Bijlage bij Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Decreet - De asoplegging op Aswoensdag
Indult voor de Nederlandse Kerkprovincie
(13 januari 2014)

Vaticaanstad, 13 januari 2014

Sinds oude tijden markeert de zegening en oplegging van de as op Aswoensdag het begin van de veertigdaagse boetetijd als voorbereiding op de verzoening van de zondaars voorafgaand aan het Paastriduum, en als onderdeel van deze boete-procedure Vgl. Congregatie voor de Goddelijke Eredienst, De voorbereiding en viering van het Paasfeest - Rondzendbrief, Paschalis sollemnitatis (16 jan 1988), 6.14-15.21 Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Directorium over volksvroomheid en liturgie. Principes en richtlijnen (9 apr 2002), 124-125: "Met dit zelfde teken begint de weg van bekering, die zijn eindpunt vindt in de viering van het boetesacrament op de dagen voorafgaand aan Pasen" Caeremoniale episcoporum, 2008, nr. 253. Om die reden is de zegening en oplegging van de as van oudsher voorbehouden aan de bedienaren van het boetesacrament: de bisschop Caeremoniale episcoporum, 2008,  254 en de priester Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Editio typica tertio emendata 2002/2008, Missale Romanum (6 okt 2008). Missale Romanum, 2008, Feria quarta cinerum, p. 197-200.

De laatste tijd is het besef van de oorspronkelijke en innerlijke band tussen het ontvangen van de as op Aswoensdag en het ontvangen van het Boetesacrament op veel plaatsen verdwenen; daardoor wordt de zegening en oplegging van de as nog louter als een sacramentale ervaren.

Het is ten zeerste aan te bevelen om, naast de andere statievieringen door de bisschop in de Veertigdagentijd Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Editio typica tertio emendata 2002/2008, Missale Romanum (6 okt 2008). Missale Romanum, 2008, Tempus quadragesimae, p. 196, nr. 1, een dergelijke statieviering te houden aan het begin van de Veertigdagentijd, op Aswoensdag. Ook het einde van de Veertigdagentijd wordt in zekere zin gemarkeerd door dergelijke bijzondere statievieringen, bijv. de Chrismamis, waarin o.m. de heilige Oliën worden gezegend en uitgereikt voor de parochies ten behoeve van de kerken en kapellen in het bisdom. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Editio typica tertio emendata 2002/2008, Missale Romanum (6 okt 2008). Missale Romanum, 2008, Feria V Hebdomadae sanctae, Ad missam chrismatis, 291-296, m.n. nrs. 2-5 en 15 Het is passend dat priesters en diakens samen met de andere gelovigen deelnemen aan deze statieviering op Aswoensdag, waarin de as door de bisschop wordt gezegend en opgelegd. Tijdens deze Mis kan een gedeelte van de gezegende as aan priesters of diakens worden overhandigd met het oog op een viering van de asoplegging op plaatsen zonder priester.

Het zegenen van de as blijft voorbehouden aan de bisschop en de priester.

In noodgevallen, daar waar er op Aswoensdag geen eucharistieviering kan plaatsvinden en waar geen priester aanwezig is om het begin van de veertigdagentijd met de gelovigen te vieren, mag een diaken als buitengewone bedienaar van het opleggen van de as een liturgische viering voorzitten waarin de as wordt opgelegd welke eerder die dag door de bisschop in een statieviering werd gezegend of door een priester tijdens een Eucharistieviering op Aswoensdag.

Diakens mogen slechts dan buitengewone bedienaren bij de asoplegging zijn, wanneer zij zelf de as ontvangen hebben in een voorafgaande liturgische viering van de Eucharistie op diezelfde Aswoensdag. Tijdens die viering dienen zij door de bisschop of priester met een korte formule te worden gezonden om op die Aswoensdag de as op te leggen bij de gelovigen die niet in staat zijn deel te nemen aan de Eucharistie van deze dag.

Op Aswoensdag kan de as worden opgelegd bij de zieken en ouderen die thuis of in een tehuis verblijven en niet in staat zijn om deel te nemen aan een liturgische viering in een kerk of kapel. Wanneer het voor een priester niet mogelijk is de as bij deze mensen op te leggen, is het aan te bevelen dat diakens deze taak vervullen.

De zegening alsook de oplegging van de as kunnen alleen op Aswoensdag zelf plaatsvinden.

Diakens kunnen de bisschop Caeremoniale episcoporum, 2008, nr. 258 en priester behulpzaam zijn bij het opleggen van de as, maar alleen indien er zoveel gelovigen aan de viering deelnemen, dat de viering anders te lang zou duren, een situatie die zich vandaag de dag in Nederland waarschijnlijk nauwelijks zal voordoen.

Leken ("pastoraal werk(st)ers/assistenten") kunnen geen buitengewone bedienaars zijn van de ritus van aszegening en ook niet van de asoplegging.

Dit indult is geldig gedurende vier jaar. Aan het einde van deze periode moeten de ervaringen met de Congregatie geëvalueerd worden om te zien of een verlening van het indult wenselijk dan wel nodig is.