9 april 2002
De donderdag volgend op het hoogfeest van de Heilige Drie-eenheid viert de Kerk het hoogfeest van het Heilig Lichaam en Bloed van de Heer. Het feest, dat in 1264 door paus Urbanus IV uitgebreid werd tot de hele Latijnse Kerk, vormde enerzijds een antwoord van geloof en eredienst op de ketterse theorieën over de werkelijke tegenwoordigheid van Christus in de eucharistie, anderzijds was het de bekroning van een beweging van vurige devotie voor het verheven altaarsacrament.
De volksvroomheid begunstigde derhalve het proces van de instelling van Sacramentsdag; op zijn beurt was dit weer een oorzaak van en aanleiding tot het ontstaan van nieuwe eucharistische godsvrucht bij het volk van God. Gedurende eeuwen is de viering van Sacramentsdag
De devotie voor de Eucharistie, die zo geworteld is in het Christenvolk, moet echter opgevoed worden in het begrijpen van twee fundamentele werkelijkheden:
Daarom waarschuwt het Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Romeins Rituaal
Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica (31 mei 1984): ’Wanneer de gelovigen Christus vereren, die in dit sacrament tegenwoordig is, mogen zij niet vergeten dat deze tegenwoordigheid de vrucht is van het offer dat ze een uitnodiging is tot een sacramentele en een geestelijke communie’. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 80 Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De heilige Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis, De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam (21 juni 1983)
De processie op het hoogfeest van het Lichaam en Bloed van Christus is, om zo te zeggen, de ’standaardvorm’ van de eucharistische processies. Zij is inderdaad een ’verlengstuk’ van de Eucharistieviering: onmiddellijk na de mis wordt de hostie die daarin geconsacreerd is, buiten het kerkgebouw gebracht, opdat het Christenvolk ’publiekelijk een getuigenis aflegt van geloof en verering voor het Allerheiligste Sacrament’. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 101 Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 944
De gelovigen begrijpen en beminnen de waarden die diep geworteld zijn in de sacramentsprocessie: zij voelden zich ’God volk’ dat op weg is met zijn Heer, het geloof belijdend in Hem die waarlijk ’God met ons’ geworden is.
Het is echter noodzakelijk dat bij eucharistische processies de normen die het houden ervan regelen, in acht genomen worden, Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 101-108 Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De heilige Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis, De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam (21 juni 1983) in het bijzonder die welke de waardigheid ervan en de aan het Allerheiligste Sacrament verschuldigde eerbied garanderen. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 101-102 Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De heilige Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis, De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam (21 juni 1983) Het is ook noodzakelijk dat de typische elementen van de volksvroomheid, zoals het versieren van · straten en ramen, de bloemenhulde en de rustaltaren onderweg, waar het Allerheiligste neergezet zal worden, de liederen en de gebeden, 'allen ertoe brengen hun geloof in Christus te tonen, slechts gericht als zij zijn op de lof van de Heer' Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 104 Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De heilige Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis, De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam (21 juni 1983) en dat ze wars zijn van iedere vorm van wedijver.
Een eucharistische processie sluit gewoonlijk af met de zegening met het Allerheiligste Sacrament. In het bijzondere geval van de sacramentsprocessie vormt de zegen het plechtig slot van de hele viering. In plaats van de gebruikelijke zegen van de priester wordt de zegen met het Allerheiligste Sacrament gegeven.
Het is belangrijk dat de gelovigen begrijpen dat de zegen met het Allerheiligste Sacrament niet een op zich staande vorm van eucharistische vroomheid is, maar het afsluitende ogenblik van een cultische ontmoeting die op voldoende wijze verlengd is. Daarom verbiedt de liturgische norm ‘de uitstelling die alleen maar gedaan wordt voor het geven van de zegen’. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, Rituale Romanum ex decreto sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II renovatum, auctoritate Pauli Pp. VI editum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum, editio typica, Romeins Rituaal (31 mei 1984), 81
