Paus Franciscus - 24 november 2013
Sommigen geloven goede predikanten te kunnen zijn, omdat zij weten wat zij moeten zeggen, maar het hoe, de concrete wijze om een prediking te ontwikkelen verwaarlozen. Zij worden boos, wanneer anderen niet naar hen luisteren of hen niet waarderen, maar misschien hebben zij zich niet ingespannen om te zoeken naar de juiste wijze om de boodschap te brengen. Laten wij eraan denken dat "het evidente belang van de inhoud van de evangelisatie niet het belang van de wegen en de middelen ervan moet verbergen". H. Paus Paulus VI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de Evangelisatie in de Moderne Wereld, Evangelii Nuntiandi (8 dec 1975), 40 De zorg voor de wijze van prediking is ook een diep spirituele houding. Het betekent antwoorden op de liefde van God door ons met al onze vermogens en onze creativiteit te wijden aan de zending die Hij ons toevertrouwt; maar het is ook een voortreffelijke oefening in de naastenliefde, omdat wij de ander niet iets van een inferieure kwaliteit willen aanbieden. In de Bijbel vinden wij bijvoorbeeld de aanbeveling de prediking voor te bereiden om hiervoor een juiste maat te garanderen: "Spreek kort en krachtig en zeg veel met weinig woorden" (Sir. 32, 8).
Paulus VI zei al dat de gelovigen "veel van deze prediking verwachten en er vrucht uit zullen halen, mits zij eenvoudig is en helder, direct en aan hen aangepast". H. Paus Paulus VI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de Evangelisatie in de Moderne Wereld, Evangelii Nuntiandi (8 dec 1975), 43 De eenvoud heeft te maken met de gebruikte taal. Het moet een taal zijn die de ontvangers begrijpen, wil men niet het risico lopen in het luchtledige te praten. Het gebeurt herhaaldelijk dat predikanten zich bedienen van woorden die zij gedurende hun studie en in bepaalde milieus hebben geleerd, maar die geen deel uitmaken van de gewone taal van de mensen die naar hen luisteren. Er zijn woorden die eigen zijn aan de theologie of de catechese, waarvan de betekenis onbegrijpelijk is voor het merendeel van de Christenen. Het grootste risico voor een predikant is gewend te raken aan zijn eigen taal en te denken dat anderen die gebruiken en spontaan begrijpen. Als men zich aan de taal van anderen wil aanpassen om hen met het Woord te bereiken, moet men veel luisteren, is het noodzakelijk het leven van de mensen te delen en er graag aandacht aan te besteden. Eenvoud en helderheid zijn twee verschillende dingen. Taal kan heel eenvoudig zijn, maar een preek kan weinig duidelijk zijn. Zij kan onbegrijpelijk lijken door haar ongeordendheid, gebrek aan logica of omdat zij tegelijkertijd verschillende thema's behandelt. Daarom is een andere noodzakelijke taak ervoor te zorgen dat de prediking een thematische eenheid heeft, een duidelijke ordening en verbinding tussen de zinnen, zodat de mensen de predikant gemakkelijk kunnen volgen en de logica kunnen begrijpen van hetgeen hij zegt.
Een ander kenmerk is de positieve taal. Zij zegt niet zozeer wat men niet moet doen, maar stelt veeleer voor wat wij beter kunnen doen. Als men wijst op iets negatiefs, tracht dan in ieder geval altijd ook een positieve waarde te laten zien die aantrekkelijk is, om niet te blijven steken in geklaag, gejammer, kritiek of wroeging. Bovendien biedt een positieve prediking altijd hoop, zij wijst op de toekomst, zij laat ons nooit gevangen zitten in negativiteit. Wat is het een goede zaak dat priesters, diakens en leken zich periodiek verenigen om samen de instrumenten te vinden die de prediking aantrekkelijker maken!