30 september 1997
HET CHRISTENDOM EN DE GODSDIENSTEN | |||
► | INLEIDING |
Het vraagstuk van de relaties tussen de godsdiensten wordt met de dag belangrijker. Verscheidene factoren dragen bij tot de actualiteit van dit probleem: voor alles de toenemende interdependentie van de diverse werelddelen, die zich op diverse vlakken manifesteert; de informatie waartoe een steeds groter aantal personen in de meeste landen toegang heeft; volksverhuizingen zijn bepaald geen souvenir uit het verleden; de moderne technologie en industrie hebben tot op heden ongekende uitwisselingen tussen veel landen op gang gebracht.
Het is duidelijk dat deze factoren de verschillende continenten en naties op diverse manieren raken, maar geen enkel deel van de wereld kan er geheel onberoerd door blijven.
Deze factoren, interdependentie van de verschillende volkeren en culturen en communicatie, hebben een groter bewustzijn van de pluraliteit van godsdiensten teweeggebracht, met de gevaren en tevens de kansen die dit met zich meebrengt. Ondanks de secularisatie is de godsdienstigheid bij de mensen van onze tijd niet verdwenen. Bekend zijn diverse verschijnselen waardoor deze godsdienstigheid aan het licht komt, ondanks de crisis die de grote godsdiensten in verschillende mate doormaken. Het belang van het religieuze in het leven van de mens en het toenemende aantal ontmoetingen van mensen en culturen maken een interreligieuze dialoog noodzakelijk, met het oog op de problemen en noden die de mensheid heeft, ter verheldering van de zin van het leven en met het oog op een gemeenschappelijk handelen ten bate van vrede en gerechtigheid in de wereld. Het Christendom houdt zich in feite niet afzijdig van deze ontmoeting en de daaruit voortvloeiende dialoog tussen de godsdiensten, en mag dat ook niet doen. Al zijn deze godsdiensten soms factoren van verdeeldheid en conflicten tussen de volkeren geweest, en kunnen ze dat nog in, het is wenselijk dat ze zich in onze wereld manifesteren als element van vrede en eenheid. Het Christendom moet ertoe bijdragen dat dit mogelijk is.
Om deze dialoog vruchtbaar te laten zijn, is het nodig dat het christendom, met name de katholieke kerk, tracht te verhelderen hoe zij de godsdiensten vanuit theologisch oogpunt waardeert. Van deze waardering zal in grote mate de relatie afhangen van de christenen met de diverse godsdiensten en hun volgelingen, en de daarmee verbonden dialoog die op gedifferentieerde wijze met hen wordt gevoerd. De reflecties die volgen, hebben als voornaamste doel enige theologische principes uit te werken die bij deze waardering behulpzaam zijn. Deze principes worden naar voren gebracht in het heldere besef dat er nog veel open vragen zijn die nader onderzoek en verdere discussie vergen. Alvorens over te gaan tot het uiteenzetten van deze principes achten wij het noodzakelijk de grondslag van het huidige theologische debat te schetsen. Op basis daarvan zullen de voorstellen die daarna geformuleerd worden, begrijpelijker zijn.