Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

1. In gezongen Missen moet zowel door de celebrerende priester en de assistenten, als door de schola en door de gelovigen uitsluitend de Latijnse taal worden gebruikt.
   "Maar waar sinds eeuwen of onheuglijke tijden de gewoonte heerst om bij het plechtig Eucharistisch Offer (d.w.z. bij gezongen Missen) na het zingen van de heilige liturgische woorden in het Latijn sommige volkszangen in de volkstaal in te voegen, kunnen de plaatselijke ordinarissen dit laten bestaan, "als zij vanwege plaatselijke of persoonlijke omstandigheden oordelen, dat deze (gewoonte) redelijkerwijze niet kan worden opgeheven" (can. 5), doch hierbij blijft de wet van kracht, die voorschrijft, dat de liturgische woorden zelf niet mogen worden gezongen in de volkstaal" Paus Pius XII, Encycliek, Over de gewijde muziek, Musicae sacrae disciplina (25 dec 1955). AAS 48 (1956) 16-17
2. In gelezen Missen moeten de celebrerende priester, zijn assistent, en de gelovigen die tezamen met de celebrant onmiddellijk aan de liturgische handeling deelnemen, d.w.z. met luider stem die delen van de Mis zeggen die op hen betrekking hebben (vgl. n. 31), uitsluitend de Latijnse taal gebruiken.
   Indien echter de gelovigen, buiten deze onmiddellijke deelname aan de liturgie, bepaalde gebeden of volksliederen, naar plaatselijke gewoonte, willen toevoegen, dan kan dit ook in de volkstaal gebeuren.
3. Delen van het Eigen, van het Gewone en van de Canon van de Mis luidop zeggen tezamen met de celebrant, in het Latijn of letterlijk vertaald, hetzij door alle gelovigen hetzij door een commentator, is streng verboden, behalve die delen die in n. 31 worden opgesomd.
   Het is echter wenselijk, dat op zon- en feestdagen in de gelezen Missen het Evangelie en ook het Epistel door een lezer in de volkstaal worden gelezen tot nut van de gelovigen.
   Vanaf de Consecratie bovendien tot aan het Pater Noster is een gewijde stilte aan te raden.

Religieuze volkszang kan bij oefeningen van godsvrucht vrij worden aangewend; bij liturgische handelingen echter worde strikt de hand gehouden aan wat boven, nn. 13-15, is bepaald.

De tweede manier van deelname heeft men, wanneer de gelovigen aan het eucharistisch Offer deelnemen door gemeenschappelijke gebeden en gezangen te verrichten.

Men moet er voor zorgen, dat zowel gebeden als gezangen aan de afzonderlijke delen van de Mis goed zijn aangepast, behoudens echter het voorschrift van n. 14 c.

In gelezen Missen kunnen religieuze volksliederen door de gelovigen worden gezongen, met behoud echter van de wet dat zij moeten passen bij de afzonderlijke delen van de Mis vgl. n. 14 b).

De religieuze volkszang moet ten zeerste worden aanbevolen en bevorderd; met behulp daarvan immers wordt het christelijk leven van een religieuze geest vervuld en de geesten van de gelovigen tot hogere dingen verheven. Deze religieuze volkszang nu heeft een eigen plaats bij alle, hetzij openbare hetzij familiale, feesten van het christelijk leven, of ook onder de langdurige zorgen van het dagelijks leven; een edeler plaats echter bekleedt hij bij alle oefeningen van godsvrucht, hetzij in hetzij buiten de kerk te verrichten; soms ten slotte wordt hij bij liturgische handelingen toegelaten, volgens de boven nn. 13-15 verstrekte normen.

De werkzame deelname van de gelovigen, vooral aan de heilige Mis en aan bepaalde meer ingewikkelde liturgische plechtigheden, zal gemakkelijker verkregen kunnen worden door het optreden van een commentator, die, te juister tijd en met weinig woorden, de riten zelf of de gebeden en lezingen van celebrant of gewijde assistenten verklaart en de uitwendige deelname van de gelovigen, nl. hun antwoorden, bidden en zingen, leidt. Een dergelijke commentator kan toegelaten worden, met inachtneming van de volgende nor- men:

1. Het is passend, dat de functie van commentator door een priester of minstens door een geestelijke wordt vervuld; bij gebreke hieraan kan deze aan een mannelijke leek worden opgedragen, door zijn christelijke levenswandel aanbevolen en in zijn functie goed onderricht. Vrouwen echter kunnen nooit de functie van commentator vervullen; slechts dit wordt toegestaan, dat ingeval van nood een vrouw het zingen of bidden van de gelovigen als het ware voorgaat.
2. Indien de commentator een priester of geestelijke is, zij hij in toog gekleed en opgesteld in het priesterkoor of bij het hek, ofwel op de ambo of de preekstoel; is hij echter een leek, dan stelle hij zich op voor de gelovigen, op de meest geschikte plaats, maar niet in het priesterkoor of op de preekstoel.
3. De verklaringen en aansporingen door de commentator te geven moeten schriftelijk voorbereid zijn, weinig in aantal, opvallend door soberheid, te juister tijd en met gematigde stem uitgesproken; zij moeten nooit de gebeden van de celebrant overstemmen; kortom: zij moeten zo worden gegeven, dat zij de godsvrucht van de gelovigen tot steun, niet tot nadeel strekken.
4. Bij het leiden van het gebed van de gelovigen, zal de commentator de voorschriften indachtig zijn, waarover boven n. 14 c.
5. In de plaatsen, waar de H. Stoel het voorlezen van Epistel en Evangelie in de volkstaal, na het zingen van de Latijnse tekst heeft toegestaan, mag de commentator voor deze voorlezing zich niet in de plaats stellen van de celebrant, diaken, subdiaken of lezer (vgl. n. 16 c).
6. De commentator houde rekening met de celebrant en begeleide de gewijde plechtigheid zo dat deze noch vertraagd behoeft te worden noch onderbroken, zodoende dat de gehele liturgische plechtigheid harmonisch, waardig en vroom verloopt.