H. Paus Johannes Paulus II - 1 mei 1991
Voor sommige landen van Europa begint in zekere zin de echte naoorlogse periode. De radicale nieuwe ordening van de economie, die tot voor kort gecollectiviseerd was, brengt problemen mee en offers die vergeleken kunnen worden met die welke de westelijke landen van het continent zich opgelegd hebben voor hun wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Het is rechtvaardig dat de voormalige communistische landen in de huidige moeilijkheden gesteund worden door de solidaire inspanning van de andere naties. Zij moeten vanzelfsprekend de eerste zijn om hun eigen ontwikkeling te bewerken, maar hun moet een redelijke gelegenheid geboden worden om haar te verwerkelijken en dat kan niet zonder de hulp van de andere landen. De huidige toestand van moeilijkheden en gebrek is overigens het gevolg van een historisch proces waarvan de ex-communistische landen dikwijls object zijn geweest en niet subject. Daarom bevinden zij zich niet uit vrije keuze in die situatie of vanwege vergissingen die zij gemaakt hebben, maar als gevolg van tragische historische gebeurtenissen, die met geweld opgedrongen zijn en hen verhinderd hebben de weg van de economische en burgerlijke ontwikkeling te volgen.
De hulp van de andere landen, vooral van de andere Europese landen, die deelgenomen hebben aan dezelfde geschiedenis en daarvoor de verantwoordelijkheid dragen, beantwoordt aan een schuld van rechtvaardigheid. Maar het beantwoordt ook aan het belang en het algemeen welzijn van Europa, dat niet in vrede zal kunnen leven als de conflicten van diverse aard die ontstaan als gevolg van het verleden, verscherpt zullen worden door een situatie van economische wanorde, van geestelijke onvoldaanheid en van wanhoop.
Deze eis moet echter niet voeren tot vermindering van de inspanningen om de landen van de Derde Wereld te steunen en te helpen, die vaak onder condities van veel ernstiger gebrek en armoede leven. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Hoofdkwartier van het E.C.W.A., Ouagadougou, Burkino Faso, Ter gelegenheid van de 10e verjaardag van het "Appel voor de Sahel" (29 jan 1990) Er zal een buitengewone inspanning nodig zijn om de hulpbronnen die de wereld in haar geheel bezit, aan te wenden voor doeleinden van gemeenschappelijke economische groei en ontwikkeling en om de prioriteiten en waardeschalen op grond waarvan de economische en politieke keuzen worden bepaald, te herzien. Aanzienlijke hulpbronnen kunnen beschikbaar komen door de ontmanteling van de enorme militaire apparaten die opgebouwd zijn voor het conflict tussen oost en west. Zij zullen nog groter kunnen blijken als men erin slagen zal om voor de oplossing van de conflicten betrouwbare procedures vast te stellen, die alternatieven zijn voor de oorlog, en om dus het beginsel van de controle en van de vermindering van de bewapening ook in de landen van de Derde Wereld te verspreiden en om geschikte maatregelen tegen de wapenhandel te nemen. Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 80. e.v. Deel III Maar het zal vooral nodig zijn de mentaliteit op te geven die de armen - individuen en volken – als een last en als ongelegen verstoorders beschouwt, die willen verbruiken wat andere geproduceerd hebben. De armen vragen het recht om te delen in het genot van de materiële goederen en om hun werkwerkkracht vruchtbaar te maken en zo een wereld te scheppen die meer rechtvaardig en voor allen meer welvarend is. De verheffing van de armen is een grote gelegenheid voor de morele, culturele en ook economische groei van de gehele mensheid.
