De al te grote economische, sociale en culturele ongelijkheid tussen de volken, is de oorzaak van spanningen en conflicten en levert een groot gevaar op voor de vrede. Bij onze terugkeer van onze vredesreis naar de Verenigde Naties zeiden wij tot de Vaders van het Oecumenisch Concilie: "De situatie van de volken in de ontwikkelingslanden moet ons ernstig bezig houden; beter gezegd, onze liefde jegens de armen in de wereld, die een enorme massa uitmaken, moet zorgzamer, actiever en edelmoediger worden" H. Paus Paulus VI, Toespraak, Verslag van de Paus in de Algehele Vergadering aan de Concilievaders over het bezoek aan de VN (5 okt 1965), 10 Strijden tegen de ellende en tegen de onrechtvaardigheid betekent niet alleen het bevorderen van de welvaart, maar ook van de geestelijke en morele verheffing van de mensen en bijgevolg de bevordering van het welzijn van de gehele mensheid. De vrede bestaat niet alleen in een afwezig zijn van oorlog, dat berust op het steeds labiele evenwicht van krachten. Aan de vrede moet dag voor dag worden gebouwd, doordat men werkt aan een orde, die door God is gewild en die een meer volmaakte rechtvaardigheid onder de mensen met zich meebrengt. Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 165-167

Omdat de volken zelf de bewerkers zijn van hun ontwikkeling, zijn zij daarvoor ook zelf op de eerste plaats verantwoordelijk. Maar zij zullen daarin niet slagen, als zij zich isoleren. Ziehier de etappes van de weg van de ontwikkeling, die voert naar de vrede:

• regionale overeenkomsten tussen de armere volken voor wederzijdse steun;
• overeenkomsten, die nog grotere gebieden omvatten, tot hulpverlening aan die volken;
• tenslotte nog grootser opgezette verdragen tussen al deze groepen voor een coördinatie van de hulpprogramma's.

Deze internationale samenwerking op wereldniveau vereist instellingen, die haar voorbereiden, ordenen en er leiding aan geven om tenslotte te komen tot een nieuwe juridische orde, die algemeen wordt aanvaard. Van ganser harte moedigen wij de organisaties aan, die dit werk voor de ontwikkeling reeds ter hand hebben genomen, en wij hopen, dat hun gezag steeds meer mag toenemen. In onze toespraak tot de Verenigde Naties te New York zeiden wij: "Uw opdracht is: de verbroedering, niet alleen van enkele volken, maar van alle volken... Wie ziet het niet als een noodzaak, aldus geleidelijk te komen tot het stichten van een wereldinstantie met gezag, die in staat is, doeltreffend op te treden op juridisch en politiek gebied?" H. Paus Paulus VI, Toespraak, Tot de 20ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (4 okt 1965), 3

Sommigen zullen deze verwachtingen misschien een utopie noemen. Het zou wel eens kunnen zijn, dat hun zogenaamd realisme niet hoog genoeg mikt en zij geen feeling hebben voor de dynamiek van onze wereld, waarin de mensen meer als broeders willen leven, en die ondanks haar onwetendheid, haar dwalingen en zelfs haar zonden, ondanks haar terugvallen in barbaarsheid en haar grote ontsporingen buiten de weg van het heil, toch langzaam, en misschien zonder het zelf te beseffen, nader komt tot haar Schepper. Dit streven naar meer menselijkheid eist inspanning en offers. Maar juist het lijden, aanvaard uit liefde voor onze broeders en met het oog op hun geluk, kan een bron zijn van vooruitgang voor de mensheid. De christenen weten, dat zij door hun vereniging met het offer van de goddelijke Verlosser veel bijdragen "tot opbouw van het Lichaam van Christus" (Ef. 4, 12) Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 13 , opdat dit zijn volheid mag bereiken in het tot eenheid gebrachte volk Gods.

In het gaan van deze weg moeten wij allen solidair zijn. Daarom achten wij het onze plicht, allen te wijzen op de grote omvang van deze dramatische situatie en op de dringende noodzaak om tot handelen over te gaan. Het uur van actie heeft geslagen: het leven van zoveel onschuldige kinderen, het menswaardig bestaan van zoveel ongelukkige gezinnen, de vrede in de wereld, de toekomst van de beschaving, dit alles staat op het spel. Laten dus alle mensen en alle volken hun verantwoordelijkheid voor deze belangrijke zaak op zich nemen.