Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Wij moeten nog verder gaan. Toen wij in Bombay waren voor de viering van het Internationaal Eucharistisch Congres, hebben wij een appèl gedaan op de regeringen om uit een deel van de militaire uitgaven een groot wereldfonds te stichten ten bate van de gebreklijdende volken. Vgl. H. Paus Paulus VI, Toespraak, Tot de journalisten b.g.v. zijn reis naar Bombay, Although our pelgrimage (4 dec 1964), 2 Wat geldt voor de bestrijding van de ellende, geldt evenzeer op het punt van de ontwikkeling. Alleen een samenwerking op wereldniveau, die in dit fonds zowel een symbool als een middel zou vinden, zal in staat zijn, een zinloze rivaliteit te overwinnen en een vruchtbare en vreedzame dialoog tussen alle volken tot stand te brengen.

Ongetwijfeld moeten de bilaterale of multilaterale overeenkomsten van kracht blijven, want ze maken het mogelijk om de afhankelijkheid en de verbittering, die het gevolg zijn van het koloniale tijdperk, te vervangen door weldadige vriendschapsbetrekkingen op de grondslag van juridische en politieke gelijkheid. Worden echter deze overeenkomsten geplaatst in het kader van een plan van een mondiale samenwerking, dan staan ze boven iedere verdenking. Want degenen, die erdoor begunstigd worden, hebben dan minder grond tot wantrouwen en minder reden om bang te zijn voor een nieuwe vorm van kolonialisme, dat zich verbergt achter financiële steun of technische hulp, een nieuw kolonialisme, bestaande uit politieke druk en economische overheersing, met het doel om een hegemonie van enkelen te handhaven of te vestigen.

Iedereen zal tevens inzien, dat men door een dergelijk fonds gemakkelijker bepaalde geldverspillingen kan uitsparen, die worden ingegeven door angst of trots. Wanneer zoveel volken honger lijden, zoveel gezinnen gebrek hebben aan het aller-noodzakelijkste, zoveel mensen leven in totale onwetendheid, wanneer er nog zoveel scholen, ziekenhuizen en woningen moeten gebouwd worden, die deze naam werkelijk waardig zijn, is iedere verkwisting door overheid of door particulieren, iedere uitgave voor nationaal of persoonlijk vertoon, iedere uitputtende bewapeningswedloop een ondraaglijk schandaal. Het hoge ambt, dat ons is opgelegd, eist, dat wij dit openlijk brandmerken. Mogen de verantwoordelijke autoriteiten naar ons luisteren, voordat het te laat is.

Daarom is het dringend nodig, dat alle volken komen tot de dialoog, waarvoor wij in onze eerste encycliek H. Paus Paulus VI - Encycliek
Ecclesiam Suam
Over de Kerk
(6 augustus 1964) zo vurig hebben gepleit. Door zulk een dialoog tussen hen, die hulp verlenen, en hen, die deze hulp ontvangen, zal men gemakkelijker de hulpverlening kunnen afwegen niet alleen naar de edelmoedigheid en de beschikbare middelen van de een, maar ook naar de werkelijke behoeften en de bestedingsmogelijkheid van de ander. Dan zullen de ontwikkelingsvolken niet langer het gevaar lopen om overstelpt te worden door schulden, die zij alleen kunnen aflossen door het grootste gedeelte van hun inkomsten af te staan. Beide partijen zullen de rentevoet en de duur van de leningen bepalen, en wel zo, dat deze aanvaardbaar zijn voor beide partners; en hierbij zal men letten op het noodzakelijke evenwicht tussen schenkingen en leningen tegen geen of tegen een minimum aan rente enerzijds en de duur van de aflossingen anderzijds. Aan hen, die de geldmiddelen verschaffen, moeten garanties worden gegeven, dat de gelden ook inderdaad zullen worden besteed volgens het overeengekomen plan en met een redelijke kans op resultaat; want men behoeft niet de luiheid en het parasitisme in de hand te werken. Van de andere kant zullen degenen, die de hulp ontvangen, met recht kunnen eisen, dat men zich niet mengt in hun politiek en dat men hun sociale structuur niet verstoort. Want omdat het hier gaat over onafhankelijke landen, hebben deze ook het recht, hun eigen zaken te regelen, hun eigen politiek te bepalen en vrij de staatsvorm te kiezen, die zij wensen. Er moet derhalve een vrijwillige samenwerking tussen de volken tot stand komen op voet van volkomen gelijkwaardigheid om zo samen te bouwen aan een echt menswaardige wereld.

Een dergelijke onderneming kan onuitvoerbaar lijken in landen, waar de gezinnen zó geheel in beslag worden genomen door de zorg voor het dagelijks levensonderhoud, dat zij niet in staat zijn zelfs te denken aan een werk, dat hun toekomst dragelijker zou kunnen maken. Toch moeten juist deze mannen en vrouwen op alle manieren worden geholpen en ertoe gebracht worden om zelf hun ontwikkeling ter hand te nemen en zichzelf de noodzakelijke middelen tot verbetering te verschaffen. Dit gemeenschappelijk werk is niet denkbaar zonder een systematische, volhardende en moedige inspanning. Maar iedereen moet ervan overtuigd zijn, dat men hier zonder uitstel de hand aan het werk moet slaan. Het leven van de arme volken, de maatschappelijke vrede in de ontwikkelingslanden en de wereldvrede staan op het spel.

Omdat de volken zelf de bewerkers zijn van hun ontwikkeling, zijn zij daarvoor ook zelf op de eerste plaats verantwoordelijk. Maar zij zullen daarin niet slagen, als zij zich isoleren. Ziehier de etappes van de weg van de ontwikkeling, die voert naar de vrede:

• regionale overeenkomsten tussen de armere volken voor wederzijdse steun;
• overeenkomsten, die nog grotere gebieden omvatten, tot hulpverlening aan die volken;
• tenslotte nog grootser opgezette verdragen tussen al deze groepen voor een coördinatie van de hulpprogramma's.

Deze internationale samenwerking op wereldniveau vereist instellingen, die haar voorbereiden, ordenen en er leiding aan geven om tenslotte te komen tot een nieuwe juridische orde, die algemeen wordt aanvaard. Van ganser harte moedigen wij de organisaties aan, die dit werk voor de ontwikkeling reeds ter hand hebben genomen, en wij hopen, dat hun gezag steeds meer mag toenemen. In onze toespraak tot de Verenigde Naties te New York zeiden wij: "Uw opdracht is: de verbroedering, niet alleen van enkele volken, maar van alle volken... Wie ziet het niet als een noodzaak, aldus geleidelijk te komen tot het stichten van een wereldinstantie met gezag, die in staat is, doeltreffend op te treden op juridisch en politiek gebied?" H. Paus Paulus VI, Toespraak, Tot de 20ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (4 okt 1965), 3

Sommigen zullen deze verwachtingen misschien een utopie noemen. Het zou wel eens kunnen zijn, dat hun zogenaamd realisme niet hoog genoeg mikt en zij geen feeling hebben voor de dynamiek van onze wereld, waarin de mensen meer als broeders willen leven, en die ondanks haar onwetendheid, haar dwalingen en zelfs haar zonden, ondanks haar terugvallen in barbaarsheid en haar grote ontsporingen buiten de weg van het heil, toch langzaam, en misschien zonder het zelf te beseffen, nader komt tot haar Schepper. Dit streven naar meer menselijkheid eist inspanning en offers. Maar juist het lijden, aanvaard uit liefde voor onze broeders en met het oog op hun geluk, kan een bron zijn van vooruitgang voor de mensheid. De christenen weten, dat zij door hun vereniging met het offer van de goddelijke Verlosser veel bijdragen "tot opbouw van het Lichaam van Christus" (Ef. 4, 12) Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 13 , opdat dit zijn volheid mag bereiken in het tot eenheid gebrachte volk Gods.