"Met de gedoopten die de erenaam van christenen dragen, doch het katholieke geloof niet volledig belijden, of de eenheid van communio onder de opvolger van Petrus niet hebben bewaard, voelt de kerk zich op velerlei wijze verbonden." 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 15 Onder de niet-katholieke kerken en christelijke gemeenschappen zijn veel aspecten van de kerk van Christus te vinden, waardoor wij naast vreugde en hoop het bestaan van een zekere communio moeten erkennen, ook al is deze onvolledig. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 3. § 1 Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 22 Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 13. § 4

Deze communio bestaat vooral met de oosters-orthodoxe kerken die, hoewel gescheiden van de zetel van Petrus, met de katholieke kerk verbonden blijven door hechte banden zoals de apostolische successie en een rechtsgeldige Eucharistie en daarom met recht particuliere kerken worden genoemd. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 14.15. § 3 "Door de viering van de Eucharistie des Heren wordt dus in deze afzonderlijke kerken de kerk van God opgebouwd en uitgebreid", Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 15. § 1 want in elke rechtsgeldige viering van de Eucharistie wordt de ene, heilige, katholieke en apostolische kerk waarlijk tegenwoordig gesteld.

De communio met de universele kerk, die door Petrus' opvolger wordt gerepresenteerd, is echter geen externe aanvulling op de particuliere kerk, maar een van de vormende elementen. Daarom zijn deze eerbiedwaardige christelijke gemeenschappen als particuliere kerken gewond. Deze wond is nog dieper in die kerkelijke gemeenschappen waar de apostolische successie werd verbroken en de Eucharistie niet meer rechtsgeldig is. Maar ook de katholieke kerk, die door de Heer geroepen is om voor allen 'één volk' met 'één herder' te zijn, (Joh. 10, 16) lijdt hieronder, omdat de volledige realisering van haar universaliteit in de geschiedenis belemmerd wordt.

Deze situatie vraagt duidelijk om een oecumenische inzet van iedereen, om het oog op de realisering van de volledige communio in de eenheid van de kerk, deze eenheid "heeft Christus vanaf het begin aan zijn kerk geschonken; naar onze geloofsovertuiging leeft zij onverliesbaar voort in de katholieke kerk en wij hopen, dat zij van dag tot dag blijft toenemen tot aan de voleinding van de wereld". 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 4. § 3 Bij deze inzet voor de oecumene zijn vooral gebed, boete, studie, dialoog en samenwerking belangrijk, opdat door een nieuwe bekering tot de Heer allen de voortzetting van het primaat van Petrus in zijn opvolgers de bisschoppen van Rome kunnen herkennen en de vervulling van het Petrus-ambt zullen zien, zoals dit door de Heer bedoeld is, namelijk als een wereldwijde apostolische dienst die in alle kerken van binnenuit aanwezig is en die, zoals de geschiedenis heeft laten zien, met behoud van de essentie van een goddelijke instelling, op verschillende manieren uitdrukking kan vinden onder wisselende omstandigheden van tijd en plaats.