Geliefde broeders en zusters,

De Eucharistieviering voor de opening van de Tweede Bijzondere Bisschoppensynode voor Afrika had vanmorgen plaats in de Sint-Pietersbasiliek; wij hebben in verschillende Afrikaanse talen gebeden. Mijn vereerde voorganger Johannes Paulus II riep in 1994 de eerste Afrikaanse Synode bijeen met het oog op het jaar 2000 en het derde christelijk millennium. Hij die door zijn missionaire bezieling zich meermaals als pelgrim op Afrikaanse bodem begaf, heeft de inhoud van deze synode verzameld in de apostolische Exhortatie “H. Paus Johannes Paulus II - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Ecclesia in Africa
De Kerk in Afrika
(14 september 1995)”, waarmee hij de evangelisatie in dit continent opnieuw op gang bracht. Vijftien jaar later heeft deze nieuwe synode in continuïteit met de eerste plaats, om de afgelegde weg, bepaalde aspecten en de meest recente uitdagingen dieper te onderzoeken. Het thema luidt: “De Kerk in Afrika ten dienste van verzoening, rechtvaardigheid en vrede” – samen met een woord dat Christus tot Zijn leerlingen richtte: “Gij zijt het zout der aarde ... Gij zijt het licht der wereld” (Mt. 5, 13.14).

De Synode is steeds een intense kerkervaring, een ervaring van collegiale pastorale verantwoordelijkheid tegenover een specifiek aspect van het leven van de Kerk of zoals in dit geval, van een welbepaald gedeelte van het christenvolk in functie van een geografisch gebied. De Paus en zijn nauwste medewerkers komen samen met de daartoe aangestelde leden van de Synodale vergadering, met specialisten en toehoorders, om het gekozen thema nauwer te onderzoeken. Het is belangrijk te benadrukken dat het niet om een studiecongres gaat noch een geprogrammeerde vergadering. Wanneer wij de belangrijkste toespraken beluisteren, wanneer wij samen in groepen overleg plegen, dan weten wij goed dat wij niet de hoofdrolspelers zijn: het is de Heer, Zijn Heilige Geest die de Kerk leidt. Het belangrijkste voor iedereen is te luisteren: elkaar beluisteren en allen samen luisteren naar wat de Heer ons wil zeggen. Daarom verloopt de Synode in een klimaat van geloof en gebed, in religieuze gehoorzaamheid aan het Woord Gods. Het komt de opvolger van Petrus toe samen te brengen, de synodale bijeenkomsten te leiden, te verzamelen wat uit de werkzaamheden naar voor komt en vervolgens gepaste pastorale aanwijzingen te geven.

Geliefde vrienden, Afrika is een continent met een buitengewoon humane rijkdom. Momenteel bedraagt de bevolking ongeveer een miljard inwoners en het geboortecijfer is het hoogste in de wereld. Afrika is vruchtbaar aan humaan leven, maar dit leven wordt helaas getekend door veel armoede en leidt soms onder zwaarwegende onrechtvaardigheden. De Kerk zet zich in om ze te boven te komen door de kracht van het Evangelie en de concrete solidariteit van vele instellingen en caritatieve initiatieven. Bidden wij tot de Maagd Maria dat Zij de Tweede Synodale bijeenkomst voor Afrika zou zegenen en vrede en ontwikkeling zou bekomen voor dit grote en veelgeliefde continent.