De opmerkingen over de historie in het voorafgaande deel tonen het belang aan, die de term Zusterkerken in de oecumenische dialoog heeft. Dit maakt het des te belangrijker de terminologie goed te gebruiken.

In eigenlijke zin zijn Zusterkerken uitsluitend deelkerken (of deelkerken, zoals bijvoorbeeld Patriarchaten of Kerkprovincies) onder elkaar. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 14 Vgl. H. Paus Paulus VI, Brief, Aan Patriarch Athanagoras I, Oecumenisch Patriarch van Constantinopel, over het herenigen van de Kerken van Oosten en het Westen, Anno ineunte (25 juli 1967) Het moet altijd duidelijk blijven, ook wanneer de uitdrukking Zusterkerken op deze juiste manier gebruikt wordt, dat de universele, ene, heilige, katholieke en apostolische Kerk niet Zuster maar Moeder van alle deelkerken is. Vgl. Congregatie voor de Geloofsleer, Brief aan de Bisschoppen van de Katholieke Kerk over enkele aspecten van de Kerk als Communio., Communionis notio (28 mei 1992), 9

Men kan van Zusterkerken in eigenlijke zin ook in samenhang met de Katholieke en niet-Katholieke deelkerken spreken; daarom kan ook die deelkerken van Rome als Zuster van alle deelkerken genoemd worden. Zoals al eerder aangegeven werd, kan men niet terecht zeggen, dat de Katholieke Kerk Zuster is van een deelkerk of een deelkerkverband is. Het gaat daarbij niet om een vraag van terminologie, maar gaat het veel meer om een grondwaarheid van het Katholieke geloof in ogenschouw te nemen: de waarheid van de uniciteit van de Kerk van Jezus Christus. Er is slechts één enige Kerk Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 8 Vgl. Congregatie voor de Geloofsleer, Verklaring ter bescherming van de Katholieke Leer over de Kerk tegen enkele hedendaagse dwalingen, Mysterium Ecclesiae (24 juni 1973), 1, daarom is de meervoudsvorm "kerken" alleen van toepassing op deelkerken.

Om misverstanden op te lossen en theologische verwarring te voorkomen, moet het gebruik van formuleringen als "onze beide kerken" vermeden worden, omdat deze - wanneer het toegepast wordt op de Katholieke Kerk en het geheel van de Orthodoxe Kerken (of een Orthodoxe Kerk) - veronderstelt, dat er de meervoudigheid niet op het niveau van de deelkerken, maar op het niveau van de, in het Credo beleden, ene, heilige katholieke en apostolische Kerk bestaat, waardoor haar werkelijke bestaan daardoor afgeschermd wordt.

Tenslotte moet er ook rekening mee gehouden worden, dat de uitdrukking Zusterkerken op een juiste wijze conform de gemeenschappelijke traditie van het Avondland en het oosten uitsluitend op die kerkelijke gemeenschappen toegepast worden kan, die een geldig Episcopaat en een geldige Eucharistie bewaard hebben.

Rome, de zetel van de Congregatie voor de Geloofsleer,
de 30e juni 2000, op het Hoogfeest van het Heilig Hart van Jezus

+ Joseph Kardinaal Ratzinger
Prefect

+ Tarcisio Bertone, S.D.B. Aartsbisschop em. van Vercelli

Secretaris