• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x

De meest verheven vorm van Eucharistieviering heeft men in de plechtige gezongen Mis waarin de overvloedige rijkdom van ceremonies, assistenten en gewijde muziek de grootsheid van de goddelijke geheimen laat zien en de geest van de aanwezigen tot de vrome overweging van dezelfde geheimen brengt. Er moet derhalve naar worden gestreefd, dat de gelovigen deze vorm van viering met de passende waardering begeleiden, door op de juiste wijze daaraan deel te nemen, zoals onder wordt uiteengezet.

In de plechtige gezongen Mis nu kan de werkzame deelname van de gelovigen in drie graden worden verwezenlijkt:

  1. De eerste graad heeft men, wanneer alle gelovigen de liturgische antwoorden zingend geven: Amen; Et cum spiritu tuo; Gloria tibi, Domine; Habemus ad Dominum; Dignum et iustum est; Sed libera nos a malo; Deo gratias. Alle zorg moet er aan worden besteed, dat alle gelovigen, overal ter wereld, deze liturgische antwoorden zingend kunnen geven.
  2. De tweede graad heeft men, wanneer alle gelovigen ook gedeelten uit het Gewone van de Mis zingen, nl.: Kyrie eleison; Gloria in excelsis Deo; Credo; Sanctus-Benedictus; Agnus Dei. Er moet wel naar worden gestreefd, dat de gelovigen deze gedeelten uit het Gewone van de Mis, vooral in de meer eenvoudige gregoriaanse notaties, kunnen zingen. Maar indien niet alle gedeelten gezongen kunnen worden, dan is er niets op tegen dat de meer gemakkelijke, zoals Kyrie eleison; Sanctus-Benedictus; Agnus Dei worden gekozen om door alle gelovigen te worden gezongen, maar Gloria in excelsis Deo en Credo door de schola.
    Overigens moet men er voor zorgen, dat overal ter wereld de volgende meer eenvoudige gregoriaanse melodieën door de gelovigen worden aangeleerd: Kyrie eleison; Sanctus-Benedictus, en Agnus Dei volgens nr. XVI van het romeins Graduale; Gloria in excelsis Deo en Ite, missa est - Deo gratias, volgens nr. XV; Credo volgens nr. I of III. Langs deze weg kan het hoogst wenselijke effect worden bereikt, dat de Christengelovigen overal ter wereld hun gemeenschappelijk Geloof bij de werkzame deelname aan het hoogheilig Offer van de Mis ook door gemeenschappelijke en blijde samenzang kunnen manifesteren. Paus Pius XII, Encycliek, Over de gewijde muziek, Musicae sacrae disciplina (25 dec 1955). AAS 48 (1956) 16.
  3. De derde graad ten slotte heeft men, indien alle aanwezigen zo geoefend zijn in de gregoriaanse zang, dat zij ook gedeelten uit het Eigen van de Mis kunnen zingen. Deze volledige deelname nu in de zang moet vooral benadrukt worden voor religieuze communiteiten en seminaries.

Grote waarde moet ook worden gehecht aan de gewone gezongen Mis die, hoewel hij verstoken is van gewijde assistenten en de volledige pracht van de ceremonies, toch is uitgerust met de schoonheid van de zang en de gewijde muziek. Het is te wensen, dat op zon- en feestdagen de parochiemis of de hoogmis gezongen is.

Wat echter over de deelname van de gelovigen bij de plechtige gezongen Mis in het vorige nummer is gezegd, dat geldt evenzeer voor de gewone gezongen Mis.

Bij de gezongen Missen moet bovendien dit worden opgemerkt:

  1. Indien de priester met zijn assistenten de intocht in de kerk houdt langs een langere weg, is er niets op tegen, dat na het zingen van de Introïtusantifoon met zijn vers meerdere andere verzen van dezelfde psalm worden gezongen; in dat geval kan na ieder vers of na iedere twee verzen de antifoon worden herhaald, en, wanneer de celebrant bij het altaar is aangekomen wordt, nadat zo nodig de psalm is afgebroken, het Gloria Patri gezongen en ten slotte de antifoon herhaald.
  2. Na de antifoon bij het Offertorium mag men de oude gregoriaanse melodieën zingen van die verzen, die eertijds na de antifoon werden gezongen.
    Indien echter de antifoon bij het Offertorium aan een of andere psalm is ontleend, mag men de andere verzen van dezelfde psalm zingen; in dat geval kan na ieder vers of na iedere twee verzen van de psalm de antifoon worden herhaald en wordt na het beëindigen van het Offertorium de psalm besloten met Gloria patri, en de antifoon herhaald. Indien echter de antifoon niet aan een psalm is ontleend, kan een andere psalm worden gekozen die bij de plechtigheid past. Ook kan, na beëindiging van de antifoon bij het Offertorium, een of andere Latijns lied worden gezongen, dat echter bij dit deel van de Mis moet passen en niet langer mag duren dan tot de Secreta.
  3. De antifoon bij de Communio moet als regel gezongen worden terwijl de celebrant het Allerheiligst Sacrament nuttigt. Indien echter de gelovigen te communie gaan, wordt het zingen van dezelfde antifoon ingezet terwijl de priester de heilige Communie uitreikt. Indien dezelfde antifoon bij de Communio aan een of andere psalm is ontleend, mag men andere verzen van dezelfde psalm zingen; in dat geval kan na ieder vers of na iedere twee verzen de antifoon worden herhaald, en, na het beëindigen van de Communie, wordt de psalm besloten met Gloria Patri, en de antifoon herhaald. Indien echter de antifoon niet uit een psalm is, kan een psalm worden gekozen in overeenstemming met de plechtigheid en met de liturgische handeling.
    Na het beëindigen echter van de antifoon bij de Communio, vooral als het Communie-uitreiken aan de gelovigen lange tijd duurt, mag men ook een ander Latijns lied, dat bij de heilige handeling past, zingen. Bovendien kunnen de gelovigen die te Communie zullen gaan driemaal Domine, non sum dignus, tezamen met de celebrant, reciteren.
  4. Sanctus en Benedictus moeten, indien ze gregoriaans worden gezongen, aaneengesloten gezongen worden, maar anders worde Benedictus na de Consecratie geplaatst.
  5. Terwijl de Consecratie wordt voltrokken moet ieder gezang ophouden, en, waar dit gewoonte is, ook de muziek van het orgel en ieder ander instrument.
  6. Na de Consecratie wordt, tenzij Benedictus nog gezongen moet worden, een heilige stilte aangeraden tot aan Pater noster.
  7. Terwijl de celebrant op het einde van de Mis de gelovigen zegent, zwijge het orgel; de celebrant moet echter de woorden van de Zegen zo uitspreken, dat zij door alle gelovigen verstaan kunnen worden.

Document

Naam: INSTRUCTIO DE MUSICA SACRA ET SACRA LITURGIA
Over gewijde muziek en de heilige Liturgie
Soort: Congregatie voor de Riten
Auteur: Gaetano Kard. Cicognani
Datum: 3 september 1958
Copyrights: © 1959, Katholiek Archief 14e jrg., nr. 9/10 p. 193-216
Bewerkt: 7 november 2019

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
Trefwoordenlijst voor dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test