afwijken van hetgeen zijzelf gelooft en voorhoudt, maar toch niet zelden een straal weerkaatsen van de Waarheid, die alle mensen verlicht. Zijzelf echter verkondigt zonder ophouden en moet steeds blijven verkondigen de Christus, "de weg, de waarheid en het leven" (Joh. 14, 6), in wie de mensen de volheid vinden van het godsdienstig leven en in wie God alles met zich heeft verzoend. Vgl. 2 Kor. 5, 18-19
Zij spoort daarom haar kinderen aan om met voorzichtigheid en liefde, door een dialoog en door samenwerking met de volgelingen van andere godsdiensten, en daarbij altijd het getuigenis gevend van christelijk geloof en leven, de geestelijke en morele goederen en ook de sociaal-culturele waarden, die deze godsdiensten bezitten, te erkennen, te bewaren en te bevorderen.
De Kerk beschouwt ook met hoogachting de moslims N.v.d.r.: de Latijnse tekst zegt "Muslimi", in 'Lumen Gentium , 16 zegt "Musulmani", die de éne, levende en uit zichzelf bestaande, barmhartige en almachtige God aanbidden, de Schepper van hemel en aarde, Vgl. H. Paus Gregorius VII, Brieven, Epistolae. XXI ad Anzir (Al-Nâsir), regem Mauritaniae: P.L. 148, 451v die gesproken heeft tot de mensen. Zij trachten zich met heel hun hart ook aan zijn verborgen raadsbesluiten te onderwerpen, zoals Abraham, op wie het islamitisch geloof zich zo graag beroept, zich aan God onderwierp. Hoewel zij Jezus niet als God erkennen, vereren zij Hem toch als profeet, en zij eren zijn maagdelijke Moeder Maria, die zij soms zelfs met godsvrucht aanroepen. Bovendien verwachten zij de dag van het oordeel, waarop God de mensen zal doen verrijzen en hun zal vergelden naar werken. Daarom staat een hoogstaand zedelijk leven bij hen zeer in achting en vereren zij God, vooral door gebed, aalmoezen en vasten.
Mogen ook in de loop der eeuwen tussen Christenen en moslims veel onenigheid en vijandschap zijn voorgekomen, de heilige Synode spoort thans allen aan het verleden te vergeten, zich ernstig toe te leggen op wederzijds begrip, en gemeenschappelijk de sociale rechtvaardigheid, de zedelijke waarden, de vrede en de vrijheid te verdedigen en te bevorderen in het belang van alle mensen.
