De aanbidding van het Allerheiligste Sacrament is een bijzonder verbreide uiting van verering voor de Eucharistie, waartoe de Kerk herders en gelovigen ten zeerste aanspoort.

Haar oorspronkelijke vorm kan men laten teruggaan op de verering die op Witte Donderdag volgt op de viering van de mis ter gelegenheid van het Laatste Avondmaal en op de overbrenging van de heilige gedaanten. Zij brengt in hoge mate het verband tot uitdrukking dat bestaat tussen de viering van de gedachtenis van het offer van de Heer en zijn blijvende tegenwoordigheid in de geconsacreerde gedaanten. Het bewaren van de geconsacreerde gedaanten – vooral op de grond van de noodzaak er op ieder ogenblik over te kunnen beschikken om het viaticum aan de zieken toe te dienen – deed bij de gelovigen de prijzenswaardige gewoonte ontstaan in stilte te bidden voor de tabernakel om Christus, in het sacrament tegenwoordig, te vereren. Vgl. Paus Pius XII, Encycliek, Over de Heilige Liturgie, Mediator Dei et hominum (20 nov 1947), 127-135 Vgl. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de leer en de verering van de Heilige Eucharistie, Mysterium Fidei (3 sept 1965), 56-63 Vgl. Congregatie voor de Riten, Over de Eredienst van de Eucharistie, Eucharisticum Mysterium (25 mei 1967), 49-50 Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 5 Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De heilige Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis, De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam (21 juni 1983)

Immers, ’het geloof in de werkelijke tegenwoordigheid van de Heer leidt vanzelf tot een uiterlijke en publiekelijke manifestatie van dit geloof (...). De godsvrucht die de gelovigen ertoe brengt om het heilig Sacrament te bezoeken, is dus voor hen een aansporing om ten volle deel te nemen aan het Paasmysterie en in dankbaarheid te beantwoorden aan de gave van Hem, die door zijn mensheid het goddelijk leven voortdurend uitstort in de ledematen van zijn Lichaam. Bij Christus de Heer verblijven, genieten zij een vertrouwelijke omgang met Hem; zij openbaren Hem hun diepste verlangens voor zichzelf en voor allen, die hun dierbaar zijn, en bidden voor de vrede en het heil van de wereld. Samen met Christus bieden zij heel hun leven aan de Vader aan in de Heilige Geest en ontvangen zij als wonderbare wedergave een vermeerdering van geloof, hoop en liefde. Zo versterken zij die goede gesteltenis, waarin zij met de vereiste godsvrucht de gedachtenis van de Heer kunnen vieren en dit brood, ons door de Vader geschonken, dikwijls kunnen ontvangen’. Vgl. Congregatie voor de Riten, Over de Eredienst van de Eucharistie, Eucharisticum Mysterium (25 mei 1967), 49-50

In de aanbidding van de Allerheiligste Sacrament komen liturgische vormen en uitingen van volksvroomheid samen waarvan het niet gemakkelijk is de grenzen precies te onderscheiden.

Deze aanbidding kan op verschillende wijze gestalte krijgen: Apostolische Penitentiarie, Enchiridion Indulgentiarum - tertia editur (16 juli 1999), 7. Over de aflaten die toegekend worden aan de eucharistische Aanbidding en de processie

• een eenvoudig bezoek aan het Allerheiligste Sacrament dat in het tabernakel rust: een korte ontmoeting met Christus, welke door het geloof in het tegenwoordigheid wordt aanbevolen, wordt gekenmerkt door stil gebed;
• de aanbidding voor het Sacrament dat overeenkomstig de liturgische normen uitgesteld is in de monstrans of de pyxis voor langere of kortere tijd; Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 82-90 Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De heilige Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis, De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam (21 juni 1983) Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 941
• de zogenaamde altijddurende aanbidding en de aanbidding van het veertigurengebed die een hele religieuze gemeenschap of een eucharistische vereniging of een parochiegemeenschap betreft en die de gelegenheid biedt voor talrijke uitingen van eucharistische godsvrucht. Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 942

De gelovigen zullen voor deze ogenblikken van aanbidding geholpen moeten worden om zich te bedienen van de Heilige Schrift als onvergelijkelijk gebedenboek, om geschikte gezangen en gebeden te gebruiken, om vertrouwd te raken met enkele eenvoudige structuren van de getijdengebed, het ritme van de liturgisch jaar te volgen en om in stil gebed te verwijlen. Zo zullen zij langzamerhand begrijpen dat er tijdens de aanbidding van het Allerheiligste Sacrament geen andere devotionele praktijken ter ere van de Heilige Maagd Maria en de heiligen plaats mogen vinden. Op grond van de nauwe band die Maria en Christus verenigt, zou echter het bidden van de rozenkrans kunnen helpen aan het gebed een diepe christologische richting te geven, omdat men daarbij de mysterie van menswording en verlossing overdenkt.