Wij hebben veel gesproken over de vreugde en de liefde, maar het Woord van God vermeldt ook de vrucht van de vrede. Vgl. Gal. 5, 22

Maatschappelijke vrede mag niet worden verstaan als irenisme of als een louter afwezig zijn van geweld, bereikt doordat één gedeelte van de maatschappij het andere overheerst. Het zou eveneens een valse vrede zijn, als die als excuus zou dienen om een maatschappelijke organisatie te rechtvaardigen die de armsten tot zwijgen of bedaren brengt, zodat degenen die de grootste weldaden genieten, hun levensstijl rustig kunnen handhaven, terwijl de anderen, zo goed en zo kwaad als het gaat, overleven. Maatschappelijke aanspraken, die te maken hebben met de verdeling van inkomsten, maatschappelijke integratie van de armen en mensenrechten, mogen niet verstikt worden met het voorwendsel een consensus op papier of een kortstondige vrede voor een gelukkige minderheid tot stand te brengen. De waardigheid van de menselijke persoon en het algemeen welzijn staan boven de rust van enkelen die niet willen afzien van hun voorrechten. Wanneer die waarden worden aangetast, is een profetische stem nodig.

Vrede “beperkt zich niet tot een afwezigheid van oorlog, de vrucht van een steeds wankel evenwicht van de krachten. Men bouwt er dag voor dag aan in het nastreven van een door God gewilde orde, die een volmaaktere gerechtigheid onder de mensen met zich meebrengt”. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de ontwikkeling van de volken, Populorum Progressio (26 mrt 1967), 76 Uiteindelijk zal een vrede die niet ontstaat als de vrucht van de integrale ontwikkeling van allen, ook geen toekomst hebben en altijd zaad van nieuwe conflicten en verschillende vormen van geweld zijn.

In iedere natie ontwikkelen de inwoners de maatschappelijke dimensie van hun leven door zich op te stellen als verantwoordelijke burgers binnen een volk, niet als een massa die wordt meegesleept door de heersende krachten. Wij herinneren eraan dat “het trouwe burgerschap een deugd is en deelname aan het politieke leven een morele verplichting”. Verenigde Staten van Amerika, Forming Consciences for Faithful Citizenship (1 nov 2007). 3 Maar een volk worden is iets meer en vraagt om een voortdurend proces waarbij iedere nieuwe generatie zich betrokken ziet. Het is een langzaam en moeilijk werk dat vereist dat men wil integreren en wil leren dit zodanig te doen dat men een cultuur van ontmoeting in een meervoudige harmonie ontwikkelt.

Om te vorderen in dit opbouwen van een volk in vrede, gerechtigheid en broederschap zijn er vier principes die verband houden met bipolaire spanningen die eigen zijn aan iedere maatschappelijke werkelijkheid. Zij vloeien voort uit de grote postulaten van de Sociale Leer van de Kerk die “de voornaamste en fundamentele referentiële parameters vormen voor het interpreteren en beoordelen van de maatschappelijke verschijnselen”. Pauselijke Raad "Justitia et Pax", Compendium van de Sociale Leer van de Kerk (26 okt 2004), 161 In het licht hiervan wil ik nu deze vier principes voorhouden, die in het bijzonder gericht zijn op de ontwikkeling van de maatschappelijke samenleving en het opbouwen van een volk waarin de verschillen binnen een gemeenschappelijk plan met elkaar in overeenstemming worden gebracht. Ik doe het in de overtuiging dat de toepassing ervan een authentieke weg naar vrede binnen iedere natie en in heel de wereld kan zijn.