Volgens het leergezag van de Kerk is volksvroomheid een levende werkelijkheid in de Kerk en van de Kerk. Haar bron is gelegen in de voortdurende en actieve tegenwoordigheid van de Geest van God in het kerkelijk bestel. Haar referentiepunt is het mysterie van Christus, de Verlosser. Haar doel de heerlijkheid van God en het heil van de mensen. Die volksvroomheid is, historisch gezien, ‘een gelukkige ontmoeting tussen het werk van de evangelisatie en de cultuur’. H. Paus Johannes Paulus II, Homilie, Heiligdom van Onze Vrouw van Zapopán, Mexico (30 jan 1979), 2 Daarom heeft het leergezag meermalen zijn achting tot uitdrukking gebracht voor de volksvroomheid en haar uitingen. Het heeft bovendien hen die haar negeren, verwaarlozen of minachten, vermaand om ten opzichte daarvan een positieve houding aan te nemen, die rekening houdt met haar waarden. Vgl. H. Paus Paulus VI, Apostolische Exhortatie, Over de vernieuwing van de Maria-verering in liturgie en persoonlijke beleving, Marialis Cultus (2 feb 1974), 31 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot de Bisschoppen van Basilicata en Apulië (Italië) bij het bezoek 'ad limina' (28 nov 1981), 4 Het heeft tenslotte niet geaarzeld haar voor te stellen als ‘een ware schat van het volk Gods’. H. Paus Johannes Paulus II, Homilie, Ippodromo Peñuelas - La Serena (Cile), Terwijl Hij zo aan het spreken was, verhief een vrouw uit de menigte haar stem en riep Hem toe: 'Gelukkig de schoot die U gedragen heeft en de borsten die U hebben gevoed.' (Lc. 11, 27) (5 apr 1987), 2

De achting van het leergezag van de Kerk voor de volksvroomheid wordt vóór alles gemotiveerd door de waarden die zij belichaamt.

De volksvroomheid heeft een bijna aangeboren gevoel voor het sacrale en het transcendentie. Zij laat een echt dorsten naar God zien en ‘een diepe zin voor de onuitsprekelijke eigenschappen van God: namelijk zijn vaderschap, voorzienigheid, de aanwezigheid van zijn altijddurende en barmhartige liefde’, Vgl. H. Paus Paulus VI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de Evangelisatie in de Moderne Wereld, Evangelii Nuntiandi (8 dec 1975), 48 zijn barmhartigheid. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Catechese geven in onze tijd, Catechesi Tradendae (16 okt 1979), 54

De documenten van het leergezag van de Kerk laten enkele innerlijke houdingen en deugden zien die de volksvroomheid in het bijzonder waardeert, suggereert en voedt: geduld en ‘christelijke berusting in onherstelbare situaties’, Latijns-Amerika (CELAM), 3de Algemene Vergadering van Latijns-Amerikaanse bisschoppen Puebla (13 feb 1979), 913 vertrouwvolle overgave aan God, het vermogen om te lijden en om de ‘zin voor het kruis dat men moet dragen in het dagelijks leven’ H. Paus Paulus VI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de Evangelisatie in de Moderne Wereld, Evangelii Nuntiandi (8 dec 1975), 48 te zien, het oprechte verlangen om de Heer te behagen, om de Heer aangedane beledigingen ongedaan te maken en het openstaan voor anderen als ook het ‘gevoel van vriendschap, liefde en vertrouwelijke eenheid’. Latijns-Amerika (CELAM), 3de Algemene Vergadering van Latijns-Amerikaanse bisschoppen Puebla (13 feb 1979), 913

De volksvroomheid richt haar aandacht graag op het mysterie van de Zoon van God, die uit liefde voor de mensen kind en onze broeder geworden is door arm geboren te worden uit een nederige en arme vrouw. Zodoende legt de volksvroomheid eveneens een levendig gevoel aan de dag voor het mysterie van het lijden en de dood van Christus. Vgl. Latijns-Amerika (CELAM), 3de Algemene Vergadering van Latijns-Amerikaanse bisschoppen Puebla (13 feb 1979), 912

In de volksvroomheid wordt een grote plaats ingenomen door de beschouwing van het mysterie van het hiernamaals, door het verlangen naar vereniging met de bewoners van de hemel – de heilige Maagd Maria, de engelen en de heiligen – en door het gebed ten behoeve van de overledenen.

De harmonieuze versmelting van de christelijke boodschap met de cultuur van een volk, die men vaak tegenkomt bij uitingen van volksvroomheid, is een andere reden voor de achting van het leergezag van de Kerk voor deze laatste.

Bij de zuiverste uitingen van volksvroomheid maakt de christelijke boodschap zich immers enerzijds de uitdrukkingswijze van de cultuur van het volk eigen en doordrenkt zij anderzijds de opvattingen ervan over leven en dood, vrijheid, zending en het lot van de mens met een evangelische inhoud.

De overdracht van cultuuruitingen door ouders op kinderen, van de ene generatie op de andere brengt derhalve een overdracht van christelijke principes met zich mee. in enkele gevallen is de versmelting zo diepgaand dat elementen die eigen zijn aan het christelijk geloof, wezenlijke elementen geworden zijn van de culturele identiteit van een volk. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Homilie, Heiligdom van Onze Vrouw van Zapopán, Mexico (30 jan 1979), 2 Vgl. Latijns-Amerika (CELAM), 3de Algemene Vergadering van Latijns-Amerikaanse bisschoppen Puebla (13 feb 1979), 283 Men denke bijvoorbeeld aan de godsvrucht jegens de Moeder van de Heer.

Het leergezag van de Kerk wijst ook nog op het belang van de volksvroomheid voor het geloofsleven van het volk Gods, voor het behoud van het geloof zelf en het nemen van nieuwe initiatieven van evangelisatie.

Men ziet dat het niet mogelijk is om geen rekening te houden met ‘vormen van devotie die in sommige gebieden door het gelovige volk met een ontroerende vurigheid en zuiverheid van mening in praktijk worden gebracht’, H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Catechese geven in onze tijd, Catechesi Tradendae (16 okt 1979), 54 met het feit dat een gezonde volksvroomheid ‘op grond van haar wezenlijk katholieke wortels een tegengif kan zijn tegen sektes en een garantie van trouw aan de heilsboodschap’. H. Paus Johannes Paulus II, Homilie, Bij de opening van de door de CELAM voorgestelde “noveen van jaren” te Santo Domingo (12 okt 1984), 12 Evenmin kan ontkend worden dat volksvroomheid een instrument van de Voorzienigheid is geweest voor het bewaren van het geloof daar waar de Christenen verstoken zijn van pastorale bijstand. Ook blijkt dat waar de evangelisatie onvoldoende is geweest, ‘de bevolking grotendeels het eigen geloof vooral in de volksvroomheid tot uitdrukking brengt’, Latijns-Amerika (CELAM), 3de Algemene Vergadering van Latijns-Amerikaanse bisschoppen Puebla (13 feb 1979), 913 en tenslotte dat de volksvroomheid een waardevol en onontbeerlijk ‘uitgangspunt’ vormt ‘om te bereiken dat het geloof van het volk rijpheid en diepgang krijgt’. Latijns-Amerika (CELAM), 3de Algemene Vergadering van Latijns-Amerikaanse bisschoppen Puebla (13 feb 1979), 960