Prot. no. 467/05/L Rome, 17 oktober 2006

Uwe Eminenties / Uwe Excellenties,

In juli 2005 heeft deze Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten, met goedkeuring van de Congregatie voor de Geloofsleer, aan alle voorzitters van de Bisschoppenconferenties een schrijven gericht, om hun te vragen hun weloverwogen mening aangaande de vertaling in de diverse volkstalen van de uitdrukking "pro multis" in de formule van de consecratie van het Kostbaar Bloed tijdens de Heilige Mis vgl. Prot. n. 467/05/L van 9 juli 2005. De antwoorden die van de Bisschoppenconferenties zijn ontvangen, zijn door de beide Congregaties bestudeerd en aan de Heilige Vader is daarover verslag uitgebracht. Op zijn aanwijzing schrijft deze Congregatie nu aan uwe Eminenties /uwe Excellenties in de volgende bewoordingen:

Een tekst die overeenkomt met de woorden pro multis, welke zijn overgeleverd door de Kerk, vormt de formule die in de Romeinse Latijnse Ritus vanaf de eerste eeuwen in gebruikt is geweest. In sommige goedgekeurde teksten in de volkstaal stond in de afgelopen ongeveer 30 jaar de interpreterende vertaling "voor allen", "per tutti" of equivalenten daarvan.

Er is geen enkele twijfel aangaande de geldigheid van de Missen die gecelebreerd zijn onder gebruikmaking van een correct goedgekeurde formule die een equivalent is van het "voor allen", zoals de Congregatie voor de Geloofsleer reeds heeft verklaard. Vgl. Congregatie voor de Geloofsleer, Declaratio de sensu tribuendo adprobationi versionum formularum sacramentalium - Verklaring van de Heilige Congregatie voor de geloofsleer over de betekenis toe te kennen aan de goedkeuring van vertalingen van de sacramentele formulen, Instauratio liturgica (25 jan 1974). AAS 66 (1974), 661. De formule "voor allen" zou ongetwijfeld beantwoorden aan een correcte interpretatie van de bedoeling van de Heer die in deze tekst uitgedrukt wordt. Het is een leerstelling van het geloof dat Christus aan het kruis is gestorven voor alle mannen en vrouwen. Vgl. Joh. 11, 52 Vgl. 2 Kor. 5, 14-15 Vgl. Tit. 2, 11 Vgl. 1 Joh. 2, 2

Er zijn echter veel argumenten ten gunste van een nauwkeuriger weergave van de traditionele formule "pro multis":

1. De Synoptische Evangelies (Mt. 26, 28)(Mc. 14, 24) verwijzen specifiek naar "velen" voor wie de Heer het Offer brengt en deze bewoording is door enkele Bijbelgeleerden benadrukt in verband met de woorden van de profeet Jesaja. Vgl. Jes. 53, 11-12 . Het zou zonder meer mogelijk geweest zijn om in de teksten van het Evangelie te zeggen "voor allen" Vgl. Lc. 12, 41 ; in plaats daarvan is de formule die in het instellingsverhaal wordt geven "voor velen", en zo zijn die woorden ook in de meeste moderne vertalingen van de Bijbel getrouw vertaald.
2. De Romeinse Latijnse Ritus heeft bij de Consecratie van de Kelk altijd "pro multis" gezegd en nooit "pro omnibus".
3. De anafora's van de diverse Oosterse Riten, hetzij in het Grieks, het Syrisch, het Armeens, in de Slavische talen enz., bevatten in hun respectievelijke talen het woordelijke equivalent van het Latijnse "pro multis.
4. "Voor velen" is een getrouwe vertaling van "pro multis", waarbij "voor allen" eerder een uitleg is van het soort dat eigenlijk in de catechese thuishoort.
5. De uitdrukking "voor velen", die openstaat naar de inclusie van iedere menselijke persoon, houdt rekening met het feit dat deze redding niet langs een ietwat mechanische weg gebracht is, zonder dat men het zelf wil of er deel aan heeft. Veeleer wordt de gelovige uitgenodigd om in geloof de gave te aanvaarden die wordt aangeboden en het bovennatuurlijke leven te ontvangen dat wordt gegeven aan hen die deelnemen aan het mysterie, door het zo gestalte geven in hun leven dat zij daardoor gerekend worden bij de "velen", waarnaar de tekst verwijst.
6. In de lijn van de Instructie Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
   Liturgiam Authenticam
   Het gebruik van de volkstaal in de uitgaven van de Romeinse LiturgieVijfde instructie betreffende de juiste uitvoering van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (bij art. 36)
   (28 maart 2001) zou men zich moeten inspannen om meer getrouw te zijn aan de Latijnse tekst van de "editio typica".

De Bisschoppenconferenties van die landen waar de formule "voor allen" of een equivalent daarvan momenteel in gebruik is, worden daarom gevraagd in de komende één à twee jaar de noodzakelijke catechese voor de gelovigen over dit onderwerp op te zetten, om hen voor te bereiden op de invoering van de nauwkeurige vertaling in de volkstaal van de formule pro multis (bijv.: "voor velen", "for many", "per molti", etc.) in de volgende vertaling van het Romeinse Missaal, die de Bisschoppen en de Heilige Stoel voor hun landen zullen goedkeuren.

Met een uiting van mijn hoogachting en respect, blijf ik, uw Eminentie / uw Excellentie, geheel de uwe in Christus,

Francis Kardinaal Arinze, Prefect

Zie ook:
Paus Johannes Paulus II in de Brief voor Witte Donderdag 2005 over "voor allen" / "voor velen" - H. Paus Johannes Paulus II - Brief
Het leven van een priester moet een Eucharistische houding hebben
Brief bij gegenheid van Witte Donderdag 2005
(13 maart 2005)