Huwelijksvoorbereiding voert naar de gehuwde levensstaat door de viering van het Sacrament, dat het hoogtepunt is van de voorbereidingstocht die verloofden gemaakt hebben en de bron en oorsprong van hun gehuwde leven. Daarom mag de viering niet worden teruggebracht tot een louter ceremonieel, het produkt van culturele en sociologische conditionering. Niettemin kunnen prijzenswaardige gewoonten die bij bepaalde volkeren of etnische groepen leven, in de viering worden in gepast Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 77 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981), 67, vooropgesteld dat zij voor alles het samenkomen van de kerkelijke gemeenschap uitdrukken, als teken van het geloof van de Kerk, die in het Sacrament de aanwezigheid van de Verrezen Heer erkent die de huwenden verenigt met de Liefde van de Drie-enheid.

Via diocesane liturgische commissies moeten de bisschoppen exacte aanwijzingen geven en erop toezien hoe deze in praktijk gebracht worden, om in de huwelijksviering ten uitvoer te brengen wat aangegeven staat in artikel 32 van de Constitutie over de liturgie 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 32, zodat de gelijkwaardigheid van de gelovigen zelfs uiterlijk duidelijk zichtbaar is en elke schijn van praalzucht wordt vermeden.

De actieve deelname van de aanwezigen moeten op elke mogelijke wijze bevorderd worden. Geschikte materialen moeten verschaft worden om hen te helpen de rijkdom van de ritus te begrijpen en te proeven.

Indachtig dat waar twee of drie in de naam van Christus bijeenkomen Vgl. Mt. 18, 20 , Hij daar aanwezig is, moet een ingetogen stijl van vieren (die ook tijdens de erop volgende festiviteiten moet worden vastgehouden) niet alleen de uitdrukking van de geloofsgemeenschap zijn, maar een reden om de Heer te prijzen. Vieren in de Heer en voor de Kerk getrouwd te worden betekent belijden dat de gave van genade aan de huwenden door de aanwezigheid en de liefde van Christus en zijn Geest, vraagt om een praktisch antwoord, een leven van aanbidding in geest en waarheid, in het christelijk gezin, de 'huiskerk'. Juist omdat de viering hier alleen als wettelijke handeling maar ook als een moment in de heilsgeschiedenis van de gehuwden, en door hun algemeen priesterschap, voor het welzijn van de Kerk en de maatschappij gegrepen moet worden, zal het goed zijn alle aanwezigen te helpen actief deel te nemen aan de viering zelf.

Het zal de plicht zijn van de voorganger gebruik te maken van de mogelijkheden die het ritueel zelf biedt, vooral in het tweede formulier dat in 1991 door de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten is afgekondigd, om de rol te benadrukken van het sacrament die, voor de christenen van de Latijnse ritus, de huwelijkskandidaten zelf zijn, alsmede de sacramentele waarde van de gemeenschapsviering. Met de formules van de uitwisseling van de instemming, zullen de echtgenoten zich altijd het persoonlijke, kerkelijke en sociale effect van deze toestemming voor hun hele leven herinneren, als een gave van de een aan de ander tot de dood. Congregatie voor de Geloofsleer, Brief aan de bisschoppen van de R.-K. Kerk over het ontvangen van de Communie door hertrouwd gescheiden gelovigen, Annus Internationalis Familiae (14 sept 1994), 4. De Congregatie voor de Geloofsleer leert dat het Huwelijk tussen christenen niet kan worden beschouwd als iets uitsluitend persoonlijks en roept de leer en discipline van de Kerk in herinnering: "Trouw aan het woord van Jezus Christus, bevestigt de Kerk dat een nieuwe vereniging niet als geldig erkend kan worden als het voorafgaande Huwelijk geldig was. Als de gescheiden personen burgerlijk hertrouwd zijn, bevinden zij zich in een situatie die in objectieve zin ingaat tegen Gods wet. Dientengevolge kunnen zij de Heilige Communie niet ontvangen zolang deze situatie voortduurt"

De oosterse ritus reserveert de rol van bedienaar van het Huwelijk voor de priester. In alle gevallen is volgens het kerkelijk recht de aanwezigheid van een priester of een op juiste wijze gedelegeerde bedienaar noodzakelijk voor de geldigheid van de huwelijkseenheid, en zij onderstreept duidelijk de publieke en sociale betekenis van het huwelijksverbond, zowel voor de Kerk als voor de hele samenleving.

Aangezien het Huwelijk gewoonlijk tijdens een Mis gevierd wordt Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 78 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981), 57, zal, waar het gaat om een Huwelijk tussen een katholiek en een gedoopte niet-katholiek, de viering plaatsvinden volgens de speciale liturgische en kerkechtelijke voorzieningen Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Het Huwelijk, Ordo celebrandi Matrimonium (19 mrt 1969). 79-117.

De viering zal leiden tot actievere deelname als er heldere inleidingen worden gegeven op de betekenis van de liturgische teksten en de inhoud van de gebeden. De eenvoud van deze inleidingen moeten de overweging en het begrip van het belang van de viering bevorderen Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Het Huwelijk, Ordo celebrandi Matrimonium (19 mrt 1969), 52.59.87.93.99 en vermijden dat de viering een didactisch moment wordt.

De voorganger die de kerkelijke betekenis van de huwelijksverbintenis voor de gemeenschap uitlegt, Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Het Huwelijk, Ordo celebrandi Matrimonium (19 mrt 1969), 24 Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 1111 Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Het Huwelijk, Ordo celebrandi Matrimonium (19 mrt 1969), 25. 118-151 Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 1112.1108. .2 zal proberen de huwelijkskandidaten, hun verwanten en de getuigen erbij te betrekken, opdat zij de structuur van de ritus kunnen begrijpen. Dit geldt vooral voor de meest kenmerkende delen, zoals: het Woord van God, de instemming die wordt uitgewisseld en bekrachtigd, de zending van de tekens die het Huwelijk symboliseren (ringen enz.), de plechtige zending van de gehuwden, de referentie naar de gehuwden in het hart van het eucharistisch gebed: 'In de verschillende liturgische tradities zijn zegenings- en epiclesegebeden rijkelijk voorhanden. Zij smeken Gods genade en zegen af over het nieuwe echtpaar, in het bijzonder over de bruid' Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 1624. Het zal ook nodig zijn het gebaar van de handoplegging aan de kandidaten die elkaar het Sacrament toedienen uit te leggen. Zo moeten ook het vredesteken of andere riten die door de competente autoriteiten vastgesteld zijn, op juiste wijze onder de aandacht van alle aanwezigen gebracht worden.

Om een stijl van vieren te bereiken die tegelijkertijd ingetogen en edel is, moet de voorganger geholpen worden door de aanwezigheid van assisterende bedienaren, van mensen die de zang van de gelovigen bezielen en ondersteunen, het antwoorden leiden en het Woord van God voorlezen. Met bijzondere concrete aandacht voor de huwelijkskandidaten en hun situatie en zonder enige persoonlijke voorkeur moet de voorganger zich aanpassen aan de waarheid van de tekens die in de liturgische handeling gebruikt worden. Zo zal hij, in het verwelkomen en groeten van de huwelijkskandidaten, hun ouders als die aanwezig zijn, de getuigen en andere aanwezigheden, de levende woordvoerder zijn van de gemeenschap die de huwelijkskandidaten verwelkomt.

De verkondiging van het Woord van God moet geschieden door geschikte en voorbereide lectoren. Zij kunnen gekozen worden uit de aanwezigen, vooral de getuigen, familieleden, vrienden, maar het lijkt niet gepast dat de bruid of de bruidegom lector is. Zij zijn de eerste ontvangers van het verkondigde Woord van God. Maar de keuze van de lezingen kan gemaakt worden in overleg met de verloofden, tijdens de fase van de onmiddellijke voorbereiding. Op deze wijze zal het gemakkelijker zijn het Woord van God in gedachten te houden, om het in praktijk te kunnen brengen.

De preek, die verplicht is, zal als haar centrum hebben de voorstelling van het 'grote mysterie' dat voor God, de Kerk de maatschappij gevierd wordt. 'Sint Paulus gebruikt een bondige uitdrukking als hij naar het gezinsleven verwijst: dit geheim is groot (Ef. 5, 32)' H. Paus Johannes Paulus II, Brief, Brief aan de Gezinnen - Bij gelegenheid van het Internationaal Jaar van het Gezin, Gratissimam sane (2 feb 1994), 19. Te beginnen met de voorgelezen teksten van het Woord van God en/of de liturgische gebeden, moet de preek zich concentreren op het Sacrament, waarbij de consequenties voor het leven van de echtgenoten en hun families moet worden belicht. Overtollige persoonlijke verwijzingen naar de echtgenoten moeten worden vermelden.

Als de ritus plaatsvindt tijdens de viering van de Mis, kunnen de gave door de huwelijkskandidaten zelf naar het altaar gebracht worden. In geen geval mogen de goed voorbereide voorbeden te lang zijn of tekort schieten in concrete inhoud. Als het pastoraal passend is, kan de heilige Communie onder twee gedaanten geschieden.

Men moet ervoor zorgen dragen dat de details van de huwelijkviering gekenmerkt worden door een ingetogen, eenvoudige en authentieke stijl. De feestelijke toon mag niet gestoord worden door een buitensporig uiterlijk vertoon.

De plechtige zegening van de huwenden brengt in herinnering dat de gave van de Heilige Geest wordt aangeroepen in het Sacrament van het Huwelijk. Door deze gave worden de gehuwden standvastiger in hun wederzijdse eendracht en geestelijk gesteund in het uitvoeren van hun missie en in de moeilijkheden van het leven dat ze voor de boeg hebben. In het kader van deze viering zal het zeker gepast zijn de Heilige Familie van Nazareth voor te stellen als levensvoorbeeld voor christelijke echtparen.

Met betrekking tot de perioden van verwijderde, naaste en onmiddellijke voorbereiding is het goed actuele ervaringen bijeen te brengen om een belangrijke verandering van mentaliteit en praktijk omtrent de viering te bewerkstelligen. Nochtans moeten persoon in dienst van het pastoraat zorgvuldig volgen en begrijpelijk maken wat al is neergelegd en vastgesteld in de liturgische ritus. Het spreekt voor zich dat, dat begrip afhangt van het hele voorbereidingsproces en het niveau van christelijke rijpheid van de gemeenschap.

Iedereen kan opmerken dat hierboven enkele elementen zijn voorgesteld voor een organische voorbereiding van de gelovigen die geroepen zijn tot het sacrament van het huwelijk. Vooral in de eerste vijf jaren van het gehuwde leven zal het wenselijk zijn dat de jonge echtparen voortgaan met cursussen na het huwelijk, die in parochies of decanaten gegeven moeten worden, volgens de normen van het Handboek voor de gezinspastoraal dat genoemd werd in de nrs. 14 en 15, en de Apostolische exhortatie H. Paus Johannes Paulus II - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Familiaris Consortio
Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd
(22 november 1981).

De Pauselijke Raad voor het Gezin vertrouwt deze richtlijnen toe aan de Bisschoppenconferenties voor hun eigen handboeken. De pastorale zorg van de Bisschoppenconferenties en de afzonderlijke bisschoppen zal verzekeren dat deze richtlijnen in praktijk gebracht worden in de kerkelijke gemeenschappen. Zo zal ieder van de gelovigen beter begrijpen dat het huwelijkssacrament, een groot mysterie (Ef. 5, 21vv) een roeping is voor velen in het Volk van God.

Vaticaanstad, 13 mei 1996.

ALFONSO KARDINAAL LOPEZ TRUJILIO
Voorzitter van de Pauselijke Raad voor het Gezin.

Mgr. Francisco Gil Hellín
Secretaris.