INSTRUCTIO DE MUSICA SACRA ET SACRA LITURGIAOver gewijde muziek en de heilige Liturgie
(Soort document: Congregatie voor de Riten)
Gaetano Kard. Cicognani -
3 september 1958
De werkzame deelname van de gelovigen, vooral aan de heilige Mis en aan bepaalde meer ingewikkelde liturgische plechtigheden, zal gemakkelijker verkregen kunnen worden door het optreden van een commentator, die, te juister tijd en met weinig woorden, de riten zelf of de gebeden en lezingen van celebrant of gewijde assistenten verklaart en de uitwendige deelname van de gelovigen, nl. hun antwoorden, bidden en zingen, leidt. Een dergelijke commentator kan toegelaten worden, met inachtneming van de volgende nor- men:
- Het is passend, dat de functie van commentator door een priester of minstens door een geestelijke wordt vervuld; bij gebreke hieraan kan deze aan een mannelijke leek worden opgedragen, door zijn christelijke levenswandel aanbevolen en in zijn functie goed onderricht. Vrouwen echter kunnen nooit de functie van commentator vervullen; slechts dit wordt toegestaan, dat ingeval van nood een vrouw het zingen of bidden van de gelovigen als het ware voorgaat.
- Indien de commentator een priester of geestelijke is, zij hij in toog gekleed en opgesteld in het priesterkoor of bij het hek, ofwel op de ambo of de preekstoel; is hij echter een leek, dan stelle hij zich op voor de gelovigen, op de meest geschikte plaats, maar niet in het priesterkoor of op de preekstoel.
- De verklaringen en aansporingen door de commentator te geven moeten schriftelijk voorbereid zijn, weinig in aantal, opvallend door soberheid, te juister tijd en met gematigde stem uitgesproken; zij moeten nooit de gebeden van de celebrant overstemmen; kortom: zij moeten zo worden gegeven, dat zij de godsvrucht van de gelovigen tot steun, niet tot nadeel strekken.
- Bij het leiden van het gebed van de gelovigen, zal de commentator de voorschriften indachtig zijn, waarover boven n. 14 c.
- In de plaatsen, waar de H. Stoel het voorlezen van Epistel en Evangelie in de volkstaal, na het zingen van de Latijnse tekst heeft toegestaan, mag de commentator voor deze voorlezing zich niet in de plaats stellen van de celebrant, diaken, subdiaken of lezer (vgl. n. 16 c).
- De commentator houde rekening met de celebrant en begeleide de gewijde plechtigheid zo dat deze noch vertraagd behoeft te worden noch onderbroken, zodoende dat de gehele liturgische plechtigheid harmonisch, waardig en vroom verloopt.

© 1959, Katholiek Archief 14e jrg., nr. 9/10 p. 193-216