• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
In de christelijke kijk op de mens wordt aan het lichaam een bijzondere functie toegekend, omdat het ertoe bijdraagt de zin van het leven en de roeping van de mens te openbaren. De lichamelijkheid is namelijk de bijzondere bestaans- en werkwijze welke eigen is aan de menselijke geest. Deze betekenis is vooral van antropologische aard: 'het lichaam brengt de mens te voorschijn', H. Paus Johannes Paulus II, Audiëntie, Theologie van het Lichaam,
Deel 1, De oorspronkelijke eenheid van man en vrouw,
catechese over het Boek Genesis
nr. 9, Bij de gemeenschap van personen verkrijgt de mens het "beeld van God" (14 nov 1979), 4
'brengt de persoon tot uitdrukking' H. Paus Johannes Paulus II, Audiëntie, Theologie van het Lichaam,
Deel 1, De oorspronkelijke eenheid van man en vrouw,
catechese over het Boek Genesis
nr. 14, De vaststelling en de ontdekking van de echtelijke betekenis van het lichaam (9 jan 1980), 4
en is daarom de eerste boodschap van God aan de mens zelf als een soort 'oersacrament, verstaan als teken dat daadwerkelijk in de zichtbare wereld het onzichtbare mysterie overbrengt, dat van eeuwigheid verborgen is in God'. H. Paus Johannes Paulus II, Audiëntie, Theologie van het Lichaam,
Deel 1, De oorspronkelijke eenheid van man en vrouw,
catechese over het Boek Genesis
nr. 19, Met het Sacrament van het lichaam weet de mens zich heilig (20 feb 1980), 4
De tweede betekenis is van theologische aard: het lichaam draagt ertoe bij God te openbaren en zijn liefde als Schepper, in zover het het schepsel-zijn van de mens tot uitdrukking brengt, zijn afhankelijkheid van een fundamentele gave welke een liefdesgave is. 'Zo is het lichaam: getuige van de schepping als fundamentele gave en daarom getuige van de liefde als bron waaruit deze gave zelf voortkomt'. H. Paus Johannes Paulus II, Audiëntie, Theologie van het Lichaam,
Deel 1, De oorspronkelijke eenheid van man en vrouw,
catechese over het Boek Genesis
nr. 9, Bij de gemeenschap van personen verkrijgt de mens het "beeld van God" (14 nov 1979), 4
Het seksuele verschil dat zich als een bepaling van het menselijk zijn voordoet, is een anders zijn, maar in gelijkheid van natuur en waardigheid. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 49

De menselijke persoon vraagt door zijn innerlijke aard een onbaatzuchtige verhouding welke een wederkerigheid van liefde omvat. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 12 De seksen vullen elkaar aan: tegelijkertijd gelijk en-verschillend; niet identiek, maar gelijken in de waardigheid van persoon; zij zijn gelijken om elkaar te verstaan, verschillend om elkaar wederzijds aan te vullen.

Man en vrouw vormen twee manieren om van de kant van het menselijk schepsel een bepaalde deelneming aan het goddelijk zijn te verwezenlijken: zij zijn geschapen naar 'het beeld en de gelijkenis van God' en verwezenlijken deze roeping volledig niet alleen als afzonderlijke personen, maar ook als paar, als liefdesgemeenschap. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 12. waarin de sociale betekenis van Gen. 1, 27 wordt becommentarieerd Gericht op vereniging en vruchtbaarheid delen de gehuwde man en vrouw in de scheppingsliefde van God door de gemeenschap met Hem te beleven door de ander. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 22
De aanwezigheid van de zonde welke de oorspronkelijke onschuld verduistert, maakt de waarneming van deze boodschappen minder gemakkelijk: de ontcijfering ervan is aldus een ethische taak geworden, voorwerp van een moeilijke verplichting welke aan de mens is toevertrouwd: 'man en vrouw zullen na de eerste zonde de genade van de oorspronkelijke onschuld verliezen. De ontdekking van de bruidelijke betekenis van het lichaam zal voor hen ophouden een eenvoudige werkelijkheid van de openbaring en de genade te zijn. Maar deze betekenis zal blijven als een aan de mens gegeven opdracht door het ethos van de gave welke in de grond van het menselijk hart staat geschreven als een verre weerklank van de oorspronkelijke onschuld'. H. Paus Johannes Paulus II, Audiëntie, Theologie van het Lichaam,
Deel 1, De oorspronkelijke eenheid van man en vrouw,
catechese over het Boek Genesis
nr. 19, Met het Sacrament van het lichaam weet de mens zich heilig (20 feb 1980), 2
Tegenover dit vermogen van het lichaam om tegelijk teken en werktuig van een ethische roeping te zijn, kan men een overeenkomst ontdekken tussen het lichaam zelf en de sacramentele bedeling welke de concrete weg is waarlangs de genade en het heil de mens bereiken.
Omdat de 'historische' mens geneigd is de seksualiteit tot alleen de geslachtelijke ervaring te herleiden, worden de reacties verklaard die tot de ontwaarding van het geslachtelijke tenderen alsof ze door haar aard de mens onwaardig zou zijn. Deze richtlijnen willen zich tegen een dergelijke waardevermindering verzetten.
'In werkelijkheid licht het mysterie van de mens alleen op in het mysterie van het mens geworden Woord' 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 28 en krijgt het menselijk bestaan haar volle betekenis in de roeping tot het goddelijk leven. Alleen door Christus te volgen beantwoordt de mens aan deze roeping en wordt zo ten volle mens door te groeien om te komen 'tot de volmaakte Man, tot de gehele omvang van de volheid van Christus'.(Ef. 4, 12)
In het licht van het mysterie van Christus verschijnt ons de seksualiteit als een roeping de liefde te verwezenlijken welke de Heilige Geest in het hart van de verlosten uitstort. Jezus Christus heeft deze roeping verheven door het Sacrament van het huwelijk.
Jezus heeft bovendien door woord en voorbeeld op de roeping tot maagdelijkheid gewezen omwille van het rijk der hemelen. Vgl. Mt. 19, 3-12 De maagdelijkheid is een roeping tot liefde: zij maakt het hart vrijer om God te beminnen. Vgl. 1 Kor. 7, 32-34 Vrij van de verplichtingen van de echtelijke liefde kan het maagdelijk hart zich daarom meer beschikbaar voelen voor de liefde om niet voor de broeders.

De maagdelijkheid omwille van het rijk der hemelen drukt daarom beter de overgave van Christus aan de Vader uit voor zijn broeders en beeldt met grotere nauwgezetheid de werkelijkheid van het eeuwig leven uit, waarvan het hele wezen liefde is. Vgl. 1 Kor. 7, 32-34 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981), 16

De maagdelijkheid sluit ongetwijfeld het afstand doen in van de liefdesvorm die typisch is voor het huwelijk, maar deze afstand wordt gedaan om dieper het dynamisme te aanvaarden van de offervaardige openheid voor de anderen, welke in de seksualiteit ligt, en haar open te stellen voor de omvormende kracht van de aanwezigheid van de Geest die de Vader en de broeders leert liefhebben zoals de Heer Jezus.

De seksualiteit is, kortom, geroepen verschillende waarden uit te drukken waaraan bijzondere morele eisen beantwoorden. Gericht op de tussenpersoonlijke dialoog draagt ze bij aan de algehele volwassenheid van de mens door hem ontvankelijk te maken voor de gave van zichzelf in de liefde. In de orde van de schepping bovendien verbonden met de vruchtbaarheid en het doorgeven van het leven is ze geroepen ook trouw te zijn aan het innerlijke doel.

Liefde en vruchtbaarheid zijn, hoe het ook zij, tekenen en waarden van de seksualiteit die elkaar insluiten en wederzijds om elkaar vragen en dus noch als alternatieven noch als tegenstellingen kunnen worden beschouwd.

Het affectieve leven, dat eigen is aan beide seksen, wordt op kenmerkende wijze tot uitdrukking gebracht in de verschillende levensstaten: de vereniging van de echtgenoten, het gewijde celibaat gekozen omwille van het rijk, de situatie van de christen die het moment van de huwelijksverbintenis nog niet heeft bereikt of omdat hij nog altijd celibatair is of omdat hij heeft gekozen dat te blijven. In alle gevallen moet dit affectieve leven worden opgenomen en geïntegreerd in de menselijke persoon.

Document

Naam: EDUCATIEVE RICHTLIJNEN OVER DE MENSELIJKE LIEFDE
Schets voor een seksuele opvoeding
Soort: Congregatie Katholieke Vorming (seminaries en universiteiten)
Datum: 1 november 1983
Copyrights: © 1984, Archief van Kerken, jrg. 39, nr. 2, p. 17-28
Bewerkt: 7 november 2019

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test