Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Op het culturele vlak is het verschil in vergelijking met de tijd van Paus Paulus VI nog markanter. Toen waren de culturen redelijk goed omschreven en hadden betere kansen om zich te beschermen tegen pogingen tot culturele homogenisering. Vandaag de dag zijn de mogelijkheden van wisselwerking tussen de culturen aanzienlijk toegenomen en geven ruimte voor nieuwe perspectieven van de interculturele dialoog – een dialoog die, om effectief te zijn, van de verschillende gesprekspartners als uitgangspunt het diepe bewustzijn van hun specifieke identiteit vereist. Daarbij mag men echter niet buiten beschouwing laten dat de toenemende commercialisering van de uitwisseling van cultuur een tweevoudig gevaar in de hand werkt. Op de eerste plaats zien we een veelvuldig onkritisch aanvaard cultureel eclecticisme: culturen worden eenvoudigweg naast elkaar geplaatst en als werkelijk gelijkwaardig en onderling inwisselbaar beschouwd. Dat bevordert het afglijden in een relativisme dat weinig bevorderlijk is voor de ware interculturele dialoog; op het sociale vlak veroorzaakt het culturele relativisme een gescheiden naast elkaar leven van de culturele groepen zonder echte dialoog en daarom zonder werkelijke integratie. Op de tweede plaats is er het tegenovergestelde gevaar, dat bestaat uit culturele vervlakking en het op één lijn plaatsen van gedragingen en levensstijlen. Op deze manier gaat de diepe betekenis verloren van de cultuur van de verschillende naties en de tradities van de verschillende volken, waarbinnen de mens zich met de basisvragen van het bestaan bezig houdt. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 24 Eclecticisme en culturele nivellering lopen beide uit op de scheiding van cultuur en menselijke natuur. Zo kunnen de culturen hun grootte niet meer vinden in een natuur die hen overstijgt, Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over kerkelijke moraalleer, Veritatis Splendor (6 aug 1993), 33.46.51 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, De mensheid heeft moed nodig voor de toekomst, Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de wereldorganisatie (5 okt 1995), 3 en reduceren de mens tenslotte tot niet meer dan een cultureel verschijnsel. Als dat gebeurt, loopt de mensheid opnieuw het gevaar van afhankelijkheid en manipulatie.