H. Paus Johannes Paulus II - 25 maart 1995
Nauw verbonden met de gewetensvorming is het opvoedingswerk, dat individuen helpt om steeds meer mens te zijn, hen steeds dieper in de waarheid leidt, in hen een toenemende eerbied voor het leven wekt en hen oefent in intermenselijke betrekkingen.
Er is vooral behoefte aan onderwijs in de waarde van het leven vanaf zijn oorsprong. Het is een illusie om te denken dat men een echte cultuur van het menselijk leven kan opbouwen zonder de jongeren te helpen om de seksualiteit, de liefde en het hele leven te begrijpen en te beminnen in hun ware betekenis en in hun nauwe onderlinge betrekking. De seksualiteit, die de hele persoon verrijkt, 'toont haar diepste betekenis doordat zij de persoon brengt tot zelfgave in liefde' H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981), 37. Het banaliseren van de seksualiteit is een van de belangrijkste factoren die geleid hebben tot een minachting van het nieuwe leven. Alleen een echte liefde kan het leven beschermen. Men kan er dus niet omheen om, speciaal aan de opgroeienden en jongvolwassenen een authentieke opvoeding te bieden in de seksualiteit en in de liefde, een opvoeding die oefening in kuisheid inhoudt als een deugd die de persoonlijke rijpheid bevordert en die iemand in staat stelt om de 'echtelijke' betekenis van het lichaam te eerbiedigen.
Het opvoedingswerk ten dienste van het leven omvat ook de oefening van echtparen in verantwoordelijke voortplanting. In haar ware betekenis vraagt verantwoordelijke voortplanting van echtparen om gehoorzaam te zijn aan de oproep van de Heer en te handelen als gelovige vertolkers van zijn plan: dat gebeurt wanneer het gezin edelmoedig openstaat voor nieuwe levens en wanneer echtparen een houding bewaren van openheid voor en dienst aan het leven, zelfs als ze, om ernstige redenen en met respect voor de morele wet, ervoor kiezen om voorlopig of voor onbepaalde tijd een nieuwe geboorte te vermijden. De morele wet verplicht hen in ieder geval om de neigingen van het instinct en van de hartstocht te beheersen, en om de biologische wetten te respecteren die in hun persoon staan gegrift. Precies dit respect wettigt het gebruik van natuurlijke methoden van vruchtbaarheidsregeling, ten dienste van een verantwoorde voortplanting. Vanuit wetenschappelijk oogpunt worden deze methoden steeds nauwkeuriger en maken ze het in de praktijk mogelijk om te kiezen in overeenstemming met de morele waarden. Een eerlijke beschouwing van hun effectiviteit zou bepaalde vooroordelen moeten wegnemen die nog wijd en zijd bestaan, en zou echtparen, evenals gezondheids- en maatschappelijk werkers, moeten overtuigen van het belang van een goede vorming op dit gebied. De Kerk is dankbaar jegens hen die, met persoonlijke opoffering en vaak miskende toewijding, zichzelf wijden aan de studie en de verspreiding van deze methoden, alsook aan de bevordering van een opvoeding in de morele waarden die zij veronderstellen.
Het opvoedingswerk moet ook het lijden en de dood in overweging nemen. Deze vormen een deel van het menselijk bestaan en het is vruchteloos, om niet te zeggen misleidend, om te trachten ze te verbergen of te verdringen. Integendeel: men moet de mensen helpen om hun diepe geheim te begrijpen in zijn concrete, harde werkelijkheid. Zelfs pijn en lijden hebben betekenis en waarde wanneer men ze ervaart in nauwe verbinding met ontvangen en gegeven liefde. In dat perspectief heb ik besloten tot de jaarlijkse viering van de Werelddag van de Zieken, waarbij ik 'de heilswaarde van de opoffering van het lijden' heb benadrukt 'die, indien ze beleefd wordt in gemeenschap net Christus, hoort tot de eigenlijke essentie van de Verrijzenis'. H. Paus Johannes Paulus II, Brief, Aan Kardinaal Angelini over de instelling van een Wereld Ziekendag (13 mei 1992) De dood zelf is allesbehalve een gebeurtenis zonder hoop. Het is de deur die wijd openstaat naar de eeuwigheid en, voor hen die leven in Christus, een ervaring van deelname aan zijn Dood en Verrijzenis.