Uitgaand van de deelname aan de zienswijze van Jezus heeft de apostel Paulus in zijn brieven ons een beschrijving nagelaten van het leven uit het geloof. Door het geschenk van het geloof aan te nemen, wordt de gelovige veranderd in een nieuwe schepping. Hij ontvangt een nieuwe zijnswijze, een bestaan als kind van God, hij wordt een zoon in de Zoon. ‘Abba, Vader’, is de uitroep die de ervaring van Jezus het beste kenmerkt en die de kern van elke christelijke ervaring wordt. Vgl. Rom. 8, 15 In zoverre het een bestaan als kind van God is, betekent het leven in het geloof: erkenning van het oorspronkelijke en alles bepalende geschenk waarop het bestaan van de mens berust. Het kan samengevat worden met de zinsnede van de heilige Paulus, gericht tot de Korintiërs: ‘Wat heb je, dat je niet gekregen hebt?’ (1 Kor. 4, 7). Juist hier raken we de kern van de polemiek van Paulus tegen de Farizeeërs: de discussie over het heil door het geloof of door de werken van de wet. Wat Paulus verwerpt, is de houding van diegene, die zichzelf door zijn eigen handelen, tegenover God wil rechtvaardigen. Zelfs wanneer zo iemand de geboden volgt en goede werken doet, maakt hij zichzelf tot middelpunt en erkent hij niet dat God de oorsprong is van alle goeds. Wie zo handelt, wie zelf de bron van zijn gerechtigheid wil zijn, zal ervaren dat deze bron spoedig uitgeput raakt. Hij zal ontdekken dat hij zelfs niet trouw aan de wet kan blijven. Hij sluit zich in en isoleert zich van de Heer en van zijn medemensen, en daarom wordt zijn leven leeg. Zijn werken blijven vruchteloos zoals een boom die ver van het water staat. De heilige Augustinus zegt het, in de van hem bekende beknopte en doeltreffende woorden, aldus: ‘Ab eo qui fecit te noli deficere nec ad te’ - ‘Verwijder je niet van Hem die jou gemaakt heeft, zelfs niet om tot jezelf te gaan’. H. Augustinus, De continentia. 4,11, in: PL 40, 356 Als de mens van mening is dat hij zichzelf vindt door zich van God te verwijderen, dan mislukt zijn leven. Vgl. Lc. 15, 11-24 Het begin van het heil is dat de mens zich openstelt voor iets dat voorafgaat, voor een oorspronkelijke gave die het leven bekrachtigt en bewaart in het bestaan. Alleen indien wij ons openstellen voor dit oorspronkelijke en het erkennen, kunnen wij omgevormd worden, doordat we het heil in ons zijn werk laten doen en ons leven vruchtbaar laten maken, rijk aan goede vruchten. Het heil door het geloof bestaat in de erkenning dat de gave van God de eerste en voornaamste is, zoals de heilige Paulus het samenvat: ‘aan die genade dankt gij uw heil, door het geloof; niet aan uzelf, Gods gave is het’ (Ef. 2, 8).

De nieuwe logica van het geloof is gericht op Christus. Het geloof in Christus redt ons, want in Hem opent het leven zich volledig voor een Liefde die aan ons voorafgaat en ons van binnenuit verandert, die in ons en met ons werkzaam is. Dit wordt duidelijk aan de hand van de uitleg die de apostel der heidenen geeft bij een tekst uit het boek Deuteronomium; deze uitleg past in de meest innerlijke dynamiek van het Oude Testament. Mozes leert het volk dat het gebod van God noch te hoog, noch te ver verwijderd is van de mensen. Men mag niet beweren: ‘Wie zal naar de hemel opvaren om ze voor ons te halen?’ of: ‘Wie zal de zee over varen om ze voor ons te halen?’. Vgl. Deut. 30, 11-14 Deze nabijheid van het Woord van God wordt door Paulus geïnterpreteerd als een verwijzing naar de aanwezigheid van Christus in de christenen. ‘Zeg niet bij uzelf: Wie zal ten hemel stijgen? alsof het nodig was Christus te doen afdalen; of: Wie zal neerdalen in de onderwereld? alsof het nodig was Christus uit het dodenrijk te doen opstijgen.’ (Rom. 10, 6-7). Christus is afgedaald naar de aarde en opgestaan uit de doden. Door zijn menswording en verrijzenis heeft de Zoon van God de gehele levensweg van de mens omvat. Hij woont in ons hart door de Heilige Geest. Het geloof weet dat God ons zeer nabij gekomen is, dat Christus ons als een groot geschenk gegeven is, dat een innerlijke verandering in ons bewerkt. Dit geschenk woont in ons hart en schenkt ons zo het licht, dat helderheid geeft aan het begin en aan het einde van het leven: aan de gehele levensweg van de mens.

Zo kunnen we de nieuwheid begrijpen waartoe het geloof ons voert. De gelovige wordt veranderd door de liefde, waarvoor hij zich in het geloof opengesteld heeft. In dit zich-open-stellen voor deze liefde die hem wordt aangeboden, krijgt zijn leven een weidsheid die hem overstijgt. De heilige Paulus zegt: ‘Ikzelf leef niet meer, Christus is het die leeft in mij’ (Gal. 2, 20), en hij spoort aan: ‘dat Christus door het geloof woont in uw hart’ (Ef. 3, 17). In het geloof breidt zich het ‘ik’ van de gelovige uit, om bewoond te worden door Iemand anders, om in een Ander te leven, en zo verbreedt zich zijn leven in de liefde. Dit is de eigenlijke werkzaamheid van de Heilige Geest. De christen kan met de ogen van Jezus zien, Jezus’ gezindheid delen, deel krijgen aan zijn verhouding tot de Vader, omdat hij deelachtig wordt aan zijn liefde, die de Heilige Geest is. In deze liefde ontvangt men in zekere zin de zienswijze van Jezus. Buiten deze gelijkvormigheid in de liefde om, zonder de aanwezigheid van de Heilige Geest, die de liefde in onze harten uitstort Vgl. Rom. 5, 5 is het niet mogelijk om Jezus als de Heer te belijden. Vgl. 1 Kor. 12, 3