Aangezien de mariologie tot de theologische wetenschappen behoort, is het op de eerste plaats vereist, dat zij op soliede theologische grondslagen steunt; en dit des te meer, naarmate het onderzoek dieper gaat en naarmate de waarheden van de mariologie nauwkeuriger met elkaar en met de andere theologische waarheden worden vergeleken en verbonden, gelijk men hiermee na de |plechtige dogmaverklaring van de onbevlekte ontvangenis van de allerzaligste Maagd Maria door onze voorganger Pius IX met prijzenswaardige ijver is begonnen en ook in onze dagen doet met steeds rijker vrucht. Dit onderzoek is niet altijd gemakkelijk en eenvoudig; want om dit terdege en met goed resultaat te kunnen doen, moeten zowel de "positieve" als "speculatieve" wetenschappen samenwerken en deze hebben ieder haar eigen methoden en regels. Deze onderzoekingsarbeid, ook met betrekking tot de mariologie, gaat des te veiliger en met des te meer succes te werk, naarmate allen beter voor ogen houden, wat "in zaken van geloof en zeden voor ieder theoloog de naaste en universele norm der waarheid" Paus Pius XII, Encycliek, Over sommige valse meningen die de grondslagen van de Katholieke leer dreigen te ondermijnen, Humani Generis (12 aug 1950), 18 moet zijn, nl. het heilig leergezag van de Kerk. Gelijk wij immers in onze encycliek Paus Pius XII - Encycliek
Humani Generis
Over sommige valse meningen die de grondslagen van de Katholieke leer dreigen te ondermijnen
(12 augustus 1950) hebben uiteengezet, gaf God dit leergezag aan Zijn Kerk "om ook die punten toe te lichten en naar voren te brengen, die in het pand van het geloof slechts duister en als het ware ingesloten zijn vervat". Paus Pius XII, Encycliek, Over sommige valse meningen die de grondslagen van de Katholieke leer dreigen te ondermijnen, Humani Generis (12 aug 1950), 21 De authentieke toelichting en verklaring van dit pand van het geloof vertrouwde de goddelijke Verlosser uitsluitend toe aan het leergezag van de Kerk. De theologen echter hebben de gewichtige taak om volgens opdracht en onder leiding van de Kerk die schat uit te diepen en de aard en samenhang van de afzonderlijke waarheden naar de normen van de gewijde wetenschap te doorvorsen en uit te leggen.

Bij deze taak moeten zij nauwkeurig rekening houden met de beide bronnen van de katholieke leer, de H. Schrift en de "Traditie". De H. Schrift, zowel van het Oude als van het Nieuwe Testament, zegt verschillende voortreffelijke dingen over de H. Maagd; ja zelfs worden haar verhevenste gaven en voorrechten, nl. haar maagdelijk moederschap en haar onbevlekte heiligheid, daar met uitdrukkelijke woorden geleerd; het beeld en de trekken als het ware van de Maagd worden er met levendige kleuren geschilderd. Maar het zou een grote dwaling zijn te menen, dat men alleen reeds uit de H. Schrift de waardigheid en verhevenheid van de allerzaligste Maagd volledig kan vaststellen en juist verklaren; of dat men de H. Schrift zuiver kan uitleggen, zonder voldoende rekening te houden met de katholieke "Traditie" en het heilig leergezag. Zo ergens dan is hier op zijn plaats, wat wij elders hebben gezegd, nl. "dat de zg. positieve theologie niet op één lijn gesteld mag worden met de louter historische wetenschap". Paus Pius XII, Toespraak, Over de drievoudige taak van de Bisschop, Si diligis (31 mei 1954)

Evenmin mag men de getuigenissen van de "Traditie" onderzoeken en verklaren met voorbijgaan of geringschatting van het heilig leergezag en het leven en de eredienst van de Kerk, zoals die in de loop van de eeuwen tot uiting komen. Het gebeurt immers somtijds, dat de afzonderlijke getuigenissen uit de oudheid, op zich alleen beschouwd, weinig licht geven; maar worden zij verbonden en vergeleken met het liturgisch leven van de Kerk en met het geloof, de godsvrucht en de liefde van het christenvolk, die door dit leergezag worden gesteund en geleid, dan worden zij schitterende bewijzen van de katholieke waarheid. De Kerk wordt in alle eeuwen van haar bestaan niet alleen bij het onderwijzen en het vaststellen van het geloof, maar ook in haar eredienst en in de oefeningen van liefde en godsvrucht van de gelovigen metterdaad door de Heilige Geest bestuurd en bewaard en door die zelfde Geest "onfeilbaar geleid om tot de verdieping der geopenbaarde waarheden te komen". Paus Pius XII, Apostolische Constitutie, Dogma verklaring Maria Tenhemelopneming, Munificentissimus Deus (1 nov 1950), 41 Daarom moeten ook de beoefenaars van de mariologie bij het bestuderen en beoordelen van de getuigenissen en documenten van vroeger en van nu die blijvende en altijd werkdadige leiding van de Heilige Geest absoluut voor ogen houden, om de kracht en de waarde van uitspraken en feiten juist te kunnen afwegen en voorstellen.

Houdt de mariologie zich gewetensvol aan deze normen, dan zal zij bij het steeds dieper ingaan op de genadegaven en waardigheid van de allerzaligste Maagd echte en blijvende voortgang maken. Zo zal deze wetenschap ook de juiste middenweg kunnen houden: zij zal alle valse overdrijving van de waarheid vermijden en van de andere kant zich verre houden van hen, die onredelijk bang zijn, dat zij de allerzaligste Maagd meer geven dan haar toekomt, of dat zij, gelijk zij niet zelden beweren, door de Moeder te eren en liefdevol aan te roepen te kort doen aan de eer en het vertrouwen aan de goddelijke Verlosser verschuldigd. Want de H. Moeder van God, die immers ook van Adam afstamt, heeft geen enkel voorrecht en geen enkele genade, die zij niet dankt aan haar Zoon, de Verlosser van het menselijk geslacht; en zo bewonderen en verheerlijken wij de Godheid, goedheid, liefde en macht van de Zoon zelf door de verheven gaven van Zijn Moeder te bewonderen en naar waarheid te verheerlijken; en nooit zal aan de Zoon mishagen wat wij doen tot lof van Zijn Moeder, die Hij met zoveel genaden heeft overladen. Wat de Zoon aan Zijn Moeder heeft geschonken, is zo groot, dat het de gaven en genaden van alle mensen en engelen onmetelijk te boven gaat, daar er nooit een waardigheid kan bestaan, die het goddelijk moederschap overtreft of evenaart; Maria immers bezit, gelijk de engelachtige leraar zegt, door het feit, dat zij Moeder van God is, als het ware een oneindige waardigheid, krachtens het oneindig goed, dat God is. Vgl. H. Thomas van Aquino, Summa Theologiae. I, q. 25, a. 6, ad 4 Al is het waar, dat ook de allerzaligste Maagd gelijk wij een lid is van de Kerk, toch is het evenzeer waar, dat zij een heel uitzonderlijk lid is van het mystieke Lichaam van Christus.