Internationale Theologische Commissie - 29 november 1994
ENKELE VRAAGSTUKKEN OVER GOD ALS VERLOSSER | |||
► | HISTORISCHE PERSPECTIEVEN | ||
► | Recentere theorieën over de verlossing | ||
► | Het teruggrijpen op de vroegere traditie |
Een aantal hedendaagse katholieke theologen streeft ernaar de ’neerdalende’ en ’opstijgende thema’s van de klassieke soteriologie in evenwicht te houden. Deze auteurs neigen dikwijls naar een narratieve of dramatische verlossingstheologie, en hebben belangrijke thema’s van de Bijbelse vertellingen bij Ireneüs, Augustinus, en Thomas van Aquino, weer opgenomen. De volgende gevarieerde schets is gebaseerd op materiaal van diverse recente auteurs.
Deze theorieën verschillen van de legalistische theorieën over genoegdoening of strafsubstitutie, en leggen de nadruk op wat we representatief primaat zouden kunnen noemen. Deze theorieën zien het verschil tussen Verlosser en verlosten niet over het hoofd en benadrukken de manier waarop Christus zich met de gevallen mensheid identificeert. Hij is de nieuwe Adam, de stamvader van een verloste mensheid, het Hoofd of de Wijnstok waar de afzonderlijke mensen als lid of rank moeten worden ingevoegd. Sacramentele deelname is de normale manier waarop afzonderlijke mensen lid worden van het Lichaam van Christus en groeien in hun eenheid met hem.
Het verlossingswerk wordt volledig in het verrezen leven van de Heiland. Door Jezus uit de doden te doen opstaan, maakt God Hem tot levensbron voor velen. De verrijzenis is het uitstromen van Gods scheppende liefde in de lege ruimte ontstaan door Jezus’ ’kenotische’ zelfverloochening. Door de verrezen Christus, die handelend in de Heilige Geest, gaat het proces van verlossing voort tot het einde der tijden, wanneer nieuwe mensen, zogezegd, ‘geënt’ worden op het lichaam van Christus. Zondaars worden verlost wanneer zij zich openstellen voor Gods milde zelfgave in Christus; wanneer zij, met de hulp van Zijn genade, Zijn gehoorzaamheid navolgen, en hun hoop op heil stellen op Gods voortdurende barmhartigheid in Zijn Zoon. Kortom, verlost worden wil zeggen in communio treden met God door solidariteit met Christus. In het Lichaam van Christus worden de scheidsmuren in toenemende mate afgebroken en vindt men verzoening en vrede.