Paus Benedictus XVI - 22 februari 2007
Als de Eucharistie de onomkeerbaarheid uitdrukt van de liefde van God in Christus voor zijn Kerk, dan begrijpt men waarom dit met betrekking tot het sacrament van het Huwelijk die onontbindbaarheid impliceert waarnaar elke ware liefde noodzakelijk verlangt. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 1640 Het was dus méér dan terecht dat de Synode pastorale aandacht heeft besteed aan de pijnlijke situaties waarin heel wat gelovigen zich bevinden die, na het Sacrament van het huwelijk te hebben gevierd, gescheiden zijn en een nieuw huwelijk zijn aangegaan. Het gaat hier om een lastig en ingewikkeld pastoraal probleem, een echte plaag in de hedendaagse sociale context die in groeiende mate ook de katholieke milieus aantast. De liefde voor de waarheid verplicht de Herders om de verschillende situaties goed te onderscheiden, om op adequate wijze geestelijke hulp te kunnen bieden aan de gelovigen die er in betrokken zijn geraakt. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981), 84 Vgl. Congregatie voor de Geloofsleer, Brief aan de bisschoppen van de R.-K. Kerk over het ontvangen van de Communie door hertrouwd gescheiden gelovigen, Annus Internationalis Familiae (14 sept 1994)
De Bisschoppensynode heeft de praktijk van de Kerk bevestigd, welke haar grondslag heeft in de Heilige Schrift Vgl. Mc 10, 2-12 , om hen die gescheiden en hertrouwd zijn niet tot de Sacramenten toe te laten, omdat hun levensstaat en levensomstandigheden objectief in tegenspraak zijn met die eenheid van liefde tussen Christus en de Kerk, die door de Eucharistie betekend en gerealiseerd wordt. Toch blijven zij die gescheiden en hertrouwd zijn ondanks hun situatie wel tot de Kerk behoren, die hen met bijzondere aandacht volgt, met het verlangen dat zij, voor zover dat mogelijk is, een christelijke levensstijl cultiveren, door deel te nemen aan de heilige Mis, zij het zonder de Communie te ontvangen; door te luisteren naar het Woord van God; door eucharistische Aanbidding; door het gebed; door deel te nemen aan het gemeenschapsleven; door het vertrouwelijke gesprek met een priester of geestelijke leidsman; door zich te wijden aan praktische naastenliefde; door werken van boetvaardigheid; en door hun inzet voor de opvoeding van de kinderen.
Daar waar er twijfels rijzen over de geldigheid van het aangegane sacramentele Huwelijk, moet men al het noodzakelijke doen om gronden voor zulke twijfel te verifiëren. Vervolgens is het nodig om met een volledige respect voor het canoniek recht Vgl. Pauselijke Raad voor Wetsteksten, Instructie over de richtlijnen waaraan men zich in de kerkelijke rechtbanken moet houden bij de huwelijkszaken, Dignitas connubii (25 jan 2005) de territoriale aanwezigheid te verzekeren van kerkelijke rechtbanken, en er op toe te zien dat zij een pastoraal karakter dragen en correct en ijverig hun werkzaamheden verrichten. Vgl. Bisschoppensynodes, Uitgebracht door de Synodevaders van de 11e Gewone Bisschoppensynode over de "Eucharistie", Voorstellen aan de Paus voor het samenstellen van een Apostolische Post-synodale Exhortatie (22 okt 2005), 40 In elk Bisdom moet een voldoende aantal personen zijn toegerust voor het zorgvuldig en voortvarend functioneren van de kerkelijke rechtbanken. Ik herinner er aan dat het " een zware verplichting is om ervoor te zorgen dat het institutionele werk van de Kerk in de rechtbanken dichter bij de gelovigen komt te staan". Paus Benedictus XVI, Toespraak, Tot de Rechtbank van de Romeinse Rota bij gelegenheid van het begin van het rechtsjaar (28 jan 2006) Toch is het noodzakelijk te vermijden dat men de pastorale zorgvuldigheid zo verstaat als zou deze in tegenspraak zijn met het recht. Men moet veeleer uitgaan van de vooronderstelling dat de liefde voor de waarheid het fundamentele ontmoetingspunt is tussen recht en pastoraal. Deze is immers nooit abstract, maar "is geïntegreerd in de menselijke en christelijke levensweg van elke gelovige". Vgl. Bisschoppensynodes, Uitgebracht door de Synodevaders van de 11e Gewone Bisschoppensynode over de "Eucharistie", Voorstellen aan de Paus voor het samenstellen van een Apostolische Post-synodale Exhortatie (22 okt 2005), 40
Waar tenslotte de nietigheid van de huwelijksband niet wordt vastgesteld en er objectieve omstandigheden zijn die feitelijk het samenlevingsverband onomkeerbaar maken, moedigt de Kerk deze gelovigen aan er zich voor in te spannen hun relatie te beleven volgens de wet van God, als vrienden, als broer en zus; op die manier zullen zij ook weer kunnen naderen tot de tafel van de Eucharistie, met inachtname van de beproefde kerkelijke praktijk. Opdat zo'n weg mogelijk is en vrucht draagt, moet hij de steun en hulp krijgen van herders en van adequate kerkelijke initiatieven. Daarbij moet in ieder geval worden vermeden deze relaties te zegenen, opdat er onder de gelovigen geen verwarring ontstaat over de waarde van het Huwelijk. Vgl. Bisschoppensynodes, Uitgebracht door de Synodevaders van de 11e Gewone Bisschoppensynode over de "Eucharistie", Voorstellen aan de Paus voor het samenstellen van een Apostolische Post-synodale Exhortatie (22 okt 2005), 40
Gezien de complexe culturele context waarin de Kerk in veel landen leeft, heeft de Synode vervolgens de aanbeveling gedaan dat men de grootste pastorale zorg besteed aan de vorming van degenen die gaan trouwen en aan de voorafgaande toetsing van hun overtuigingen aangaande de verplichtingen die voor de geldigheid van het Sacrament van het huwelijk onontbeerlijk zijn. Een serieus proces van onderscheiding in deze, zal helpen vermijden dat emotionele impulsen of oppervlakkige redenen de beide jongeren ertoe brengen verantwoordelijkheden op zich te nemen, die zij nog niet zullen weten te eerbiedigen. Vgl. Bisschoppensynodes, Uitgebracht door de Synodevaders van de 11e Gewone Bisschoppensynode over de "Eucharistie", Voorstellen aan de Paus voor het samenstellen van een Apostolische Post-synodale Exhortatie (22 okt 2005), 40 Het goed dat de Kerk en heel de samenleving verwachten van het huwelijk en van het daarop gegrondveste gezin, is te groot om zich niet ten volle in te zetten op dit specifieke pastorale terrein. Huwelijk en gezin zijn instellingen die men moet bevorderen en die verdedigd moeten worden tegen elke dubbelzinnigheid met betrekking tot hun waarheid, want elke schade die daaraan wordt toegebracht is in feite een wonde die het menselijk samenleven als zodanig toegebracht wordt.
