Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Wij dienen hier echter nog aan toe te voegen, dat de vernieuwing van de canonieke wetgeving slechts kostbare vruchten zal dragen, wanneer en naarmate de wetten van de Kerk daadwerkelijk ingang vinden in de levende gemeenschap van het volk van God. Want als dit niet zou gebeuren, als de kerkelijke wetten zeer nauwkeurig zouden worden omschreven en op zeer juiste wijze zouden worden geordend, maar vreemd zouden blijven aan de levensgewoonten van de mensen, in twijfel zouden worden getrokken of zouden worden verworpen, dan zouden ze helaas zinloos, steriel en zonder uitwerking blijven; en als de drang naar vernieuwing niet door de toepassing van de wetten zou worden ondersteund, zou hij verzwakken of misschien wegkwijnen en ongetwijfeld minder oprecht en zeker zijn. Wat dat betreft, is er wel enige reden tot twijfel en bezorgdheid. Zoals bekend, bestaat er in ons tijdvak een wijd verbreide mentaliteit van wantrouwend en afwijzend scepticisme, van onverschilligheid en ook van weerzin ten opzichte van de canonieke wetgeving èn van alles wat haar vertegenwoordigt of op een of andere wijze met haar gezag is bekleed. Deze mentaliteit manifesteert zich op allerlei wijzen; wij noemen de ook op sociaal vlak overdreven aandacht voor en vaak uitsluitende erkenning van het charismatisch karakter van de Kerk of van hen die menen zich haar te kunnen toe-eigenen; wij noemen ook de overmatige nadruk op de mogelijkheid van de menselijke persoon om zichzelf tot rechter te zijn: vandaar de tendens om elke door een ander gestelde grens en elke, zelfs een wettige, gezagsband te ontkennen.

Om deze verminkingen te herstellen, de vooroordelen uit te bannen en de vergissingen ongedaan te maken, is het volstrekt noodzakelijk om het werkelijke gelaat van het canoniek recht en van de kerkelijke wetten te tonen en het duidelijk zichtbaar te maken. Vandaar de dringende en onmiddellijke noodzaak om meer aandacht te wijden aan de studie van het canoniek recht. Voor heel de Kerk ligt hier een concrete en onontkoombare taak, die in elk stadium van christelijk onderwijs en vorming en op elk niveau van de 'kerkelijke' maatschappij dient te worden aangegrepen; maar zij komt met name toe aan hen die de sleutelposities innemen in het systeem dat de Kerk tot dit specifieke doel ter beschikking staat: namelijk de kerkelijke universiteiten en faculteiten en de academische instituten voor canoniek recht. Men moet ervoor zorgen, dat deze worden bezocht door een nieuwe lichting jongeren, vooral priesters maar ook leken, in een dagelijks toenemend aantal en afkomstig uit alle delen van de wereld; en dat de technische en didactische hulpmiddelen talrijker en steeds beter worden, zodat de professoren hun taak doeltreffender kunnen vervullen. Meerdere van de hier aanwezigen leggen zich thans toe op de hogere rechtenstudies in theologische faculteiten en in universiteiten; zoals wij zojuist hebben gezegd, is dat werk reeds bijzonder waardevol vanwege de wetenschappelijke onderzoekingen die zeer veel kunnen bijdragen tot de vernieuwing van het kerkelijk wetboek - maar het wordt nog nuttiger en kostbaarder, wanneer u het onderricht en de verspreiding van de rechtswetenschap daaraan toevoegt. De dienst die u daarmee aan de Kerk bewijst is uiterst belangrijk en waardevol en zal rijke vruchten opleveren. Om dit te bevorderen, vinden wij geen betere woorden van lof en bemoediging dan die van de voortreffelijke en beminnelijke rechtsgeleerde Ivo van Chartres: De kerkelijke leraar die de kerkelijke normen zo uitlegt of toepast, dat al wat hij leert of uiteenzet tot het rijk van de liefde leidt, zondigt noch dwaalt; wakend over het heil van de naaste, dient hij ernaar te streven het uiteindelijke doel van de heilige instellingen te bereiken. H. Ivo van Chartres, Decretum. Prol.; PL 161, 47-48 Door het bezoeken van uw scholen, door het lezen van uw geschriften, door uw aangepaste en doeltreffende didactische methoden zullen de jongeren een zuiver gevoel voor het kerkelijk recht verwerven; onder uw leiding en onderricht zullen priesters en leken zo worden opgevoed, dat zij, door hun kennis van de rechtswetenschap en door hun overwegingen en plannen op een diepgaande studie te gronden, in staat zijn om de wetten van de Kerk steeds wijder ter kennis te brengen van het volk van God en om te zorgen, dat de werkelijke functie ervan wordt begrepen en dat deze wetten steeds meer worden geëerbiedigd en. gelovig en blij aanvaard. Bijzondere aandacht dient u echter te wijden aan hen die ofwel zullen worden geroepen om samen met u de zending van de rechtsgeleerde voort te zetten en te ontwikkelen, ofwel in de Kerk eenmaal een verantwoordelijke of leidinggevende functie op zich zullen kunnen nemen.