Noot van de redactie: Bijgaande tekst is formeel bedoeld geweest als 'praatpapier' voor het Buitengewoon Consistorie van 20 en 21 februari 2014 en zou geheim blijven. Het zou de discussie in het Consistorie op gang moeten brengen met de bedoeling de Familiesynode van oktober 2014 voor te bereiden. Walter Kardinaal Kasper heeft besloten de tekst te publiceren, zowel via Il Foglio (in het Italiaans, op basis waarvan deze vertaling is gemaakt) als via een boekuitgave in een Duitstalige versie. Over de discussies tijdens het Consistorie is niets naar buiten gebracht.
Kort na het Consistorie zijn echter tal van reacties gekomen op enkele stellingen uit deze tekst. Met name hetgeen in hoofdstuk 5 naar voren wordt gebracht wordt door velen kritisch benaderd, zowel naar de strekking van het betoog van Walter Kardinaal Kasper, als in de keuze van de bronnen waarop hij zijn beweringen wil laten baseren. Zie daartoe o.a. Kardinaal Caffarra in een interview: Carlo Kardinaal Caffarra - Interview
Geen Paus is bevoegd de echt te verbreken
(16 maart 2014). Eerder schreef Kard. Ratzinger in 1998 (en opnieuw gepubliceerd in 2011) een artikel over hetzelfde onderwerp van de gescheiden, hertrouwden en het niet toelaten tot de Sacramenten: Congregatie voor de Geloofsleer
De pastoraal van het huwelijk moet zich baseren op de waarheid
Uit een weinig bekend geschrift van kardinaal Joseph Ratzinger, gepubliceerd in 1998
(30 november 2011). En aartsbisschop Müller, prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer schreef in 2013 een uitgebreid artikel over dit onderwerp: Congregatie voor de Geloofsleer
Getuige voor de kracht van de genade
Over de onontbindbaarheid van het huwelijk en de discussie over de burgerlijk hertrouwden en de Sacramenten
(15 juni 2013).
In het kader van deze andere teksten dient dan ook deze tekst van Walter Kardinaal Kasper gelezen te worden.

In dit internationale Jaar van het Gezin heeft Paus Franciscus de Kerk ertoe uitgenodigd een synodaal proces te vieren over de pastorale uitdagingen inzake het gezin in de context van de evangelisatie. In de apostolische exhortatie Paus Franciscus - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Evangelii Gaudium
Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie
(24 november 2013) schrijft hij: “Het gezin maakt een diepe culturele crisis door, evenals alle gemeenschappen en maatschappelijke verbanden. In het geval van het gezin wordt de broosheid van verbanden bijzonder ernstig, omdat het de fundamentele cel van de maatschappij betreft”. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 66

Veel gezinnen moeten vandaag grote moeilijkheden het hoofd bieden. Vele miljoenen mensen bevinden zich in een situatie van migratie, vlucht en verwijdering, of in mensonwaardige omstandigheden van ellende, waarin een geregeld gezinsleven niet mogelijk is. De huidige wereld maakt een antropologische crisis mee. Individualisme en consumptisme stellen de traditionele cultuur van het gezin ter discussie; de omstandigheden in economie en werk maken dikwijls het samenleven en de samenhang binnen het gezin moeilijk. Daarom is het aantal van degenen die angst hebben om een gezin te stichten of die mislukken in het verwezenlijken van hun levensplan, dramatisch toegenomen, evenals dat van de kinderen die niet het geluk hebben in een gewoon gezin op te groeien.

De Kerk, die de vreugde en de hoop, het verdriet en de angst van de mensen deelt Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 1, wordt door deze situatie uitgedaagd. Ter gelegenheid van het laatste Jaar van het Gezin heeft Paus Johannes Paulus II de woorden van de encycliek H. Paus Johannes Paulus II - Encycliek
Redemptor Hominis
De Verlosser van de mensen
(4 maart 1979) (1979): “De mens is de weg van Kerk” bijgesteld door te stellen “dat het gezin de weg van de Kerk is”. H. Paus Johannes Paulus II, Brief, Brief aan de Gezinnen - Bij gelegenheid van het Internationaal Jaar van het Gezin, Gratissimam sane (2 feb 1994), 1 Immers, een persoon wordt normaal in een gezin geboren en groeit gewoonlijk op in de schoot van een gezin. In alle culturen van de geschiedenis van de mensheid is dat het normale traject van de mens. Ook vandaag zoeken heel veel jongeren het geluk in een stabiel gezin.

Wij moeten echter eerlijk zijn en toegeven dat er tussen de leer van de Kerk over huwelijk en gezin en de overtuigingen, zoals die bij veel Christenen leven, een afgrond is ontstaan. Het onderricht van de Kerk lijkt tegenwoordig veel Christenen ver van de werkelijkheid en het leven verwijderd te zijn. Wij kunnen echter ook zeggen, en wij kunnen dat zeggen met vreugde, dat er ook gezinnen zijn die hun best doen om het geloof van de Kerk te beleven en die getuigen van de schoonheid en de vreugde van een geloof dat wordt beleefd binnen het gezin. Vaak zijn zij een minderheid, maar zij zijn een minderheid van betekenis. De situatie van de Kerk van vandaag is geen onbekende situatie. Integendeel, ook de Kerk van de eerste eeuwen werd geconfronteerd met denkbeelden over en vormen van huwelijk en gezin die zeer verschilden van wat door Jezus werd gepredikt en zowel voor de Joden als voor de Grieken en Romeinen zeer nieuw was. Daarom mag ons standpunt vandaag niet een vrije aanpassing zijn aan de status quo, maar moet het een radicaal standpunt zijn dat tot de wortels, dat wil zeggen het evangelie, gaat en van daaruit vooruitkijkt. Zo zal het de taak van de synode zijn opnieuw te spreken over de schoonheid en de vreugde van het evangelie van het gezin, dat altijd hetzelfde en toch steeds nieuw is. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 11

Deze bijdrage kan niet alle actuele kwesties onder ogen zien en wil evenmin vooruitlopen op de resultaten van de synode, dat wil zeggen van de gemeenschappelijke (syn) weg (odos) van de hele Kerk, de weg van het aandachtig luisteren naar elkaar, de uitwisseling en het gebed. Zij wil veeleer een soort ouverture zijn die leidt naar het thema, in de hoop dat op het einde ons een symfonie wordt gegeven, ofwel een harmonisch geheel van alle stemmen in de Kerk, ook die welke op het ogenblik nog gedeeltelijk afwijkend zijn.

Het gaat er nu niet om de leer van de Kerk opnieuw te bevestigen. Wij stellen ons vragen over het evangelie van het gezin en zo keren wij terug naar de bron waaruit de leer van de Kerk is voortgekomen. Zoals het Concilie van Trente al stelde, is het evangelie dat in de Kerk wordt geloofd en beleefd, de bron van iedere waarheid over het heil en de zedenleer. Concilie van Trente, 4e Zitting - Decreet over de Heilige Geschriften en de overleveringen van de apostelen, Sessio IV - Recipiuntur Libris Sacris et de traditionibus recipiendis (8 apr 1546), 1 Vgl. Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 36 Dit betekent dat de leer van de Kerk niet een stilstaande lagune is, maar een stroom die ontspringt aan de bron van het evangelie, waarin de geloofservaring van het volk Gods van alle eeuwen is samengevloeid. Het is een levende traditie die vandaag, zoals zo vaak in de loop van de geschiedenis, op een kritisch punt is beland en die met het oog op de “tekenen van de tijd” 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 4 eist dat zij wordt voortgezet en verdiept.

Wat is dit Evangelie? Het is geen wetboek. Het is licht en kracht van het leven dat Jezus Christus is. Het geeft wat het vraagt. Alleen in het licht en de kracht ervan is het mogelijk de geboden te begrijpen en te onderhouden. Voor Thomas van Aquino is de wet van het Nieuwe Verbond niet een lex scripta, maar de gratia Spiritus Sancti, quae datur per fidem Christi. Zonder de Geest, die werkt in de harten, is de letter van het Evangelie een wet die doodt (2 Kor. 3, 6). Daarom wil het evangelie van het gezin niet een last zijn, maar als gave van het geloof, een blijde boodschap, licht en kracht van het leven in het gezin.

Zo komen wij bij het kernpunt. De sacramenten, ook dat van het huwelijk, zijn sacramenten van het geloof. Signa protestantia fidem, zegt Thomas van Aquino. Het Tweede Vaticaans Concilie herhaalt deze woorden. Het zegt over de Sacramenten: “Zij veronderstellen niet alleen het geloof, maar voeden het, versterken het, brengen het tot uitdrukking”. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 59 Ook het Sacrament van het huwelijk kan alleen doeltreffend worden en worden beleefd in het geloof. De wezenlijke vraag is dus: hoe is het geloof van de toekomstige gehuwden en echtgenoten? In de landen met een oude christelijke cultuur zien wij heden de ineenstorting van wat gedurende eeuwen vanzelfsprekendheden van het christelijke geloof en het natuurlijke begrip van huwelijk en gezin zijn geweest. Veel mensen worden gedoopt, maar niet geëvangeliseerd. Paradoxaal gezegd, het zijn gedoopte catechumenen, zo niet zelfs gedoopte heidenen.

In deze situatie kunnen wij niet uitgaan van een lijst met lessen en geboden, ons concentreren op zogenaamde “brandende kwesties”. Wij willen en kunnen niet om deze vragen heen, maar moeten op een radicale wijze beginnen, ofwel bij de wortel van het geloof vanaf de eerste elementen van het geloof (Heb. 5, 12) en stap voor stap een weg van het geloof afleggen. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981), 9 Paus Franciscus, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de verkondiging van het Evangelie in de wereld van vandaag - Naar aanleiding van de Bisschoppensynode 2012 over de nieuwe evangelisatie, Evangelii Gaudium (24 nov 2013), 34-39 God is een God van het op weg zijn; in de heilsgeschiedenis heeft Hij een weg met ons afgelegd; ook de Kerk heeft in haar geschiedenis een weg afgelegd. Vandaag moet zij deze opnieuw afleggen samen met de mensen van het heden. Zij wil niemand het geloof opleggen. Zij kan het alleen presenteren en voorhouden als weg voor het geluk. Het Evangelie kan alleen overtuigen door zichzelf en zijn diepe schoonheid.