Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

De specifieke dienst waartoe de zalige John Henry was geroepen hield het gebruik in van zijn scherpe verstand en productieve pen voor vele van de dringendste “thema's van de dag”. Zijn inzichten in de relatie tussen geloof en rede, in de vitale plaats van het openbaringsgeloof binnen de samenleving, en in de behoefte aan een breed gefundeerde en veelomvattende benadering van het onderwijs waren niet alleen van diepgaand belang voor het Victoriaanse Engeland, maar verlicht en inspireert ook nu nog steeds velen over heel de wereld. Ik huldig graag met name zijn visie op het onderwijs, die zozeer het huidige ethos als drijvende kracht achter de katholieke scholen en opleidingen mede heeft gevormd. Sterk gekant tegen elk reductionisme of utilitaristisme streefde hij naar een leeromgeving, waarin intellectuele scholing, morele discipline en religieus engagement samen zouden komen. Het project van de oprichting van een katholieke universiteit in Ierland bood hem gelegenheid om zijn ideeën hierover te ontwikkelen. In de verzameling lezingen die hij publiceerde als H. John Henry Kardinaal Newman
The Idea of a University () ontwerpt hij een ideaal, waarvan elke bij academische vorming betrokkene nog steeds kan leren. En inderdaad, welk beter doel kunnen godsdienstleraren zich stellen dan het beroemde appèl van de zalige John Henry op intelligente en goed geïnformeerde leken. “Ik heb de leken nodig, niet aanmatigend, niet voor hun beurt sprekend, niet twistziek, maar mensen die hun godsdienst kennen en aanvaarden, die weten waar ze staan, wat ze vinden en wat niet, die hun belijdenis zo goed kennen dat ze er rekenschap van kunnen afleggen, en zoveel van de geschiedenis weten dat ze haar kunnen verdedigen” H. John Henry Kardinaal Newman, The Present Position of Catholics in England. IX, 390. Vandaag bid ik, nu de auteur van deze tekst tot de eer der altaren is verheven, dat zijn bemiddeling en voorbeeld allen die bij onderwijs en catechese zijn betrokken tot grotere inzet zullen inspireren door de visie die hij ons zo helder voorhoudt.