• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
Het nieuwe en eeuwige verbond in het bloed van het Lam
De zending waarvoor Jezus onder ons gekomen is, komt tot haar voltooiing in het paasmysterie. Vanaf het kruis, van waar Hij allen tot zich trekt Vgl. Joh. 12, 32 , zegt Hij alvorens "de Geest te geven": "Het is volbracht" (Joh. 19, 30). In het mysterie van de gehoorzaamheid tot de dood, tot de dood aan het kruis Vgl. Fil. 2, 8 , is het nieuwe en eeuwige verbond voltrokken. De vrijheid van God en de vrijheid van de mens hebben elkaar definitief ontmoet in zijn gekruisigd vlees in een onontbindbaar verdrag dat voor altijd geldig is. Ook de zonde van de mens is eens en voorgoed uitgeboet door de Zoon van God Vgl. Hebr. 7, 27 Vgl. 1 Joh. 2, 2 Vgl. 1 Joh. 4, 10 . Zoals ik het elders al heb gezegd: "In zijn dood aan het kruis voltrekt zich dat ‘zich tegen zichzelf keren’ van God, waarin Hij zichzelf wegschenkt om de mens weer te doen opstaan en hem te redden - liefde in haar meest radicale vorm" Paus Benedictus XVI, Encycliek, God is Liefde, Deus Caritas Est (25 dec 2005), 12. In het paasmysterie is werkelijk onze bevrijding uit het kwaad en uit de dood verwezenlijkt. Bij de instelling van de Eucharistie heeft Jezus gesproken van het "nieuwe en altijddurende verbond", dat gesloten is in zijn bloed dat is vergoten Vgl. Mt. 26, 28 Vgl. Mc. 14, 24 Vgl. Lc. 22, 20 . Dit uiteindelijke doel van zijn zending was al duidelijk aan het begin van zijn openbaar leven. Toen immers aan de oever van de Jordaan Johannes de Doper Jezus naar zich toe zag komen, riep hij uit: "Zie het Lam Gods dat de zonde van de wereld wegneemt" (Joh. 1, 29). Het is betekenisvol dat dezelfde uitdrukking, iedere keer dat wij de heilige Mis vieren, voorkomt in de uitnodiging van de priester om tot het altaar te naderen: "Zalig zij die genodigd zijn aan de maaltijd des Heren, zie het Lam Gods dat de zonden van de wereld wegneemt". Jezus is het ware paaslam dat zich uit eigener beweging voor ons ten offer heeft gebracht, en zo het nieuwe en eeuwige verbond tot stand heeft gebracht. De Eucharistie bevat in zich dit radicaal nieuwe, dat zich in elke viering steeds weer aan ons aanbiedt. Vgl. Bisschoppensynodes, Uitgebracht door de Synodevaders van de 11e Gewone Bisschoppensynode over de "Eucharistie", Voorstellen aan de Paus voor het samenstellen van een Apostolische Post-synodale Exhortatie (22 okt 2005), 3
De instelling van de Eucharistie
Zo worden wij er toe gebracht na te denken over de instelling van de Eucharistie tijdens het Laatste Avondmaal. Dat voltrok zich in de context van een rituele maaltijd die de gedachtenis vormde van het stichtingsgebeuren van het volk Israël: de bevrijding uit de slavernij van Egypte. Deze rituele maaltijd, verbonden met het offeren van lammeren Vgl. Ex. 12, 1-28.43-51 , was gedachtenis van het verleden, maar tegelijkertijd ook profetische gedachtenis, dat wil zeggen: aankondiging van een toekomstige bevrijding. Het volk had namelijk ervaren dat die bevrijding niet definitief was geweest, want zijn geschiedenis was nog te zeer getekend door slavernij en zonde. De gedachtenis van de oude bevrijding liep uit op de vraag en het verlangen naar een diepgaander, radicaler, omvattender en uiteindelijker heil. Het is in deze context dat Jezus de nieuwheid inbrengt van zijn gave. In het gebed van lofprijzing, de Bekarah, dankt Hij de Vader niet alleen voor de grote gebeurtenissen uit de voorbije geschiedenis, maar ook voor de eigen "verheffing". Als Hij het Sacrament van de Eucharistie instelt, anticipeert Jezus op het Offer van het Kruis en de overwinning van de verrijzenis, en neemt deze daarin op. Tegelijkertijd openbaart Hij zich als het ware Offerlam, dat vanaf de grondlegging der wereld in het plan van de Vader was voorzien, zoals te lezen staat in de Eerste Brief van Petrus Vgl. 1 Pt. 1, 18-20 . Door zijn gave in deze context te plaatsen laat Jezus de heilsbetekenis zien van zijn dood en verrijzenis, een mysterie dat zo tot een werkelijkheid wordt die geschiedenis en heel de kosmos vernieuwt. De instelling van de Eucharistie toont inderdaad hoe die op zich gewelddadige en absurde dood, in Jezus tot uiterste liefdesdaad is geworden en tot definitieve bevrijding van heel de mensheid uit het kwaad.
Figura transit in veritatem
Op deze wijze voegt Jezus zijn radicale novum in het binnenste van de oude joodse offermaaltijd in. Voor ons christenen is het niet langer noodzakelijk die maaltijd te herhalen. Zoals de Vaders terecht zeggen, figura transit in veritatem: datgene wat een aankondiging vormde van de toekomstige werkelijkheid heeft nu plaats gemaakt voor de waarheid zelf. De oude rite is in vervulling gegaan en definitief overwonnen door de gave in liefde van de Zoon van God die is vlees geworden. De spijs van de waarheid, Christus die voor ons geofferd is, dat ... figuris terminum. Romeins Brevier, de Latijnse Hymne bij de Lezingendienst van het Hoogfeest van het allerheiligst Lichaam en Bloed van Christus. Met het gebod "Doet dit tot mijn gedachtenis" (Lc. 22, 19)(1 Kor. 11, 25), vraagt Hij ons aan zijn gave te bantwoorden en haar sacramenteel tegenwoordig te stellen. Met deze woorden drukt de Heer dus, om zo te zeggen de verwachting uit dat zijn Kerk, uit zijn offer geboren, deze gave aanvaardt en onder de leiding van de Heilige Geest de liturgische vorm van het Sacrament ontwikkelt. De gedachtenis van zijn volmaakte gave bestaat immers niet in de eenvoudige herhaling van het Laatste Avondmaal, maar op eigen wijze in de Eucharistie, dat wil zeggen in de radicale nieuwheid van de christelijke eredienst. Jezus heeft ons de opdracht nagelaten om binnen te gaan in zijn "uur": "De Eucharistie betrekt ons in de zelfgave van Jezus. Wij ontvangen de vleesgeworden logos niet slechts statisch, maar worden betrokken in de dynamiek van zijn zelfgave." Paus Benedictus XVI, Encycliek, God is Liefde, Deus Caritas Est (25 dec 2005), 13 Hij "trekt ons in zichzelf binnen". Vgl. Paus Benedictus XVI, Homilie, Afsluitende H. Mis op het Marienfeld - Wereld Jongeren Dag Keulen 2005, Het Lichaam en Bloed van Christus (21 aug 2005). laatste alinea De substantiële verandering van het brood en de wijn in zijn lichaam en bloed plaatst in de schepping het beginsel van een radicale verandering, van - om een beeld te gebruiken dat ons vandaag de dag wel bekend is - een soort "kernsplitsing", die wordt aangebracht in het binnenste van het zijn, een verandering die bestemd is om een proces van transformatie van de werkelijkheid op te wekken, waarvan de eindterm de gedaanteverandering van de hele wereld zal zijn, tot aan de toestand waarin God alles in allen zal zijn Vgl. 1 Kor. 15, 28 .

Document

Naam: SACRAMENTUM CARITATIS
Het Sacrament van de Liefde - Over de Eucharistie, bron en hoogtepunt van het leven en de zending van de Kerk
Soort: Paus Benedictus XVI - Postsynodale Apostolische Exhortatie
Auteur: Paus Benedictus XVI
Datum: 22 februari 2007
Copyrights: © 2007, Libreria Editrice Vaticana
Vertaling uit het Italiaans: Past. Chr. van Buijtenen, pr.
Bewerkt: 19 november 2020

Referenties naar dit document

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
Trefwoordenlijst voor dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test