Bij gelegenheid van de jaarlijkse internationale conferentie ontdekt de wereld ieder jaar opnieuw tegen het einde van december de gruwelijke werkelijkheid van de epidemie van hiv/aids. Dit jaar was het verslag van de unaids over de ontwikkeling van de epidemie misschien nog meer verontrustend dan in voorbije jaren vanwege de ernstige vooruitzichten die dat verslag biedt met betrekking tot Afrika zuidelijk van de Sahara en zijn overlevingskansen in de komende eeuw.

Terwijl de twintigste eeuw zijn eind tegemoet gaat, zijn er volgens de gegevens van unaids 2,6 miljoen mensen die dit jaar gestorven zijn ten gevolge van aids M. Balter, Aids Now World’s Fourth Biggest Killer, in: Science (1999), 284 (5417), 1101. Het is het hoogste aantal sinds het begin van de aids-epidemie en dat ondanks de ontwikkeling van de antiretrovirale therapie die in rijke landen de verbreiding van de ziekte heeft afgeremd. Er hebben zich dit jaar 5,6 miljoen nieuwe gevallen van besmetting in de wereld voorgedaan. 32,4 Miljoen volwassenen en 1,2 miljoen kinderen zijn besmet geraakt met hiv/aids; 95% ervan leeft in de arme ontwikkelingslanden.

Deze getallen zijn bijzonder indrukwekkend als we bedenken dat het aids-drama zich vooral afspeelt in Afrika zuidelijk van de Sahara. De conferentie van Lusaka (Zambia), gehouden van 12 tot 16 september 1999, heeft duidelijk gemaakt hoe de situatie helaas ernstiger geworden is E. Favereau, Sida en Afrique: un bilan amer, in: Libération (17 september 1999); N. Herzberg, Dans une immense solitude, l’Afrique meurt d’abord du sida, in: Le Monde (14 september 1999), 1; N. Herzberg, L’épidémie de sida est sur le point d’anéantir les rares acquis du développement en Afrique, in: Le Monde (16 september 1999), 4. 70% Van de seropositieven – dat wil zeggen 23,3 miljoen – leeft in Afrika zuidelijk van de Sahara, waarbij te bedenken is dat heel de bevolking slechts 10% van de wereldbevolking uitmaakt. Het grootste deel ervan zal in de komende tien jaar sterven. De volwassenbevolking laat een overwicht zien van 8% (0,25% voor West-Europa, 0,13% voor Noord-Afrika en Midden-Oosten). Vanaf het begin van de epidemie zijn 34 miljoen mensen in Afrika zuidelijk van de Sahara besmet met hiv. Daarvan zijn reeds 11,5 miljoen gestorven (83% van degenen die tengevolge van aids sinds het begin van de epidemie gestorven zijn).

In 1998 is aids verantwoordelijk geweest voor 2,2 miljoen doden in Afrika zuidelijk van de Sahara, tegen 200.000 tengevolge van oorlog P. Benkimoun, N. Herzberg, Le sida est devenu la première cause de mortalité en Afrique, in: Le Monde (14 september 1999), 6. De levensverwachting bij de geboorte die in zuidelijk Afrika van 44 in de jaren vijftig gestegen was naar 59 in de jaren negentig zal dalen naar 45 in de periode 2005-2010 De levensverwachting in Zambia is gedaald van 64 naar 47 jaar. In dat land heeft een jongen van 15 jaar 60% kans te sterven aan aids. D. Logie, aids cuts life expectancy in sub-Saharan Africa by a quarter, in: British Medical Journal (1999), 319 (7213), 806. Die doden vormden het jonge deel van de bevolking, dat deel dat onderwijs, beroepsvorming genoten heeft of onderwijs gaf Aids: Teachers Dying in Central Africa, in: Current Concerns 10/99 (oktober 1999), 7; A quoi sert-il de construire des écoles en Afrique si les professeurs meurent comme des mouches?, in: Le Monde, Economie (14 september 1999), III. Zij vormden de hoop van die arme landen. Velen van hen waren jonge moeders met kleine kinderen. Daaruit vloeit het verschrikkelijke probleem van de aids-wezen voort. 95% Van de 11,2 miljoen wezen ten gevolge van aids zijn Afrikanen N. Herzberg, Les orphelins de Cairo Road, in: Le Monde (30 september 1999), 14.