H. Paus Johannes Paulus II - 27 oktober 1986
Mijn broeders en zusters
Leiders en vertegenwoordigers van Christelijke Kerken
en kerkelijke gemeenschappen en van wereld religies
Dierbare vrienden
Bij de afsluiting van deze Wereld Dag voor de vrede, waarvoor u vanuit zovele delen van de wereld naar hier bent gekomen in antwoord op mijn uitnodiging, wil ik graag mijn gevoelens uiten, als broeder en vriend, maar ook als een gelovige in Jezus Christus en in de Katholieke Kerk, de eerste getuige in geloof in Hem.
In aansluiting op het laatste gebed, die van de Christenen, in een serie we allen hebben gehoord, hernieuw ik mijn overtuiging, die gedeeld wordt door alle Christenen, dat in Jezus Christus, de Redder van allen, de ware vrede gevonden kan worden, "vrede voor hen die ver weg zijn en vrede voor hen die dichtbij zijn". Zijn geboorte was begroet door het engelenkoor: "Glorie aan God in de hoge en vrede aan allen die van goede wil zijn". Hij predikte liefde onder allen, zelfs tegen de tegenstanders, verklaarde zalig degene die werkt aan de vrede en door Zijn dood en Verrijzenis bracht hij verzoening tussen hemel en aarde. Om een woord van de Apostel Paulus te gebruiken: "Hij is onze vrede."
Het is in feite mijn gelovige overtuiging die mij tot u, vertegenwoordigers van Christelijke Kerken en kerkelijke gemeenschappen en wereldreligies, heeft doen wenden in diepe liefde en respect.
Met de andere Christenen hebben we veel opvattingen gemeen en, met name, wat betreft de vrede.
Met de wereldreligies delen wij een gemeenschappelijk respect voor en gehoor geven aan het geweten, dat ons allen leert om de waarheid en de liefde te zoeken en om alle individuen en volken te dienen en dat we daarom vrede willen brengen tussen de naties.
Ja, wij allen houden vast aan het geweten en het volgen van de stem van het geweten als essentiële elementen op de weg naar een betere en vredigere wereld.
Kan het anders zijn, waar alle mannen en vrouwen van deze wereld dezelfde natuur, dezelfde oorsprong en een zelfde bestemming hebben?
Wanneer er vele en belangrijke verschillen zijn tussen ons, dan is er ook een gemeenschappelijke basis, wanneer we samen optrekken in het oplossen van deze dramatische uitdaging van onze tijd: ware vrede of catastrofale oorlog?
Ja, er is een dimensie van bidden, dat, ondanks de reëele verscheidenheid aan religies, probeert uitdrukking te geven aan de communicatie met een Macht die is boven alle menselijke krachten.
Vrede is ten diepste afhankelijk van deze Macht, dat wij God noemen, en als christen gelovigen Zichzelf heeft geopenbaard in Christus.
Dit is ook de bedoeling van deze Werelddag van Gebed.
Voor de eerste keer in de geschiedenis zijn we hier vanuit alle delen van de wereld bij elkaar gekomen, Christelijke Kerken en kerkelijke gemeenschappen, en wereldreligies, in deze geheiligde plaats toegewijd aan Franciscus, om voor de wereld getuige te zijn, ieder volgens zijn eigen overtuigingen, van de transcendente kwaliteit van de vrede.
De vorm en de inhoud van onze gebeden zijn zeer verscheiden, zoals we gezien hebben, en er geen vraag zijn ze in te korten tot een soort van algemene noemer.
Ja, in deze grote verscheidenheid hebben we misschien opnieuw ontdekt dat, aangaande het probleem van de vrede en haar relatie tot de religieuze toezeggingen, er iets is dat ons aan elkaar bindt.
De uitdaging van de vrede, zoals het nu aan ieder menselijke geweten wordt voorgelegd, is het het probleem van een redelijke kwaliteit van leven voor iedereen, het probleem van het overleven van de mensheid, het probleem van leven en dood.
In het zicht van zulke problemen, lijken twee zaken uiterst belangrijk te zijn en beide zijn gemeenschappelijk voor ons allemaal.
De eerste is de innerlijke gebod van het morele geweten, dat ons bindt om respect te hebben voor het menselijk leven, het te verdedigen en te promoten, vanaf de moederschoot tot aan het stervensbed, voor ieder individu en volk, maar speciaal voor de zwakkeren, de ontheemden, de verlatenen: te drang om zelfingenomenheid, inhaligheid en de geest van wraak te overwinnen.
Het tweede gemeenschappelijke dat we hebben is de overtuiging dat vrede boven alle menselijke inspanning uitgaat, vooral in het huidige tijdsgewricht, en dat het daarom haar bron en verwerkelijking moet vinden in de Werkelijkheid die boven ons is.
Het is daarom dat wij bidden voor vrede. Zelfs wanneer we denken, en dat is ook zo, dat de relatie tussen die Werkelijkheid en de gave van vrede een verschillende is, volgens onze respectieve religieuze opvattingen bevestigen we allemaal dat er zo'n relatie bestaat.
Dat is wat we tot uitdrukking brengen wanneer we ervoor bidden.
Nederig herhaal ik mijn eigen overtuiging: vrede draagt de naam van Jezus Christus.
Maar tegelijkertijd en in één adem ben ik bereid om te erkennen dat Katholieken niet altijd trouw zijn geweest aan hun geloof. We zijn niet altijd "vredestichters" geweest.
Voor onszelf daarom,maar misschien ook wel voor ons allemaal, is deze deze ontmoeting in Assisi een penitentie. We hebben gebeden, die op zijn eigen wijze, we hebben gevast, we zijn samen opgetrokken. Op deze manier hebben we getracht onze harten te openen voor de goddelijke realiteit boven ons en tot onze naaste, man en vrouw.
Ja, we hebben gevast, we houden in gedachten de ontberingen die de zinloze oorlogen hebben gebracht en nog steeds brengen aan de mensheid. Daarbij hebben we geprobeerd om geestelijk dicht bij de miljoenen te zijn die slachtoffer zijn van de honger in de wereld.
Terwijl we in stilte hebben gewandeld, we hebben nagedacht over de weg waarop we de menselijke familie behandelen: òf met vijandigheid, wanneer we in gebreken blijven om elkaar in liefde te accepteren; òf als een gemeenschappelijke weg naar onze uiteindelijke bestemming, wanneer we realiseren dat andere volkeren onze broeders en zusters zijn. Het feit alleen al dat we naar Assisi zijn gekomen vanuit alle delen van de wereld is in zichzelf al een teken van ons gemeenschappelijke pad dat de menselijkheid moet gaan. Òf we leren samen op te trekken in vrede en harmonie, òf we drijven van elkaar weg en richten onszelf en elkaar te gronde. We hopen dat deze bedevaart naar Assisi ons geleerd heeft opnieuw bewust te zijn van onze gemeenschappelijke oorsprong en het gemeenschappelijke doel van de mensheid. Laat ons daarin herkennen dat God verwacht daarin te zien de ontwikkeling van hoe de geschiedenis van de mensen moet zijn: een broederlijke gang waarin we elkaar bijstaan op weg naar het transcendente doel dat voor ons klaar gezet.
Deze dag in Assisi heeft ons geholpen om meer bewust te worden van onze religieuze verplichtingen. Maar het heeft ervoor gezorgd dat de wereld, die via de media naar ons kijkt, meer bewust wordt van de verantwoordelijkheid van iedere religie met betrekking tot de problemen van oorlog en vrede.
Meer dan ooit in de geschiedenis is de intrinsieke link tussen een authentieke gelovige houding en het grote goed van vrede duidelijk geworden aan iedereen.
Wat een geweldige last moeten de menselijke schouders dragen! Maar tegelijkertijd wat een schitterende, uitbundige uitnodiging om te volgen.
Hoewel gebed in zichzelf al actie is, is het geen excuus om niet te werken aan de vrede. Hier zijn we bezig om verkondigers te zijn van de morele bewustwording van de mensheid als zodanig, de mensheid die vrede wil, die vrede nodig heeft.
Er is geen vrede zonder dat er gepassioneerde liefde is voor de vrede. Er is geen vrede zonder een voortdurende drijfveer om de vrede te bereiken.
Vrede wacht op zijn profeten. Samen hebben we ons gelaafd aan de visies op de vrede: ze geven energie voor een nieuwe taal van vrede, voor nieuwe handreikingen voor vrede, handreikingen die de fatale ketenen van onderscheid, die de geschiedenis ons meegeeft of opgeroepen worden door moderne ideologiën, zullen neerslaan.
Vrede wacht op haar bouwers. Laat ons de hand uitstrekken naar onze broeders en zusters, om hen aan te moedigen om de vrede te bouwen op de vier pilaren van waarheid, rechtvaardigheid, liefde en vrijheid. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 45
Vrede is een werkplaats, open voor iedereen en niet alleen voor specialisten, denkers en degenen die strategiën uitzetten. Vrede is een universele verantwoordelijkheid: het komt tot stand door duizenden kleine daden in het dagelijks leven. Door haar dagelijks te leven met anderen, kiezen mensen vóór of tegen de vrede. We vertrouwen de zaak van de vrede vooral toe aan de jongeren. Moge de jong mensen helpen om ons te bevrijden van de historie van verkeerde paden, waarlangs de mensheid schreed.
Vrede is de handen van niet alleen individuen, maar ook van naties. Het zijn de naties die de eer hebben om de basis te leggen voor vredesactiviteiten gebaseerd op de overtuiging van de heiligheid van de menselijke waardigheid en de erkenning van de onbetwistbare gelijkheid van mensen onderling. We nodigen de leiders van de naties en de leiders van internationale organisaties ernstig uit rusteloos te zijn in het tot stand brengen van structuren van dialoog op elke plaats waar de vrede in gevaar is of al reeds aangetast is. We bieden onze steun aan in hun soms uitputtende pogingen om de vrede te behouden of te herstellen. We hernieuwen onze steun aan de Verenigde Naties, dat zij ten volle moge beantwoorden aan het grote belang van haar universele missie van de vrede.
Wat we vandaag hebben gedaan in Assisi, bidden en getuige zijn van onze toewijding aan de vrede, moeten we elke dag voortzetten in ons dagelijks leven. Wat we vandaag hebben gedaan is levensnoodzakelijk voor de wereld. Als de wereld voortgaat en mannen en vrouwen overleven daarin, kan de wereld niet zonder het gebed.
Dit is een blijvende les van Assisi: het is de les van Sint Franciscus die een verpersoonlijking is van de aantrekkelijk ideaal voor ons; het is de les van Sint Clara, zijn eerste volgeling. Het is een ideaal gecomponeerde mengeling van mensheid, een diep gevoel voor God en een toewijding om aan allen dienstbaar te zijn. Sint Franciscus was een man van vrede.
We herhalen dat zijn militaire carrière, die hij in zijn jeugd een poos gevolgd was, achter zich liet en ontdekte de waarde van de armoede, de waarde van het simpele en harde leven, in de navolging van Jezus Christus, Wie hij probeerde te dienen. Sint Clara was een vrouw, par excellence, van gebed. Haar vereniging met God in gebed ondersteunde Franciscus en zijn volgelingen, zoals het ons ondersteund in deze tijd. Franciscus en Clara zijn voor beelden van de vrede: met God, met onszelf, met alle mannen en vrouwen in deze wereld. Moge deze heilige man en deze heilige vrouw alle mensen van vandaag inspireren om dezelfde sterkte van karakter en liefde tot God en de naaste continu op het pad dat we samen moeten bewandelen.
{gebed van Franciscus volgt}