De dogmatische bijdragen voorzagen in de uitleg die noodzakelijk was voor een analyse van concrete situaties en actie plannen.Deze analyses vormen het tweede belangrijke onderdeel van ons werk.

De menselijke stimulatie en evangelisatie van kinderen kan alleen uitgeoefend worden in het kader van levensontwikkeling, in de structuur van de beschaving van liefde. Wij waren aangenaam verrast door het aantal en de diversiteit van de initiatieven op dit gebied. Dit was een gelegenheid voor ons de veelvormige daad van de Heilige Geest in de harten en in de gezinnen in werking te zien.

Vele recente initiatieven richten zich op erkenning van de waardigheid van het moederschap die vaak het slachtoffer is van een wrede maatschappij of van een ongunstige context. Het feminisme van de jaren 70 lijkt tegenwoordig haar kracht verloren te hebben en probeert vervangen te worden door een oorspronkelijk feminisme dat opkomt voor de rechten van de vrouw als moeder. Het zoekt ook erkenning voor de onvervangbare bijdrage van de moeder aan het algemeen welzijn en tegelijkertijd aan steun voor het moederschap. Kortom het nieuwe feminisme vraagt erkenning van het eigen belang van vrouwen in de maatschappij. "De persoonlijke rijkdom van vrouwelijkheid is zeker niet minder dan de mannelijke rijkdom: zij zijn slechts verschillend. Daarom moet een vrouw evenals een man haar 'voldoening' begrijpen als een persoon, haar waardigheid en roeping, op basis van deze rijkdom, volgens de vrouwelijke rijkdom die zij ontving op de dag van de schepping en meekrijgt als uiting van het beeld en gelijkenis van God' dat speciaal van haar is". H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Over de waardigheid en de roeping van de vrouw, Mulieris Dignitatem (15 aug 1988), 10

Wanneer, in het bijzonder, moeders in gezinnen geen voldoende steun krijgen voor hun opvoedkundige taak, geestelijke leiding of zelfs materiële middelen, dan nemen het aantal abortussen en het verlaten van kinderen toe. Sommige vrouwen krijgen kinderen van verschillende vaders, die zij niet in staat zijn groot te brengen en de kinderen worden aan hun lot overgelaten. De feiten tonen duidelijk dat deze kinderen later slachtoffer worden van misbruik, exploitatie en verstrikt raken in kinderprostitutie, pornografie en weerzinwekkende pedofilie. Bovendien zijn de zorgelijke condities van gezinsleven veroorzaakt door oorlogen en misère de oorsprong van ernstige en niet terug te draaien achterstand in de opvoeding van kinderen die, zonder de bescherming en leiding van het gezin, aan hun lot worden overgelaten op straat en door criminelen worden geëxploiteerd. Hierdoor worden zij zelf criminelen, en de meisjes belanden vaak op straat en in de prostitutie. Wat resulteert in het gevaar van te vroege zwangerschap en het oplopen van verscheidene seksueel overdraagbare ziektes, inclusief aids. Deze situaties doen zich vaak voor in arme landen, maar zij ook aanwezig in rijke landen. In beide gevallen is de hoofdoorzaak dezelfde: de morele crisis die vele gezinnen in zijn greep houdt en de moeilijke situatie waarin ouders leven.

De juridische aspecten van dit probleem zijn buitengewoon belangrijk. Een beslissende verplichting is noodzakelijk voor de juridische erkenning van de rechten van het kind. Allereerst komt het recht op leven van het ongeboren kind, dat zich gesteld ziet tegenover abortus en vernietiging van embryo's, ongeacht wat de reden is om zo'n vernietiging uit te voeren. Ook de zeer ernstige schendingen jegens de waardigheid van kinderen moeten gestopt worden door middel van gepaste juridische bepalingen, zowel op nationaal als op internationaal niveau: seksuele exploitatie (zoals de zo genaamde "kindsekstoerisme"), en het geweld op elk gebied waaronder deze zwakke menselijke personen lijden die bescherming van hun meest fundamentele mensenrechten worden onthouden. Zijn het niet deze werkelijke en echte misdaden tegen de menselijkheid welke als zodanig erkend en bestraft moeten worden, niet alleen daar waar zij zich voordoen maar ook in de landen van origine van de daders van deze misdaden?

Wij waren geroerd toen wij een serie initiatieven vernamen die in zeer verschillende contexten uitgevoerd zijn, alle met het doel kinderen te behoeden voor verlating in geval de beide ouders overleden zijn, of als de kinderen "wezen van levende ouders" zijn. H. Paus Johannes Paulus II, Brief, Brief aan de Gezinnen - Bij gelegenheid van het Internationaal Jaar van het Gezin, Gratissimam sane (2 feb 1994), 14 Adoptie door getrouwde stellen kan een concrete getuigenis zijn van solidariteit en liefde. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de waarde en de onaantastbaarheid van het menselijk leven, Evangelium Vitae (25 mrt 1995), 93 Adoptie is in zijn gift en generositeit een teken dat laat zien hoe de wereld kinderen zou moeten verwelkomen. Onvruchtbare echtparen die kiezen voor adoptie zijn een sprekend voorbeeld van karakteristieke echtelijke liefdadigheid. Vgl. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2373-2379 Helaas zijn vele echtparen geneigd gebruik te maken van immorele technieken of kunstmatige bevruchting wat deel uitmaakt van de mentaliteit van een "kind tegen elke prijs" en "recht op een kind" dat indruist tegen de goddelijke Openbaring betreffende voortplanting als een gave van God, en seksualiteit binnen het huwelijk als samenwerking met God de Schepper. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2377 Verantwoordelijk ouderschap houdt een hecht verwantschap in met de morele orde door God ingesteld. Vgl. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Het menselijk leven en geboorteregelingen, Humanae Vitae (25 juli 1968), 10 Er zou ook gewag gemaakt moeten worden van recente pogingen om adopties door homoseksuele personen te legaliseren, en dit moet ten stelligste worden verworpen. Het is duidelijk dat dit niet de gewenste situatie is om kinderen in op te voeden en hun persoonlijkheid te laten ontwikkelen. "De band tussen twee mannen of twee vrouwen kan geen echt gezin vormen, nog minder kan aan zo'n verbintenis het recht toegekend worden kinderen te adopteren zonder een gezin". H. Paus Johannes Paulus II, Angelus/Regina Caeli, Over het Jaar van het gezin (20 feb 1994), 2 Wat pleegouderschap en adoptie betreft, is het belangrijkste principe dat toegepast moet worden dat het belang van het kind altijd moet prevaleren boven andere overwegingen.

Het gezinsleven in overweging nemend, hebben wij de relatie tussen de generaties onder de loep genomen, "de genealogie van de persoon ligt vast in de biologie van de generatie" H. Paus Johannes Paulus II, Brief, Brief aan de Gezinnen - Bij gelegenheid van het Internationaal Jaar van het Gezin, Gratissimam sane (2 feb 1994), 9. Veel nadruk werd gelegd op de bijdrage van de grootouders in de opvoeding van hun kleinkinderen. Grootouders geven een levenservaring en geloof door met een speciale tederheid en tegenwoordig zijn zij vaak een belangrijke factor in de evangelisatie, vooral wanneer om allerlei redenen, de overdracht door de ouders van het geloof niet wordt uitgevoerd. In het doorgeven van waarden, en religieuze waarden in het bijzonder, blijkt in dit opzicht de rol van de grootouders van fundamenteel belang te zijn met het oog op de opvoedkundige tekortkoming.