Aartsbisdom Utrecht - 7 maart 2012
De priester(s) en de diaken(s) delen de Heilige Communie uit. Als het aantal communicanten zeer groot is kan de priester – wanneer er niet voldoende andere priesters en/of diakens zijn om de Heilige Communie uit te delen – buitengewone bedienaren bij zich roepen om te helpen, dat wil zeggen: allereerst de officieel aangestelde acoliet of ook andere gelovigen die officieel hiervoor aangewezen zijn. In geval van nood kan de priester geschikte gelovigen voor deze gelegenheid aanwijzen Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 100.162.
Altijd dienen zij uit de hand van de priester die celebreert, het vaatwerk te ontvangen dat de gedaanten van de allerheiligste Eucharistie bevat die aan de gelovigen uitgedeeld dienen te worden Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Algemeen Statuut van het Romeins Missaal - Editio typica tertio 2002 / emendata 2008, Institutio Generalis Missalis Romani (18 mrt 2002), 162.
Als er gewoonlijk een aantal gewijde bedienaren aanwezig is dat ook voldoende is voor het uitdelen van de Heilige Communie, dan kunnen er geen buitengewone bedienaren van de Heilige Communie worden aangewezen. In dergelijke omstandigheden dienen zij die immers als buitengewone bedienaren voor een dergelijk dienstwerk zijn aangewezen, dit niet uit te oefenen. Afkeurenswaardig is het gebruik van priesters die, hoewel zij zelf bij de viering aanwezig zijn, zich toch onthouden van het uitdelen van de communie en deze taak aan leken toevertrouwen Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Het Sacrament van de verlossing - Wat nageleefd en vermeden dient te worden met betrekking tot de allerheiligste Eucharistie, Redemptionis Sacramentum (25 mrt 2004), 157.
Een buitengewone bedienaar van de Heilige Communie kan immers alleen maar de communie uitdelen, wanneer geen priester of diaken aanwezig is, wanneer een priester door een zwakke gezondheid of door ouderdom of om een andere werkelijke reden is verhinderd, of wanneer het aantal gelovigen dat te communie gaat, zo groot is dat de viering zelf van de Eucharistie uitzonderlijk lang zou duren. Dit dient echter zo verstaan te worden dat een korte verlenging een absoluut onvoldoende reden is, rekening houdend met de omstandigheden en de cultuur van de plaats Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Het Sacrament van de verlossing - Wat nageleefd en vermeden dient te worden met betrekking tot de allerheiligste Eucharistie, Redemptionis Sacramentum (25 mrt 2004), 158.
Buitengewone bedienaren van de Heilige Communie zijn allereerst de acolieten die officieel door de bisschop zijn aangesteld (dit zijn mannelijke leken). Is iemand eenmaal officieel tot acoliet aangesteld, dan kan hij zonder verdere aanstelling de Heilige Communie uitreiken wanneer dit nodig is.
Vervolgens zijn er mannen en vrouwen die voor langere tijd of voor altijd officieel zijn aangesteld tot buitengewoon bedienaar van de Heilige Communie. Hiervoor is de toestemming vereist van de bisschop of van degene die daartoe door de bisschop de volmacht hebben gekregen: hulpbisschoppen, bisschoppelijke vicarissen en gedelegeerden.
De buitengewone bedienaar van de Heilige communie krijgt een officiële aanstelling, in aanwezigheid van het volk, binnen of buiten de Eucharistieviering. Deze aanstelling gebeurt door de priester (celebrant). De orde van dienst voor de aanstelling van personen die als buitengewoon bedienaar de Heilige Communie uitreiken vindt men in: Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam
De heilige Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis (21 juni 1983).
Daarnaast zijn er buitengewone bedienaren die voor een enkele gelegenheid assisteren bij het uitreiken van de Heilige Communie. Zij (mannen en vrouwen) die daartoe geschikt zijn, worden door de priester aangewezen om – wanneer dat noodzakelijk is – de Heilige Communie uit te reiken. De aanwijzing gebeurt tijdens de betreffende viering. Na het ‘Lam Gods’ (Angus Dei) zegent de priester hem/haar met de woorden: “De Heer zegene u om nu het Lichaam van Christus aan uw broeders en zusters te geven.” Hij/zij antwoordt met “Amen” Vgl. H. Paus Paulus VI, Apostolische Constitutie, ex Decr. Sacr. Oec. Conc. Vat. II instauratum, auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, ed. typica, Missale Romanum (3 apr 1969). pag. 1346.
Nadat de priester zelf gecommuniceerd heeft, geeft hij de Heilige Communie aan de betrokken persoon, indien deze wil communiceren. Vervolgens reikt hij hem/haar de ciborie of schaal aan en gaat samen met hem/haar de Heilige Communie aan de gelovigen uitreiken.
Als het nodig is dat er Heilige Communie uit het tabernakel (Heilige Reserve) gehaald wordt - ter aanvulling van de Heilige Communie die tijdens de betreffende Eucharistieviering is geconsacreerd - dan geschiedt dat in principe door de priester of de diaken; de gewijde bedienaren zijn immers de aangewezen personen voor het omgaan met de Heilige Communie.
Wanneer de priester of diaken hiertoe echter niet zelf in staat is, kan de acoliet of de buitengewone bedienaar dat voor die gelegenheid doen.
