Sindsdien is alles omgevormd. Twee christenen verlangen te trouwen; de heilige Paulus houdt hun voor: 'Gij zijt niet (meer) van uzelf (1 Kor. 6, 19). Terwijl zij lidmaten zijn van Christus, terwijl zowel de een als de ander 'in de Heer' is, voltrekt zich ook hun eenheid 'in de Heer', zoals die van de kerk, en daarom is zij 'een groot geheim' (Ef. 5, 32), een teken dat niet alleen het mysterie van de eenheid van Christus met de kerk representeert, maar het ook bevat en het uitstraalt door de genade van de Heilige Geest, die er de levend makende, ziel van is. Want het is de liefde zelf die eigen is aan God welke Hij ons mededeelt, opdat wij Hem beminnen en opdat wij ook elkaar beminnen met deze goddelijke liefde: 'gij moet elkaar beminnen, zoals Ik u heb liefgehad' (Joh. 13, 34). De uitdrukkingen zelf van hun tederheid zijn voor de christelijke echtgenoten doordrongen met deze liefde die zij putten uit het hart van God. En indien de menselijke bron gevaar zou lopen op te drogen, zijn goddelijke bron is even onuitputbaar als de niet te peilen diepten van de tederheid Gods. Op de intieme, sterke en rijke gemeenschap met Hem is de huwelijksliefde gericht. Het is deze innerlijke en geestelijke werkelijkheid die het gemeenschapsleven van de echtgenoten omvormt in wat men volgens de gezaghebbende leer van het concilie 'die kleine kerk van het gezin' 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 11 zou kunnen noemen, een waarachtige 'cel van de kerk', zoals reeds onze zeer beminde voorganger Johannes XXIII zei bij gelegenheid van uw pelgrimstocht van 3 mei 1959 Discorsi, messaggi, colloqui del Santo Padre Giovanni XXIII, Tip. Pol. Vat., blz. 298, basiscel, kiemcel, ongetwijfeld de kleinste, maar ook de meest fundamentele in het kerkelijk organisme.

Zodanig is het mysterie waarin de huwelijksliefde is geworteld en dat al haar uitingen verlicht. Mysterie van de incarnatie, dat onze menselijke vermogens verhoogt door deze van binnen uit te doordringen. Wel verre van deze te misprijzen, brengt de liefde hen tot hun volheid, met geduld, edelmoedigheid, kracht en zachtheid, zoals Franciscus van Sales het graag onderstreepte in zijn lofrede over het huwelijksleven van de heilige Lodewijk. Introduction à la vie dévote, III, hfdst. 38, Avis pour les gens mariés, in Oeuvres, Bibliothèque de la Pléiade, Parijs, Nrf, Gallimard, 1969, blz. 237 Want indien de bekoorlijkheid van het vlees gevaarlijk is, de bekoring van het angelisme is het niet minder en een misprezen werkelijkheid draalt niet langer om zijn plaats op te eisen. Zich ervan bewust hun schat in aarden vaten te dragen, spannen christelijke echtgenoten zich in de aanbevelingen van de apostel Paulus met een nederig vurige toeleg te vertalen in hun huwelijksleven: 'uw lichamen (zijn) ledematen van Christus ... tempel van de Heilige Geest... ; verheerlijkt dan God met uw lichaam' (1 Kor. 6, 13-20). 'Gehuwd in de Heer', kunnen de echtgenoten van dan af zich slechts verenigen met elkaar in naam van Christus aan wie zij toebehoren en voor wie zij als actieve ledematen moeten werken. Zij kunnen dan slechts beschikken over hun lichaam, met name in zover het beginsel van voortbrenging is, in de geest en voor het werk van Christus, omdat zij ledematen zijn van Christus.

'Vrije en verantwoordelijke medewerkers van de Schepper' H. Paus Paulus VI, Encycliek, Het menselijk leven en geboorteregelingen, Humanae Vitae (25 juli 1968), 1 als zij zijn, zien de echtgenoten, dat hun vleselijke vruchtbaarheid daardoor een nieuwe adel verkrijgt. Het elan dat hen ertoe brengt zich met elkaar te verenigen, is drager van het leven en veroorlooft God hun kinderen te schenken. Vader en moeder geworden, ontdekken de echtgenoten bij de doopvont met vreugde, dat van dan af hun kind kind van God is, 'geboren uit water en geest' (Joh. 3, 5), en dat het hun wordt toevertrouwd, opdat zij voorzeker waken over zijn fysieke en morele groei, maar ook over de ontluiking en ontplooiing van 'de nieuwe mens' (Ef. 4, 24). Dit kind is niet meer alleen wat zij zien, maar evenzeer wat zij geloven, 'een oneindigheid van mysterie en liefde die ons zou verblinden, als wij het van aangezicht tot aangezicht zouden zien'. Emmanuel Mounier aan zijn vrouw Paulette, 20 maart 1940, in Oeuvre IV, Parijs, Seuil, 1963, blz. 662 Ook de opvoeding wordt waarachtige dienst aan Christus naar zijn eigen woord: 'Al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten. . . hebt gij voor Mij gedaan' (Mt. 25, 40). En indien het gebeurt, dat de adolescent zich sluit voor het opvoedend handelen van de ouders, dan nemen zij in hun vlees zelf smartelijk deel aan het lijden van Christus voor de weigeringen van de mens.