• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
SACROSANCTUM CONCILIUM
Over de heilige liturgie
DERDE HOOFDSTUK  -  De andere Sacramenten en de sacramentaliën

DERDE HOOFDSTUK - De andere Sacramenten en de sacramentaliën

De sacramenten zijn bestemd voor de heiliging van de mensen, voor de opbouw van het Lichaam van Christus en voor het brengen van eredienst aan God; als tekens echter dienen ze ook ter onderrichting. Niet alleen veronderstellen ze het geloof, maar ze voeden ook het geloof, versterken het en drukken het uit door woorden en zaken; daarom worden ze de sacramenten van het geloof genoemd. Ze schenken genade, maar de viering ervan disponeert ook de gelovigen op uitstekende wijze om deze genade vruchtbaar te ontvangen, om God de verschuldigde eer te brengen en om de liefde te beoefenen.

Het is daarom van groot belang, dat de gelovigen de tekens van de sacramenten gemakkelijk begrijpen en dat zij met de grootste zorg die sacramenten ontvangen, die zijn ingesteld om het christelijk leven te voeden.

Bovendien heeft onze heilige moeder de Kerk de sacramentaliën ingesteld. Dit zijn heilige tekens, waardoor, in een zekere navolging van de sacramenten, bepaalde uitwerkingen, vooral geestelijke, worden aangeduid en door het gebed van de Kerk worden verkregen. De sacramentaliën disponeren de mensen om de voornaamste uitwerking van de sacramenten te ontvangen en ze heiligen de verschillende levensomstandigheden.
De vrucht van de liturgie der sacramenten en sacramentaliën is dus, dat voor de gelovigen, die goed gedisponeerd zijn, bijna elke gebeurtenis van het leven wordt geheiligd door de goddelijke genade, die voortvloeit uit het paasgeheim van Christus' lijden, dood en verrijzenis, waaraan alle sacramenten en sacramentaliën hun kracht ontlenen zo is er nagenoeg geen enkel eerzaam gebruik van stoffelijke dingen, dat niet gericht kan worden op de heiliging van de mens en op de lof van God.
Omdat echter in de loop van de tijden sommige elementen in de riten van de sacramenten en sacramentaliën zijn binnengeslopen, waardoor hun aard en doel in onze tijd minder duidelijk uitkomen, en daarom sommige punten van de riten noodzakelijk moeten worden aangepast aan de behoeften van onze tijd, besluit het Concilie, met betrekking tot de herziening ervan, het volgende.

Omdat bij de toediening van de Sacramenten en sacramentaliën het gebruik van de volkstaal vaak van groot nut kan zijn voor het volk, moet er een grotere plaats voor de volkstaal worden ingeruimd overeenkomstig de volgende richtlijnen:

  1. Bij de toediening van de sacramenten en de sacramentaliën kan men zich in de volkstaal bedienen overeenkomstig artikel 36
  2. In aansluiting op de nieuwe uitgave van het Rituale Romanum moet het bevoegd territoriaal kerkelijk gezag, waarover in artikel 22 nr. 2 van deze Constitutie, zo spoedig mogelijk bijzondere ritualia voorbereiden, aangepast aan de behoeften van de afzonderlijke gebieden, ook wat de taal betreft; en deze moeten, nadat de akten voorgelegd zijn aan de Apostolische Stoel, in de betreffende gebieden worden ingevoerd. Bij het samenstellen van deze ritualia of speciale verzamelingen van riten mogen de instructies, die in het Rituale Romanum aan de afzonderlijke riten voorafgaan, niet worden weggelaten, of het nu gaat over punten van pastoraal en rubrieken, of over punten van bijzonder sociaal belang.
Het catechumenaat van de volwassenen, met zijn verschillende graden, moet hersteld worden, en volgens het oordeel van de plaatselijke ordinarius worden ingevoerd. Zodoende kan de tijd van het catechumenaat, bestemd voor een passend onderricht, geheiligd worden door de viering van gewijde riten in opeenvolgende fasen.

In de missiegebieden mogen, naast de elementen uit de christelijke traditie, ook bepaalde elementen van initiatie worden toegelaten, die bij ieder volk in gebruik zijn, voor zover ze aan de christelijke ritus kunnen worden aangepast, overeenkomstig de artikel 37-40 van de Constitutie.

Beide ritussen voor het doopsel van volwassenen, zowel de meer eenvoudige als - met het oog op het herstel van het catechumenaat - de plechtige, moeten worden herzien; en in het Romeins missaal moet een eigen Mis ingelast worden: "Bij de toediening van het doopsel."
De ritus van de kinderdoop moet worden herzien en aangepast aan de werkelijke situatie van de kinderen; ook de rol en de taak van de ouders en de peters moeten in de ritus zelf beter uitkomen.
De ritus van het doopsel moet ook aanpassingen bevatten voor het geval van een groot getal dopelingen, en men kan zich hiervan bedienen volgens het oordeel van de plaatselijke ordinarius. Ook moet er een kortere doopritus worden opgesteld, die gebruikt kan worden door de catechisten, vooral in de missiegebieden, en in het algemeen, bij stervensgevaar, door de gelovigen, als er geen priester of diaken aanwezig is.
In plaats van de "Ritus om aan te vullen wat bij de doop van een kind is weggelaten", moet een nieuwe worden opgesteld, die duidelijker en beter aangeeft dat het kind, gedoopt met de korte doopritus, reeds in de Kerk is opgenomen.

Eveneens moet een nieuwe ritus worden opgesteld voor reeds geldig gedoopten, die tot de katholieke godsdienst overgaan, waarin wordt uitgelegd dat zij tot de gemeenschap van de Kerk worden toegelaten.

Het doopwater kan buiten de paastijd bij de doopplechtigheid zelf met een goedgekeurde kortere formule worden gewijd.
De ritus van het vormsel moet herzien worden, ook om de nauwe band van dit sacrament met de gehele christelijke initiatie duidelijker in het licht te stellen. Daarom is het passend, het ontvangen van dit sacrament door de hernieuwing van de doopbeloften te laten voorafgaan.

Het vormsel kan, als zulks goed uitkomt, tijdens de Mis worden toegediend; voor de ritus buiten de Mis make men een formule, die als inleiding moet dienen.

De ritus en de formules van de biecht moeten zó worden herzien, dat ze de aard en het effect van dit sacrament duidelijker tot uitdrukking brengen.
Het "laatste oliesel", dat ook en beter "de zalving van de zieken" kan worden genoemd, is niet enkel het sacrament voor hen, die in het uiterste stervensgevaar verkeren. De geschikte tijd derhalve om het te ontvangen is reeds zeker aanwezig, wanneer de gelovige vanwege ziekte of ouderdom in stervensgevaar begint te geraken.
Naast de aparte ritussen van de zalving van de zieken en van het viaticum moet een doorlopende ritus worden opgesteld, waarin de zalving aan de zieke wordt toegediend na de biecht en vóór het ontvangen van het viaticum.
Het aantal van de zalvingen moet worden aangepast aan de omstandigheden; en de gebeden, die tot de ritus van de zalving van de zieken behoren, moeten zó worden herzien, dat ze beantwoorden aan de verschillende situaties van de zieken, die het sacrament ontvangen.
De riten van de wijdingen moeten herzien worden zowel wat betreft de ceremonies als wat de teksten aangaat. De toespraken van de bisschop, bij het begin van iedere wijding of consecratie, kunnen in de volkstaal worden gehouden.

Bij de bisschopsconsecratie mag de handoplegging geschieden door alle aanwezige bisschoppen.

De ritus van de huwelijksviering, die in het Rituale Romanum is vervat, moet worden herzien en moet rijker worden zodat de genade van het sacrament sprekender wordt uitgedrukt en aan de echtgenoten hun taak duidelijker wordt voorgehouden.

"Als bij de viering van het Sacrament van het Huwelijk in bepaalde gebieden andere lofwaardige gewoonten en ceremonies in gebruik zijn, wenst de heilige synode uitdrukkelijk, dat deze onverminderd gehandhaafd blijven." Concilie van Trente, 24e Zitting - Leer over het Sacrament van het Huwelijk, Sessio XXIV - Doctrina de sacramento matrimonii (11 nov 1563), 5 Zie Rituale Romanum, tit. VIII, c. II, n.6.

Bovendien wordt aan het bevoegde territoriaal kerkelijk gezag, waarover in artikel 22 nr. 2 van deze Constitutie, de bevoegdheid gelaten om, overeenkomstig artikel 63, een eigen ritus te vervaardigen, passend bij de gebruiken van plaatsen en volken, maar met handhaving van de wet, dat de assisterende priester de toestemming van de huwenden vraagt en ontvangt.

Het huwelijk moet in de regel tijdens de Mis gevierd worden, na de lezing van het evangelie en de homilie, vóór het "gebed van de gelovigen". De bruidszegen moet zo worden omgewerkt, dat hij aan beide echtgenoten hun gelijke plichten van wederzijdse trouw inscherpt; en zo kan hij dan in de volkstaal worden uitgesproken.

Wordt echter het huwelijkssacrament gevierd zonder Misoffer, dan worden bij het begin van de plechtigheid het epistel en het evangelie uit de Huwelijksmis gelezen; en altijd wordt aan het bruispaar de zegen gegeven.

De sacramentaliën moeten worden herzien, waarbij men rekening moet houden met de fundamentele regel van de bewuste, actieve en gemakkelijke deelname van de gelovigen en ook met de behoeften van onze tijd. Bij de herziening van de ritualia volgens artikel 63 kunnen, zo nodig, ook nieuwe sacramentaliën worden toegevoegd.

Er mogen slechts zeer weinig voorbehouden zegeningen zijn, en enkel ten gunste van de bisschoppen of de ordinarii.

Er moet in voorzien worden, dat bepaalde sacramentaliën, tenminste in bijzondere omstandigheden en volgens het oordeel van de ordinarius, kunnen worden toegediend door leken, die de passende kwaliteiten hiervoor bezitten.

De ritus van de maagdenwijding, zoals die in het Pontificale Romanum te vinden is, moet aan een herziening worden onderworpen.

Verder moet er een ritus opgesteld worden voor de kloosterlijke professie en voor de vernieuwing van de geloften.

Deze ritus moet bijdragen tot een grotere eenheid, soberheid en waardigheid, en moet, behoudens het particulier recht, gebruikt worden door hen, die de professie of de vernieuwing van de geloften verrichten tijdens de Mis.

Het verdient aanbeveling, de religieuze professie tijdens de Mis te doen plaatshebben.

De uitvaartritus moet het paaskarakter van de christelijke dood klaarder tot uitdrukking brengen en beter beantwoorden aan de omstandigheden en tradities van de afzonderlijke gebieden, ook wat betreft de liturgische kleur.
De ritus voor de begrafenis van kinderen moet herzien worden en moet een eigen Mis krijgen.

Document

Naam: SACROSANCTUM CONCILIUM
Over de heilige liturgie
Soort: 2e Vaticaans Concilie - Constitutie
Datum: 4 december 1963
Copyrights: © 1964, Ecclesia Docens 0707, Gooi & Sticht, Hilversum
Bewerkt: 31 augustus 2021

Referenties naar dit document

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test