Zie voor een overzicht van het grotere geheel waarin deze audiëntie-catechese is gehouden: Catecheses van de Paus tijdens de wekelijkse Algemene Audienties

De "zelfopenbaring" van God, die haar volheid heeft bereikt in Jezus Christus, is de bron van het christelijk geloof, van het "credo ik geloof", zoals de Kerk dat uitdrukt in het symbolum van het geloof. In de loop der eeuwen zijn er verscheidene scheuringen geweest binnen het kader van het christelijk geloof.

"Allen belijden leerlingen van de Heer te zijn, maar hebben uiteenlopende opvattingen en gaan afzonderlijke wegen, alsof Christus zelf in stukken verdeeld is Vgl. 1 Kor. 1, 13 . Christus onze Heer heeft de Kerk gesticht die één en enig, terwijl toch verschillende christelijke gemeenschappen zich als het echte erfgoed van Christus aan de mensen voorstellen". 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 1

Ze verschillen onderling en wijken vooral af van de katholieke, apostolische Kerk van Rome.

Om juist te zijn: er was reeds in de apostolische tijd verdeeldheid onder de leerlingen van Christus. Sint-Paulus trad streng op tegen de verantwoordelijken en veroordeelde hen Vgl. 1 Kor. 11, 18-19 Vgl. Gal. 1, 6-9 Vgl. 1 Joh. 2,18-19 Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 3. In de tijd na de apostelen kwamen de scheuringen. Een bijzondere aandacht verdienen de scheuringen die "ontstonden in het Oosten door de strijd over de dogmatische formuleringen van de Concilies van Efeze en Chalcedon" 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 13; het betrof toen de goddelijke en menselijke natuur van Jezus Christus.

Hier moet echter gewezen worden op de twee grote scheuringen: de eerste in het Oosten en de tweede in het Westen. De breuk met het Oosten het oosters schisma voltrok zich in 1054 door een breuk in de Kerk tussen de oosterse Patriarchen en de zetel te Rome. Zo ontstonden in het Christendom de Katholieke Kerk (Rome) en de Orthodoxe Kerk of Kerken, met Constantinopel als historisch centrum.

"De tweede groep scheuringen is ruim vier eeuwen later in het Westen ontstaan ten gevolge van de gebeurtenissen die men gewoonlijk als de Hervorming aanduidt. Sindsdien hebben zich verscheidene nationale en confessionele gemeenschappen van de Stoel van Rome afgescheiden. Onder degenen die de katholieke tradities en structuren gedeeltelijk bewaard hebben, neemt de Anglicaanse gemeenschap een bijzondere plaats in. De verschillende afscheidingen tonen onderling een aanzienlijk verschil in oorsprong, plaats en tijd, maar vooral wat betreft de aard en de ernst van de problemen die op het geloof en de kerkstructuur betrekking hebben" 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 13.

Het ging dus niet alleen meer over gezagskwesties. De inhoud van het christelijk "credo" zelf kwam in het gedrang. De hedendaagse protestantse theoloog Karl Barth omschreef die verdeeldheid als volgt: "Wij geloven allen in de ene Christus, maar niet allen op dezelfde manier".

Het Tweede Vaticaans Concilie vertolkt het zo:

"Deze verdeeldheid is zeker in strijd met de bedoeling van Christus; ze is ook een ergernis voor de wereld, en de hoge taak van de evangelieverkondiging aan alle schepselen wordt erdoor geschaad" 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 1.

De christenen moeten in deze tijd zich de woorden van Christus herinneren en ze met bijzondere liefde overwegen, toen Hij op de avond voordat Hij werd overgeleverd tot zijn Vader bad "Opdat zij allen één mogen zijn zoals Gij, Vader, in Mij en Ik in U: dat zij ook in Ons mogen zijn opdat de wereld gelove, dat Gij Mij gezonden hebt" (Joh. 17, 21).

Vooral in de historische situatie die we nu beleven, moet er een levendige echo van die woorden doorklinken, wanneer wij het christelijk "credo" opzeggen, met het vurig verlangen naar eenheid van de christenen door het bereiken van de volle eenheid van het geloof.

In het conciliedocument lezen we:

"De Heer der eeuwen zet echter met wijsheid en geduld zijn genadeplan jegens ons, zondaars, voort en in de laatste tijd is Hij begonnen bij de onderling verdeelde christenen in ruimere mate een gevoel van berouw en een verlangen naar eenheid op te wekken. Door deze genade zijn overal zeer veel mensen getroffen, en ook onder onze gescheiden broeders is door de genade van de Heilige Geest een steeds sterkere beweging ontstaan om de eenheid van alle christenen te herstellen. In dat streven naar eenheid, dat men de oecumenische beweging noemt, delen degenen die de Drie-enige God aanroepen en Jezus belijden als hun Heer en Verlosser; zij doen dit niet slechts individueel, maar ook als leden van de gemeenschappen waarin zij het Evangelie hebben vernomen en die zij ieder voor zich waarderen, niet alleen als hun Kerk maar ook als de Kerk van God. Toch verlangen bijna allen, zij het niet op dezelfde wijze, naar de ene, zichtbare Kerk van God, die werkelijk universeel is en tot de gehele wereld gezonden werd om haar tot het Evangelie te bekeren en te redden tot de eer van God" 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 1.

Met dat lange citaat uit het Decreet over het oecumenisme 2e Vaticaans Concilie - Decreet
Unitatis Redintegratio
Over de oecumene
(21 november 1964) preciseert het Tweede Vaticaans Concilie het verlangen van de christelijke gemeenschap naar eenheid in geloof ; het toont iedere katholiek hoe hij er zich op een concrete wijze moet over bezinnen en er op zijn manier aan meewerken: het moet zijn antwoord zijn op het hogepriesterlijk gebed van Christus.

Paulus VI beschouwde dat oecumenisch engagement als een eerste en zeer voorname vorm van de "dialoog van het heil", dat de Kerk moet aangaan met alle broeders in het geloof, weliswaar gescheiden, maar toch broeders! De gebeurtenissen in onze tijd, vooral sinds Johannes XXIII, de conciliewerkzaamheden en de inspanningen na het Concilie helpen ons deze dingen begrijpen en er ons ondanks alles voor inzetten, want "er is meer dat ons verenigt dan wat ons scheidt".

Door in die geestesgesteldheid ons "credo" te belijden, vertrouwen we op God Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Goddelijke openbaring, Dei Verbum (18 nov 1965), 5 en verwachten we van Hem de genade van een volle hereniging in het geloof, zodat we ons met alle krachten gaan wijden aan gebed en werk en wegen zoeken die leiden naar de waarheid in de liefde.